Hiến kế để xây dựng TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Ngày 12/9, tại phường Vũng Tàu, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức tọa đàm “Thành phố Hồ Chí Minh – Trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại, có giá trị gia tăng cao: Định hướng và giải pháp đột phá”, với sự tham dự của các lãnh đạo UBND thành phố, các sở, ngành, các chuyên gia, các nhà khoa học và các doanh nghiệp.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, TP. Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, đầu tàu kinh tế của cả nước, thành phố luôn giữ vai trò tiên phong trong nhiều lĩnh vực. Trong nhiều năm qua, khu vực dịch vụ liên tục đóng vai trò là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế thành phố. Tuy nhiên, cơ cấu ngành dịch vụ vẫn thiên về các lĩnh vực truyền thống, trong khi các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao chưa phát triển tương xứng với tiềm lực.

Việc hợp nhất TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu càng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tái cấu trúc. Sự mở rộng này tạo ra một “siêu đô thị quốc tế” đồng thời mang lại lợi thế cộng hưởng: Khu vực TP. Hồ Chí Minh giữ vai trò trung tâm tài chính – thương mại – giáo dục – y tế; khu vực Bình Dương bổ sung nền tảng công nghiệp và logistics; khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu đóng góp cảng nước sâu, dầu khí và du lịch.

Đặt mục tiêu trở thành đô thị phát triển ngang tầm các thành phố lớn trên thế giới, tiến tới ngang tầm châu Á, TP. Hồ Chí Minh đã và đang tập trung chỉ đạo các nhiệm vụ then chốt, đó là: Xây dựng và triển khai Đề án “Xây dựng thành phố trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại, có giá trị gia tăng cao”; phát triển TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm tài chính quốc tế, từng bước hội nhập các thị trường vốn, thị trường bảo hiểm, fintech, ngân hàng số; định hướng phát triển dịch vụ logistics thành ngành kinh tế mũi nhọn, gắn với quy hoạch cảng biển Cái Mép – Thị Vải, cảng trung chuyển quốc tế tại Cần Giờ. Đồng thời, gắn với hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông – cảng biển – kho vận – chuyển phát nhanh…

Với những yêu cầu cấp thiết đó, lãnh đạo thành phố kỳ vọng tọa đàm sẽ là diễn đàn trao đổi thẳng thắn, khoa học, có chiều sâu, nhằm: Làm rõ tiềm năng và khoảng trống thể chế cần được lấp đầy để thành phố chủ động hơn trong phát triển các mô hình dịch vụ mới; đề xuất giải pháp tiếp tục cơ cấu lại các ngành dịch vụ dựa trên nền tảng công nghệ hiện đại, ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; giải pháp phát triển một số ngành, sản phẩm dịch vụ có hàm lượng tri thức và công nghệ cao, có lợi thế cạnh tranh; đề xuất các chính sách đột phá về thuế, đất đai, đầu tư, nhân lực, chuyển đổi số cho các ngành dịch vụ chiến lược…

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng yêu cầu Sở Công Thương tổng hợp đầy đủ ý kiến góp ý của các chuyên gia, các tổ chức quốc tế, các cơ quan quản lý nhà nước để hoàn thiện Đề án và báo cáo UBND thành phố kết quả nghiên cứu Đề án “Xây dựng TP. Hồ Chí Minh trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao” và là cơ sở đề xuất những nội dung, nhiệm vụ quan trọng trong phát triển ngành dịch vụ thành phố tại Văn kiện Đại hội Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2026-2030.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đều khẳng định rằng, TP. Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế cả nước với nhiều lợi thế vượt trội về quy mô dân số, thị trường, cơ sở hạ tầng và vị trí địa lý. Tuy nhiên, so với các trung tâm dịch vụ trong khu vực như Singapore, Bangkok hay Kuala Lumpur, thành phố vẫn còn nhiều hạn chế. Theo phân tích, các ngành dịch vụ cao cấp tài chính, logistics, du lịch, y tế đến giáo dục… Tuy đã phát triển nhưng chưa tạo ra sức cạnh tranh đủ mạnh. Hạ tầng đô thị còn bất cập, logistics thiếu tính kết nối, trong khi nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng yêu cầu. Đây là những “điểm nghẽn” nếu không tháo gỡ sẽ cản trở bước tiến của thành phố.

Toàn cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Nhiều tham luận nhấn mạnh vai trò của kinh tế số và dịch vụ số như một động lực bứt phá. Việc phát triển hạ tầng số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và thương mại điện tử được xem là chìa khóa để nâng cao hiệu quả quản lý, giảm chi phí và mở rộng thị trường dịch vụ.

Các chuyên gia khuyến nghị TP. Hồ Chí Minh cần sớm định vị mình như một trung tâm dịch vụ số của khu vực, xây dựng nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới, trung tâm dữ liệu lớn và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực dịch vụ. Đây không chỉ là bước đi bắt kịp xu thế, mà còn là lợi thế để thành phố tạo dấu ấn riêng.

Tiến sỹ Ngô Hồng Điệp và Tiến sỹ Nguyễn Thị Lưu An, Đại học Thủ Dầu Một nhấn mạnh rằng, nguồn nhân lực chính là yếu tố quyết định sự thành công. Các chuyên gia viện dẫn kinh nghiệm từ Nhật Bản, nơi mô hình đào tạo kép – kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp đã tạo ra đội ngũ lao động vừa có kiến thức, vừa thành thạo kỹ năng thực tế. Mô hình này khẳng định vai trò của học tập suốt đời và sự phối hợp ba bên nhà nước – trường học – doanh nghiệp. Nếu áp dụng thành công, TP. Hồ Chí Minh sẽ xây dựng được một lực lượng lao động vừa sáng tạo, vừa có khả năng thích ứng nhanh với những biến động công nghệ và thị trường.

Một trong những điểm nhấn được nhóm chuyên gia Nguyễn Kim Đức, Trương Hoàng Long Vũ, Nguyễn Thị Quỳnh Trâm đến từ Viện Nghiên cứu và Tư vấn Phát triển vùng, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đề cập là tầm quan trọng của liên kết vùng. Nếu được kết nối hiệu quả sẽ tạo nên một mô hình “kinh tế đa cực”, bổ trợ lẫn nhau và tăng sức cạnh tranh với các trung tâm dịch vụ trong khu vực.

Các chuyên gia cũng nhận định, ngoài nhân lực và công nghệ, cải cách thể chế cũng được xem là điều kiện tiên quyết. Các chuyên gia cũng đề xuất thành phố cần xây dựng cơ chế đặc thù cho dịch vụ cao cấp; trong đó, ưu tiên tháo gỡ các rào cản pháp lý, thúc đẩy hợp tác công – tư và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Về hạ tầng, cần thiết phải đầu tư đồng bộ vào giao thông, logistics, viễn thông và đô thị thông minh. Những dự án trọng điểm như cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Mộc Bài, Vành đai 4, hay trung tâm logistics Cái Mép Hạ nếu được đẩy nhanh sẽ trở thành nền tảng để phát triển dịch vụ giá trị gia tăng cao.

Các chuyên gia cũng khẳng định, dịch vụ không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là một hệ sinh thái sáng tạo. Nguồn nhân lực, công nghệ, hạ tầng và thể chế phải vận hành đồng bộ, bổ trợ lẫn nhau. Để phát triển, thành phố cần chọn lọc và điều chỉnh kinh nghiệm quốc tế thay vì sao chép nguyên mẫu. Việc xây dựng hệ sinh thái dịch vụ phải dựa trên đặc thù của thành phố, một đô thị đa dạng, năng động, với nền tảng văn hóa, xã hội và kinh tế đặc biệt.

Hoàng Nhị/vnanet.vn