Hiện thực hóa giấc mơ nông nghiệp công nghệ cao trên cánh đồng lớn ở Hải Dương

Phía sau sự phát triển của các HTX là vai trò quan trọng của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh trong việc hỗ trợ đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, xúc tiến thương mại và kết nối tiêu thụ sản phẩm.

Từ ruộng đồng truyền thống đến cánh đồng kỹ thuật số

Về xã Gia Tân (huyện Gia Lộc) những ngày đầu tháng 6, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước những ruộng rau, ruộng lúa rộng hàng chục ha, được quy hoạch bài bản, lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, nhà màng điều khiển khí hậu bằng cảm biến thông minh.

Ứng dụng khoa học công nghệ là chìa khóa làm giàu của nông dân, HTX tại Hải Dương.

Anh Nguyễn Văn Hiệp – đại diện HTX Nông nghiệp công nghệ cao Gia Tân – hồ hởi giới thiệu: “Chúng tôi đang canh tác trên gần 40ha, với hệ thống nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới tiêu, đo nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng tự động hoàn toàn. Trồng dưa lưới, cà chua, rau ăn lá theo hướng hữu cơ và công nghệ cao. Nhờ ứng dụng kỹ thuật, sản phẩm làm ra đồng đều, sạch, không dư lượng hóa chất, được siêu thị và doanh nghiệp thu mua ổn định”.

Từ một vùng đất thuần nông, sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, HTX Gia Tân đã thay đổi tư duy sản xuất của người dân, đưa máy móc, công nghệ thông minh vào quy trình trồng trọt, góp phần tăng năng suất từ 20-30%, giảm chi phí nhân công, nâng cao giá trị sản phẩm từ 2 - 4 lần.

Tương tự, tại huyện Thanh Hà – nơi được mệnh danh là “thủ phủ vải thiều”, HTX Nông nghiệp Thanh Cường không chỉ trồng vải theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP mà còn chủ động áp dụng phần mềm quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc sản phẩm bằng mã QR, sử dụng máy bay không người lái (drone) để phun thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng, tiết kiệm và an toàn hơn cho người lao động.

“Nhờ áp dụng công nghệ, quả vải thiều của HTX đã được xuất khẩu sang Nhật Bản, Mỹ, EU. Mỗi năm HTX tạo việc làm thời vụ cho gần 300 lao động với thu nhập trung bình 7-9 triệu đồng/tháng. Đây là con số mà cách đây vài năm không ai dám nghĩ tới”, ông Vũ Mạnh Cường – Giám đốc HTX chia sẻ.

Thúc đẩy chuyển đổi số và mở rộng thị trường

Không chỉ với vải thiều, các HTX sản xuất rau màu, thủy sản, chăn nuôi tại các huyện Nam Sách, Tứ Kỳ, Kim Thành… cũng đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học, tự động hóa vào khâu giống, chăm sóc và chế biến sau thu hoạch.

Nhờ đó, nhiều HTX đã trở thành trung tâm chuyển giao khoa học kỹ thuật cho bà con nông dân, đồng thời tạo ra hàng trăm việc làm ổn định tại chỗ.

Đồng hành cùng sự phát triển của các HTX tại Hải Dương không thể không nhắc đến vai trò của Liên minh HTX Việt Nam. Những năm qua, thông qua nhiều chương trình hỗ trợ, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hải Dương đã kết nối với các chuyên gia nông nghiệp, tổ chức các lớp đào tạo nghề, tập huấn chuyển giao công nghệ, hỗ trợ ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

HTX là điểm tựa cho thành viên, nông dân liên kết phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa.

Cụ thể, Liên minh HTX Việt Nam đã hỗ trợ xây dựng mô hình điểm HTX nông nghiệp công nghệ cao ở các huyện Gia Lộc, Thanh Miện, Tứ Kỳ...

Đặc biệt, năm 2024, Liên minh HTX tỉnh Hải Dương tổ chức trên dưới 20 lớp đào tạo nghề cho hàng nghìn lượt thành viên HTX, trong đó có các khóa ứng dụng công nghệ số, kỹ năng xây dựng mã số vùng trồng, mã truy xuất QR, kỹ thuật trồng trọt – chăn nuôi an toàn sinh học.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hải Dương còn tích cực kết nối các doanh nghiệp, chuỗi siêu thị lớn như Vinmart, Co.opmart, Bách Hóa Xanh… với các HTX để ký hợp đồng tiêu thụ ổn định, đồng thời hỗ trợ tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước. Nhờ đó, nông sản Hải Dương đã xuất hiện ngày càng nhiều tại các kệ hàng của siêu thị lớn và thâm nhập vào thị trường quốc tế.

Kết quả nhìn thấy – niềm tin lan tỏa

Dễ nhận thấy, từ khi áp dụng công nghệ cao vào sản xuất, hiệu quả kinh tế tại các HTX điển hình ở Hải Dương tăng mạnh. Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, giá trị thu nhập bình quân trên 1ha đất canh tác của các HTX công nghệ cao đạt từ 400 – 700 triệu đồng/năm, gấp 2 – 3 lần phương thức sản xuất truyền thống.

Bên cạnh đó, nhiều HTX còn đầu tư thêm khâu sơ chế, đóng gói, bảo quản sau thu hoạch giúp kéo dài thời gian sử dụng, nâng cao giá trị gia tăng.

Điển hình như HTX Rau hữu cơ Thanh Xá (TP.Hải Dương) với mô hình trồng rau theo quy trình hữu cơ kết hợp công nghệ vi sinh, cảm biến độ ẩm đất, đã liên kết với trường học, bệnh viện, siêu thị để cung ứng rau an toàn, đảm bảo tiêu chuẩn.

Mỗi ngày, HTX tiêu thụ khoảng 1-2 tấn rau, tạo việc làm ổn định cho 40 lao động là phụ nữ nông thôn, người cao tuổi, với thu nhập từ 5-8 triệu đồng/tháng.

Chị Nguyễn Thị Hà – thành viên HTX – xúc động chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi trồng rau theo kiểu truyền thống, lãi lời rất ít. Từ khi tham gia HTX, được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ đầu ra, đời sống đã thay đổi. Không chỉ có việc làm ổn định, tôi còn được tham gia bảo hiểm, được nâng cao tay nghề”.

Bên cạnh những thành công đạt được, quá trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Hải Dương cũng đang đối mặt với không ít khó khăn. Nhiều HTX vẫn thiếu vốn đầu tư thiết bị công nghệ hiện đại, thiếu nhân lực có tay nghề cao, gặp khó khi tiếp cận các gói tín dụng ưu đãi.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng như đường giao thông nội đồng, điện sản xuất, hệ thống thoát nước… tại một số vùng sản xuất tập trung còn yếu, ảnh hưởng đến khả năng mở rộng mô hình. Nhiều HTX cũng phản ánh chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin thị trường và chưa có nhiều hợp đồng tiêu thụ lâu dài với doanh nghiệp lớn.

Dù còn nhiều thách thức, nhưng với nền tảng đang được xây dựng vững chắc, sự năng động của các HTX và sự đồng hành hiệu quả từ Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh, tỉnh Hải Dương đang vững bước trên con đường phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hiện đại, bền vững.

Hải Dương là địa phương có nhiều tiềm năng về sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Để hiện thực hóa những tiềm năng ấy, ngành nông nghiệp tỉnh, cùng Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh dự kiến tiếp tục đồng hành cùng các HTX trong việc đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, xúc tiến thương mại, góp phần xây dựng nền nông nghiệp số, xanh và bền vững cho địa phương.

Mỹ Chí