Hiện thực hóa việc triển khai cơ chế EPR – Từ công cụ chính sách đến động lực của kinh doanh bền vững

Hội thảo Phổ biến các quy định về trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì và trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) và chia sẻ thông lệ tốt, thảo luận cùng doanh nghiệp.

Đây là vấn đề được các đại biểu đưa ra tại Hội thảo Phổ biến các quy định về trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì và trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) và chia sẻ thông lệ tốt, thảo luận cùng doanh nghiệp. Sự kiện do Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VBCSD-VCCI) phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức với sự đồng hành của HEINEKEN Việt Nam, diễn ra vào ngày 19/6.

Hội thảo nhằm phổ biến, cập nhật các quy định về EPR; tạo cơ hội thảo luận giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp hướng tới thực hiện hiệu quả EPR trong bối cảnh Nghị định mới về EPR sắp ra đời; đồng thời, chia sẻ thêm thông tin, học hỏi các mô hình tái chế hiệu quả.

Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành phát biểu khai mạc Hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành chia sẻ: “Với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng DN, VCCI - thông qua hạt nhân là VBCSD, trong những năm qua đã không ngừng thúc đẩy EPR nói riêng và chương trình phát triển bền vững trong DN nói chung.”

Cũng theo ông Thành, EPR đã được triển khai hiệu quả tại nhiều quốc gia.

Tại Việt Nam, EPR chính thức được đưa vào hệ thống pháp luật thông qua Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và được cụ thể hóa tại các Nghị định, quy định khác nhau. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế vẫn gặp không ít khó khăn, nên việc chuẩn bị ban hành một Nghị định riêng về EPR là một bước tiến rất ý nghĩa. Do đó, Hội thảo là diễn đàn quan trọng để lắng nghe, trao đổi, phản ánh từ thực tiễn các bên, góp phần đóng góp vào việc xây dựng một cơ chế EPR hiệu quả – khả thi – phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Đồng tình với ý kiến của đại diện lãnh đạo VCCI, ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: (EPR) là một công cụ chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu trong việc thu hồi, tái chế, xử lý sản phẩm, bao bì sau sử dụng. Việt Nam đã tiếp cận chính sách EPR từ rất sớm, từ năm 2005 với quy định về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ, đến Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 là bước ngoặt quan trọng với việc quy định rõ hơn về trách nhiệm tái chế, xử lý chất thải của nhà sản xuất, nhập khẩu.

Ông Nguyễn Hưng Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Môi trường cho biết, sẽ tích cực tiếp thu ý kiến đóng góp để sớm hoàn thiện Dự thảo Nghị định mới về EPR.

Trong thời gian qua, các cơ quan quản lý, đặc biệt là Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đã nỗ lực xây dựng khuôn khổ pháp lý, hoàn thiện quy định, đưa chính sách EPR vào thực tiễn. Ông Thịnh ghi nhận và đánh giá cao sự chủ động đồng hành của VCCI, VBCSD để đóng góp vào việc xây dựng Nghị định mới về EPR một cách hiệu quả và cho biết, sẽ có thêm nhiều hoạt động hợp tác giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng VCCI/ VBCSD để đưa Nghị định EPR vào thực tiễn triển khai.

Tại Hội thảo, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cập nhật đến đại biểu nội dung các quy định về EPR theo quy định hiện hành và Dự thảo Nghị định mới về EPR 2025.

Theo quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Chính sách EPR bao gồm trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì (Điều 54); trách nhiệm xử lý chất thải (Điều 55). Các Văn bản quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường bao gồm Nghị định số 08/2022/NĐ-CP; Nghị định số 05/2025/NĐ-CP; Thông tư số 02/2022/TT-BTNTM, Thông tư số 07/2025/TT-BTNMT đã quy định rõ các nội dung liên quan đến chính sách EPR bao gồm: Đối tượng, lộ trình, hình thức, trình tự thực hiện trách nhiệm tái chế, xử lý chất thải và các nội dung về tỷ lệ tái chế, quy cách tái chế bắt buộc…

Đại diện HEINEKEN Việt Nam chia sẻ thông lệ tốt về thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong EPR của doanh nghiệp.

Đối với Dự thảo Nghị định mới về EPR 2025, cơ bản tiếp thu các nội dung đã được quy định tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP; Nghị định số 05/2025/NĐ-CP kết hợp với bổ sung, làm rõ một số quy định trên cơ sở thực tế triển khai thực hiện; quy định chi tiết nội dung về cơ chế hỗ trợ tái chế, xử lý chất thải từ tiền đóng góp của nhà sản xuất, nhập khẩu.

Tại phiên thảo luận, đại diện VCCI và Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã làm rõ các thắc mắc và tiếp thu ý kiến đóng góp của doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp cho Dự thảo Nghị định mới về EPR. Các đại biểu đánh giá việc nội dung Dự thảo có sự rõ ràng, làm rõ một số vấn đề bị chồng chéo trong các Nghị định trước, tạo cơ sở để doanh nghiệp triển khai EPR dễ dàng và hiệu quả hơn.

Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững thuộc VCCI thông tin: Tiếp sau chương trình, VCCI/ VBCSD - với vai trò là thành viên Ban Soạn thảo, Tổ Biên tập xây dựng Nghị định về EPR, sẽ tổng hợp các ý kiến đóng góp tiếp thu được tại Hội thảo để phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện Dự thảo Nghị định mới. Tích cực tổ chức thêm nhiều hoạt động thiết thực để truyền thông, đào tạo, nâng cao năng lực thực hiện EPR, giảm phát thải các-bon, triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn trong cộng đồng doanh nghiệp. Từ đó, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thực hành kinh doanh có trách nhiệm hướng tới phát triển bền vững và hiệu quả hơn.

Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn về các mô hình tái chế tiêu biểu, bà Phạm Thị Trúc Thanh, Giám đốc Phát triển Bền HEINEKEN Việt Nam cho biết: Đối với doanh nghiệp, EPR là một chính sách quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn. Theo bà Thanh, vẫn còn nhiều thách thức khi Việt Nam vẫn còn thiếu hạ tầng thu gom hiệu quả và công nghệ tái chế tiên tiến, chất lượng cao.

"Điều này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ trong xây dựng và thực thi chính sách EPR – nhằm nâng cao tỷ lệ thu gom, giảm thất thoát tài nguyên, và thúc đẩy tái chế khép kín. HEINEKEN Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp và người tiêu dùng trong việc tìm kiếm những giải pháp phù hợp nhằm xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn bền vững tại Việt Nam”, đại diện HEINEKEN Việt Nam nhấn mạnh.

Hiếu Phương