Hé lộ bằng chứng Trung Quốc tăng tốc sản xuất tên lửa, cạnh tranh Mỹ

Phân tích độc quyền của CNN cho thấy hơn 60% trong tổng số 136 cơ sở có liên hệ với hoạt động sản xuất tên lửa hoặc Lực lượng Tên lửa thuộc Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLARF) – đơn vị kiểm soát kho vũ khí hạt nhân của nước này – được mở rộng đáng kể từ năm 2020.

Tổng diện tích xây dựng tại các địa điểm này tăng thêm hơn 2 triệu m² chỉ trong vòng 5 năm, với hàng loạt tòa nhà, boong-ke, hầm chứa và tháp quan sát mới mọc lên. Trong một số hình ảnh vệ tinh, thậm chí có thể nhận thấy các bộ phận tên lửa đang được lắp ráp và thử nghiệm.

“Trung Quốc đang tự định vị mình như một siêu cường toàn cầu. Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của một cuộc chạy đua vũ trang mới”, ông William Alberque, chuyên gia của Diễn đàn Thái Bình Dương và cựu Giám đốc kiểm soát vũ khí NATO, nhận định. “Họ đang chạy nước rút và chuẩn bị cho cả một chặng marathon dài”.

Ảnh minh họa: Alberto Mier/CNN/Getty Images

Tăng tốc sản xuất và tham vọng sức mạnh

Nhiều cơ sở sản xuất tên lửa mới được xây dựng trên nền đất từng là làng mạc hoặc khu nông nghiệp, mở rộng thêm hàng chục nghìn m² chỉ trong vài năm.

CNN xác định hơn 10 cơ sở chưa từng được công bố, bằng cách đối chiếu dữ liệu công khai từ hai tập đoàn quốc phòng nhà nước lớn là Tập đoàn Khoa học Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) và Tập đoàn Khoa học và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASIC).

Kể từ khi lên nắm quyền năm 2012, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đầu tư hàng tỷ USD để hiện đại hóa quân đội, với mục tiêu biến Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) thành “lực lượng chiến đấu đẳng cấp thế giới”.

Một trọng tâm trong chiến lược này là Lực lượng Tên lửa, đơn vị được ông Tập gọi là “trụ cột chiến lược” và “nền tảng bảo đảm an ninh quốc gia”.

Theo CNN, các cơ sở này cung cấp vũ khí cho hầu hết các binh chủng của PLA – lực lượng quân đội lớn nhất thế giới với hơn 2 triệu quân nhân.

Trong số 99 cơ sở sản xuất tên lửa mà CNN xác định, 65 cơ sở đã mở rộng quy mô xây dựng trong vòng 5 năm qua. Ngoài ra, 22 trong số 37 căn cứ thuộc Lực lượng Tên lửa cũng đang được mở rộng.

Ảnh vệ tinh 29/8/2019 cho thấy khu dân cư và các cánh đồng tại Sơn Tây (Trung Quốc) trước khi khu vực này bị giải tỏa. (Nguồn: Vantor, CNN/Chú thích: Diễm Châu)

Ảnh vệ tinh 13/9/2025 cho thấy các tòa nhà mới được xây dựng tại vị trí cũ, mỗi tòa đều có các gò đất bao quanh — cấu trúc thường thấy tại những cơ sở công nghiệp quy mô lớn. (Nguồn: Vantor, CNN/Chú thích: Diễm Châu)

Mỹ gặp khó khăn về chuỗi cung ứng quốc phòng

Sự tăng tốc của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Mỹ đối mặt với những hạn chế về chuỗi cung ứng quốc phòng.

Lầu Năm góc hồi tháng 12/2024 ước tính Lực lượng Tên lửa Trung Quốc đã tăng kho đạn lên 50% trong 4 năm gần đây. Trong khi đó, Washington đang phải tiêu tốn lượng lớn tên lửa phòng thủ hiện đại ở Ukraine và Trung Đông, khiến tình trạng thiếu hụt trở nên nghiêm trọng

Năm 2025, Trung Quốc cũng tăng ngân sách quốc phòng thêm 7,2%, đạt khoảng 245 tỷ USD – năm thứ tư liên tiếp tăng trên 7%. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định chi tiêu thực tế của Bắc Kinh có thể cao hơn nhiều.

Trong khi Mỹ phải dùng khoảng 25% số tên lửa đánh chặn THAAD để bảo vệ Israel trong cuộc xung đột với Iran hồi tháng 6, thì Trung Quốc lại liên tục mở rộng năng lực sản xuất và thử nghiệm tên lửa mới. Mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 12,7 triệu USD và mất nhiều tháng để chế tạo, khiến Mỹ gặp khó khăn trong việc bù đắp lượng vũ khí tiêu hao.

Bên cạnh đó, phân tích ảnh vệ tinh của CNN cho thấy tốc độ mở rộng cơ sở sản xuất tên lửa của Trung Quốc tăng gần gấp đôi sau khi Nga tấn công Ukraine năm 2022.

“Họ theo dõi cuộc chiến ở Ukraine rất sát sao”, ông Alberque nói. “Trung Quốc đang rút ra bài học từ thực chiến giữa hai lực lượng cùng sở hữu công hiện đại bậc nhất".

Từ đó, Trung Quốc dường như đã tăng đáng kể ước tính về số lượng tên lửa cần thiết trong trường hợp xảy ra xung đột với Đài Loan, ông Alberque nhận định.

Máy bay quân sự Mỹ thực hiện đội hình tại Căn cứ Không quân Andersen ở đảo Guam vào tháng 4/2020. (Ảnh: Hạ sĩ Không quân Michael S. Murphy/Không quân Mỹ/Reuters)

Hé lộ các “điểm nóng” tên lửa bí mật

Thông tin thu thập từ các tập đoàn quốc phòng CASC và CASIC đã giúp CNN xác định vị trí hàng loạt cơ sở tên lửa bí mật trên khắp Trung Quốc. Trong đó có cơ sở của Viện 4 CASC ở tỉnh Thiểm Tây, đơn vị được cho là phụ trách phát triển tên lửa nhiên liệu rắn, hiện đang xây dựng tường chắn nổ tương tự các cơ sở quốc phòng khác.

Một nhà máy ở Bắc Kinh cũng được mở rộng gần 50% diện tích từ năm 2020, được cho là sản xuất tên lửa đạn đạo tầm trung DF-26, biệt danh “sát thủ Guam”. Phiên bản mới DF-26D, mang đầu đạn lướt siêu vượt âm, vừa được công bố trong lễ duyệt binh tháng 9 và được cho là có khả năng vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa Mỹ tại đảo Guam.

Các xe quân sự chở tên lửa đạn đạo DF-26D trong lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 3 tháng 9. (Ảnh: VCG/Getty Images)

Nhiều cơ sở khác nằm xen giữa khu dân cư hoặc ẩn sâu trong thung lũng. Ảnh vệ tinh cho thấy rõ những đặc điểm an toàn đặc trưng của ngành sản xuất vũ khí nổ, với các bức tường chắn đất và bê tông cao bao quanh khu vực. Một số cơ sở dù không có dấu hiệu rõ ràng từ bên ngoài, nhưng các dữ liệu về quyền sở hữu, hợp tác và tính bí mật của địa điểm đều cho thấy liên quan đến chương trình sản xuất vũ khí.

Sự bùng nổ trong xây dựng cơ sở tên lửa được giới chuyên gia nhận định đang làm thay đổi cán cân an ninh toàn cầu.

“Theo tôi, một cuộc Chiến tranh Lạnh mới đã bắt đầu”, ông David Santoro, Chủ tịch Diễn đàn Thái Bình Dương, cảnh báo. “Cuộc cạnh tranh này đang diễn ra trên mọi lĩnh vực, và rủi ro lớn nhất là nó có thể biến thành một cuộc xung đột thực sự”.

DIỄM CHÂU (Nguồn: CNN)