Hiện tượng 3 sao chổi cùng xuất hiện hiếm đến mức độ nào?

Đây là hiện tượng được xem là cực kỳ hiếm, bởi sự đồng thời của ba “vị khách băng giá” này chỉ xảy ra khoảng một lần trong mười năm ở bán cầu Bắc. Trong đó, 3I/ATLAS còn đặc biệt hơn khi đến từ ngoài Hệ Mặt Trời – một sứ giả liên sao mang theo thông điệp từ vùng không gian xa xôi, vượt qua hàng triệu năm ánh sáng để ghé thăm khu vực chúng ta.

Sự kiện ba sao chổi cùng hiện diện không chỉ là một bữa tiệc thị giác dành cho người yêu thiên văn, mà còn là cơ hội quý hiếm để các nhà khoa học tìm hiểu về nguồn gốc và thành phần của những thiên thể này. Sao chổi vốn là tàn dư từ thời kỳ sơ khai của Hệ Mặt Trời, nơi các khối băng, bụi và vật chất nguyên thủy kết tụ lại. Mỗi lần một sao chổi đi ngang qua gần Mặt Trời, phần băng bốc hơi, tạo nên đuôi sáng lộng lẫy — cũng chính là kho tư liệu sống về quá khứ vũ trụ.

Ba sao chổi cùng xuất hiện trên vòm trời là một hiện tượng thiên văn rất hiếm gặp. Ảnh: Pinterest.

Trường hợp của 3I/ATLAS càng đặc biệt hơn nữa. Nó được xác định là sao chổi thứ ba có nguồn gốc liên sao từng được phát hiện, sau 1I/‘Oumuamua và 2I/Borisov. Việc 3I/ATLAS tiến vào Hệ Mặt Trời cho phép các nhà thiên văn so sánh vật chất từ ngoài biên giới vũ trụ với các sao chổi “bản địa”, giúp hiểu rõ hơn cách mà các hệ hành tinh hình thành. Nhiều chuyên gia ví von sự kiện này như “ba thông điệp cổ đại cùng lúc được gửi đến từ vũ trụ”, mở ra cơ hội hiếm có để đọc lại lịch sử của không gian.

Sao chổi Lemmon, tên đầy đủ là C/2025 A6, được phát hiện hồi tháng 1 tại đài quan sát Núi Lemmon ở bang Arizona (Mỹ). Sau nhiều tháng di chuyển, nó đang tiến đến điểm gần Trái Đất nhất, sáng dần lên và thậm chí có thể được nhìn thấy bằng mắt thường nếu điều kiện trời đủ tối. Trong khi đó, sao chổi Swan (C/2025 R2), được nhà thiên văn học người Ukraine Vladimir Bezugly phát hiện hồi tháng 9, cũng đang bước vào giai đoạn rực rỡ nhất. Ngày 20 và 21/10, nó đã di chuyển cách Trái Đất chỉ 39 triệu kilômét – một khoảng cách tương đối gần theo thước đo vũ trụ – và có thể nhìn thấy bằng ống nhòm như một đốm sáng mờ trong chòm sao Đại Bàng.

Đối với giới thiên văn học, việc ba sao chổi cùng xuất hiện không chỉ hiếm về xác suất, mà còn khó về góc quan sát. Để ba vật thể cùng đủ sáng, cùng nằm trong vị trí quan sát thuận lợi, và đồng thời không bị che lấp bởi ánh trăng hay ô nhiễm ánh sáng – đó là chuỗi điều kiện ngẫu nhiên gần như không thể lặp lại thường xuyên. Do đó, mỗi lần như vậy đều được ví như “thiên tượng của thập kỷ”.

Các chuyên gia nhận định hiện tượng này cũng góp phần khơi dậy niềm say mê quan sát bầu trời trong cộng đồng. Trong thời đại con người bị bao quanh bởi ánh đèn đô thị, việc ngẩng lên nhìn thấy đuôi sáng mờ ảo của sao chổi là một trải nghiệm hiếm hoi giúp ta cảm nhận sự bao la của vũ trụ và vị thế nhỏ bé của chính mình. Ba sao chổi cùng tỏa sáng không chỉ là kỳ quan thiên văn, mà còn là lời nhắc nhở rằng vũ trụ vẫn đang kể những câu chuyện kỳ diệu, chỉ cần chúng ta chịu lắng nghe.

T.B (tổng hợp)