Hiện đại hóa hệ thống giao thông công cộng

MultiGo hỗ trợ người dùng tìm kiếm hành trình tối ưu trong lộ trình di chuyển kết hợp giữa xe buýt, hệ thống đường sắt đô thị (metro), xe đạp công cộng. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Một trong những ứng dụng “thông minh” giúp hành khách tra cứu các thông tin các tuyến xe buýt, lịch trình, giờ đến của xe tại các điểm dừng là ứng dụng MultiGo trên thiết bị điện thoại. Hiện đã có hơn 34.000 lượt người sử dụng ứng dụng này. MultiGo còn hỗ trợ người dùng tìm kiếm hành trình tối ưu trong lộ trình di chuyển kết hợp giữa xe buýt, hệ thống đường sắt đô thị (metro), xe đạp công cộng và xe công nghệ.

Em Lê Văn Lý, sinh viên Trường đại học Sư phạm kỹ thuật chia sẻ: Ứng dụng MultiGo dễ thao tác và tra cứu, nhất là tìm kiếm lộ trình và điểm đến. Theo đó, người dùng chỉ cần nhập điểm đi và điểm đến, ứng dụng sẽ gợi ý lộ trình tối ưu, kèm theo hướng dẫn chi tiết tuyến xe buýt cần đi, điểm lên hay xuống và thời gian dự kiến.

Điều này, giúp tiết kiệm thời gian cho hành khách đi lại, nhất là chủ động theo dõi thời gian xe buýt đến trạm tránh chờ đợi quá lâu. Sinh viên sử dụng app này còn được thanh toán vé đi xe buýt với giá 3.000 đồng/lượt mà không phải xuất trình thẻ sinh viên.

Nhằm đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt Sở Xây dựng đã phát hành thẻ MultiPass dùng thanh toán liên thông cho các phương tiện giao thông công cộng như xe buýt, metro, buýt đường sông.

Theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Thành phố: Tính năng thanh toán không tiền mặt trên ứng dụng MultiGo còn cho phép hành khách đăng ký mở thẻ MultiPass phi vật lý ngay trong ứng dụng. Do đó, MultiPass hơn cả một phương thức thanh toán, giúp kết nối và số hóa hành trình di chuyển trong đô thị.

Hiện nay, hệ thống xe buýt của Thành phố đang khai thác 180 tuyến, với khoảng 2.400 phương tiện hoạt động, thực hiện khoảng 18.500 chuyến xe mỗi ngày, vận chuyển trung bình 315.000 lượt hành khách.

Để đáp ứng cho hệ thống xe buýt rất lớn này, hệ thống thẻ vé điện tử được triển khai lắp đặt, vận hành trên tuyến Metro số 1 và 1.000 phương tiện thuộc 108 tuyến xe buýt có trợ giá trên địa bàn Thành phố. Thành phố còn áp dụng các loại hình thanh toán điện tử trên tuyến Metro số 1 Bến Thành-Suối Tiên, tiến tới loại bỏ hoàn toàn tiền mặt thanh toán trong giao thông công cộng.

Nhân viên xuất vé xe buýt điện tử qua hệ thống máy cầm tay POS. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Để quản lý hiệu quả dữ liệu và nâng cao công tác điều hành vận tải hành khách công cộng, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Thành phố đang duy trì hoạt động hiệu quả của Trung tâm điều hành trực tuyến. Trung tâm này sử dụng dữ liệu từ hệ thống GPS và camera giám sát trên xe để theo dõi trực tuyến khoảng 18.500 chuyến xe mỗi ngày.

Đồng thời, hệ thống còn được hỗ trợ bởi màn hình tường giám sát tổng thể và đường dây nóng 1022 nhằm kịp thời cung cấp thông tin, hỗ trợ hành khách. Tất cả xe buýt đều được trang bị đầy đủ thiết bị giám sát hành trình GPS, camera Giám sát và hệ thống ra trạm tự động nhằm hỗ trợ thông tin cho hành khách theo đúng quy định.

Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Thành phố Lê Hoàn cho biết: Hệ thống quản lý điều hành vận tải hành khách công cộng (BMS) đóng vai trò trung tâm trong việc số hóa và điều phối hoạt động của toàn bộ 180 tuyến xe buýt, gần 4.500 điểm dừng và khoảng 2.400 phương tiện thuộc các tuyến buýt có trợ giá. Hằng ngày, hệ thống tiếp nhận và đối soát dữ liệu giám sát hành trình của khoảng 18.500 lượt chuyến, phục vụ công tác kiểm tra và bảo đảm chất lượng dịch vụ.

Bên cạnh đó, trung tâm còn triển khai hệ thống kiểm soát và xác nhận chuyến xe thông qua công nghệ RFID, được lắp đặt tại các điểm đầu và cuối tuyến.

“Trung tâm đã phát triển phần mềm số hóa công tác kiểm tra hoạt động xe buýt hằng ngày, cho phép kiểm soát chặt chẽ quy trình kiểm tra và thống kê chi tiết kết quả làm việc. Ứng dụng công nghệ giúp tăng cường tính minh bạch, phòng ngừa các hành vi tiêu cực trong quá trình thực thi nhiệm vụ, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ nhân viên”, ông Hoàn chia sẻ.

Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu, giai đoạn 2025-2030, sở và trung tâm đặt mục tiêu triển khai lệnh vận chuyển điện tử, thay thế hoàn toàn quy trình giấy tờ thủ công, rút ngắn thời gian và tăng khả năng giám sát lộ trình vận hành.

Đặc biệt, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) sẽ giúp dự báo nhu cầu hành khách, phát hiện sớm các bất thường và đề xuất điều chỉnh tần suất, lộ trình xe buýt theo thời gian thực.

Trong tương lai gần, Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện tích hợp thanh toán điện tử liên thông toàn hệ thống, từ xe buýt, metro đến bãi đỗ xe và các phương tiện kết nối khác, hình thành hệ sinh thái giao thông công cộng thông minh, toàn diện.

QUÝ HIỀN