Hiến kế 7 cách huy động 7 tỉ USD để TP.HCM xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế

Theo UBND TP.HCM, tổng vốn đầu tư dự kiến cho Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM vào khoảng 7 tỉ USD (tương đương 172.000 tỉ đồng).

Trung tâm tài chính quốc tế sẽ được đặt tại các khu vực trọng điểm, bao gồm khu lõi Thủ Thiêm và một phần của phường Sài Gòn và Bến Thành (Quận 1 cũ).

Giai đoạn đầu, thành phố sẽ ưu tiên chuẩn bị 16.000 tỉ đồng (khoảng 658 triệu USD) để hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu lõi tại Thủ Thiêm, bao gồm 11 lô đất, trong vòng 2-3 năm tới. Trong số này, chi phí xây dựng tòa nhà trụ sở cho các cơ quan quản lý sẽ vào khoảng 2.000 tỉ đồng.

Theo TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, khoản đầu tư khoảng 7 tỉ USD cho Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) tại TP.HCM là rất lớn, nhưng không phải là ngoài tầm với nếu thành phố có một chiến lược huy động vốn linh hoạt và tận dụng được các lợi thế thể chế mới mà Quốc hội đã trao.

Khu lõi Thủ Thiêm sẽ được xây dựng phục vụ cho Trung tâm Tài chính quốc tế TP.HCM.

TS Đỗ Thiên Anh Tuấn cho biết, thành phố có thể huy động nguồn lực từ ít nhất 7 trụ cột vốn chủ đạo để xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế.

Trước hết là nguồn vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước

Dù IFC chủ yếu hướng tới huy động vốn xã hội hóa và tư nhân trong dài hạn, tuy nhiên đầu tư công vẫn đóng vai trò “vốn mồi” không thể thay thế trong giai đoạn đầu. Vốn đầu tư công bao gồm vốn ngân sách Trung ương tài trợ một phần vì cả nước cùng hưởng lợi từ mô hình IFC này.

Tiếp theo là vốn ngân sách của địa phương. TP.HCM hoàn toàn có thể dành một phần ngân sách đầu tư phát triển (từ thu ngân sách vượt dự toán, từ cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước địa phương, từ đấu giá đất) để đầu tư trực tiếp vào một số hạ tầng lõi của IFC (như trung tâm điều phối số liệu tài chính, các tuyến giao thông trọng điểm kết nối Thủ Thiêm với sân bay, cảng biển, trung tâm thương mại…).

Vốn đầu tư công đóng vai trò then chốt trong việc giảm rủi ro khởi động, tăng niềm tin thị trường, từ đó thu hút dòng vốn tư nhân và quốc tế. Nhiều trung tâm tài chính lớn trên thế giới, như Thượng Hải (Trung Quốc), Dubai (UAE), hoặc Astana (Kazakhstan), đều bắt đầu bằng một tỉ lệ vốn công khá cao trong giai đoạn đầu để tạo lực kéo thị trường.

Thứ hai là nguồn lực xã hội hóa thông qua đối tác công – tư (PPP)

IFC không nên được xây dựng bằng vốn ngân sách thuần túy mà phải là một dự án được dẫn dắt bởi tư nhân, với thành phố đóng vai trò kiến tạo không gian và cơ chế vận hành. Các tập đoàn tài chính, công nghệ và bất động sản có thể được thu hút thông qua hình thức hợp tác PPP, đặc biệt nếu được trao quyền đồng đầu tư, đồng vận hành và đồng chia sẻ lợi ích.

Vào tháng 8 vừa qua, Tòa tháp Saigon Marina IFC (Trung tâm Tài chính Quốc tế Sài Gòn Marina) đã chính thức khánh thành tại TP.HCM, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM.

Cũng theo mô hình PPP, thành phố có thể thu hút nhà đầu tư chiến lược qua hình thức nhượng quyền hoặc góp vốn trực tiếp.

Theo đó, TP.HCM có thể nhượng quyền khai thác hoặc cho thuê dài hạn các hạ tầng tài chính quan trọng như trung tâm dữ liệu, sàn giao dịch chứng khoán, hàng hóa, carbon, khu công nghệ tài chính, trung tâm bảo hiểm… cho các nhà đầu tư chiến lược. Những mô hình như DBOT (Thiết kế - Xây dựng – Vận hành – Chuyển giao) sẽ giúp giảm gánh nặng tài khóa ban đầu mà vẫn đảm bảo chất lượng công trình và hiệu quả vận hành.

Thứ ba là nguồn lực từ tài sản công và quỹ đất đô thị

TP.HCM sở hữu một lượng tài sản công và quỹ đất lớn, đặc biệt là tại khu vực Thủ Thiêm. Nếu được định giá lại đúng giá trị và đưa vào khai thác theo hình thức góp vốn bằng quyền sử dụng đất hoặc tài sản công, thành phố có thể tạo ra một nguồn vốn hiện vật rất đáng kể mà không cần sử dụng ngân sách tiền mặt.

Việc tái cấu trúc danh mục tài sản đô thị để phục vụ IFC cũng giúp nâng hiệu quả sử dụng đất và giảm áp lực đầu tư công truyền thống.

Thứ tư là thị trường vốn nội địa và quốc tế

TP.HCM có thể phát hành trái phiếu đô thị để đầu tư vào hạ tầng cứng và mềm của IFC. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu đang quan tâm đến tăng trưởng xanh và đô thị bền vững, thành phố nên hướng tới trái phiếu xanh và trái phiếu xã hội gắn với các tiêu chí ESG.

Điều này không chỉ giúp tiếp cận các nhà đầu tư quốc tế, mà còn định vị IFC là một trung tâm tài chính hiện đại, có trách nhiệm xã hội. Hãy dùng chính cơ chế đặc thù của IFC để đầu tư cho IFC.

Thứ năm là nguồn thu từ chính IFC trong giai đoạn vận hành

Nếu được thiết kế như một mô hình tự chủ tài chính có kiểm soát, IFC hoàn toàn có thể tạo ra dòng tiền ổn định từ các nguồn như phí cấp phép hoạt động và đăng ký thành viên IFC; doanh thu từ các hoạt động cho thuê hạ tầng, mặt bằng, trung tâm dữ liệu; thu nhập từ dịch vụ tài chính công cộng (như các cơ sở dữ liệu tín dụng, sàn thông tin vốn, chỉ số tài chính quốc gia…).

Dòng tiền này có thể tái đầu tư xoay vòng, tạo nguồn lực bổ sung để mở rộng hoặc nâng cấp IFC mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào vốn ngoài.

Một phần diện mạo của Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP.HCM đang dần hình thành.

Thứ sáu là nguồn vốn đầu tư mạo hiểm và quỹ tài chính công nghệ

Trong bối cảnh IFC được định vị không chỉ là trung tâm tài chính truyền thống mà còn bao gồm cả fintech, tài sản số, blockchain, AI tài chính, TP.HCM có thể hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm công – tư, hỗ trợ các startup tài chính quy mô nhỏ, tạo sức sống cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Hiện các quỹ đầu tư quốc tế chuyên về công nghệ tài chính, nhất là từ Singapore, Hàn Quốc, Hoa Kỳ và Trung Đông đang tích cực tìm kiếm thị trường mới nổi có tiềm năng chuyển đổi số mạnh mẽ để đầu tư. TP.HCM có thể xúc tiến, mời gọi các quỹ đầu tư này cùng tham gia đầu tư và khai thác các hạng mục của IFC.

Thứ bảy là nguồn vốn phát triển (ODA, vốn ưu đãi)

Nếu IFC được lồng ghép các yếu tố như chuyển đổi số tài chính, tài chính toàn diện, trung hòa carbon… thì hoàn toàn có thể huy động vốn ưu đãi hoặc kỹ thuật từ các tổ chức như WB, ADB, IFC hay GCF. Ngoài vốn, các tổ chức này còn hỗ trợ tư vấn chính sách, giám sát kỹ thuật và bảo đảm minh bạch giúp tăng mức tín nhiệm và giảm chi phí vay vốn cho thành phố.

Tuy nhiên, chúng ta cần nhận thức rằng vốn đầu tư dù quan trọng nhưng chưa phải là yếu tố quyết định. Điều cốt lõi là TP.HCM phải tạo được niềm tin rằng đây là một dự án có tầm nhìn chiến lược, được dẫn dắt bởi thể chế minh bạch, đội ngũ điều hành chuyên nghiệp và cam kết chính sách ổn định dài hạn.

Nói cách khác, sự nhất quán trong chủ trương, khả năng điều phối liên ngành và cam kết cải cách thể chế mạnh mẽ chính là yếu tố quyết định để kéo dòng vốn toàn cầu về với IFC.

PHƯƠNG MINH. Ảnh: PM