HĐND 2 cấp tỉnh Lâm Đồng - từ hợp nhất đến bứt phá

Giữa bước chuyển lớn của tiến trình phân cấp, phân quyền, HĐND tỉnh Lâm Đồng đang khẳng định vai trò là cầu nối giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân. Từ quyết tâm đổi mới thể chế, nâng cao chất lượng giám sát và phát huy dân chủ, HĐND đang chứng minh vị thế của cơ quan dân cử hiện đại, gần dân.

Thường trực HĐND tỉnh tiếp xúc cử tri trực tiếp và trực tuyến tại 124 điểm cầu xã, phường, đặc khu để kịp thời lắng nghe phản ánh của cử tri

Hoàn thiện thể chế, củng cố nền tảng dân cử

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 cùng 28 nghị định mới về phân cấp, phân quyền đã mở rộng đáng kể quyền tự chủ và trách nhiệm cho địa phương. HĐND tỉnh nay được đặt ở vị thế mới, vừa là “người làm luật ở địa phương”, vừa là “nhà thiết kế thể chế”.

Ở một tỉnh có địa hình đa dạng, không gian kinh tế - xã hội rộng lớn như Lâm Đồng, tư duy quản trị cần được đổi mới theo hướng “Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Một HĐND hiện đại, chuyên nghiệp, gần dân và thực quyền sẽ là nền tảng để các nghị quyết được ban hành không chỉ đúng pháp luật mà còn trúng lòng dân, hợp thực tiễn.

Theo đó, việc hoàn thiện thể chế, kiện toàn mô hình tổ chức là bước đi đầu tiên để nâng tầm HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ và các cơ quan chuyên môn cần phân định rõ quyền hạn, trách nhiệm nhằm giảm chồng chéo, tăng hiệu lực quyết định, đồng thời, phát huy vai trò chủ động của đại biểu trong tham mưu, giám sát và đề xuất chính sách. Mặt khác, việc xây dựng đội ngũ đại biểu HĐND có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, tư duy phản biện và kỹ năng giám sát là nhiệm vụ trọng tâm.

Bà Nguyễn Thị Phúc - nguyên ĐBQH tỉnh nhấn mạnh: Việc xây dựng đội ngũ đại biểu HĐND có bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, tư duy phản biện và kỹ năng giám sát là vô cùng quan trọng. Theo bà Phúc, một HĐND mạnh không chỉ cần ra các quyết định đúng pháp luật mà còn phải phù hợp với thực tiễn, đáp ứng kỳ vọng của người dân. “Khi đại biểu HĐND đủ năng lực và toàn diện, họ sẽ giúp hội đồng ra những nghị quyết có giá trị thực chất, góp phần nâng cao uy tín của thiết chế dân cử, đồng thời củng cố niềm tin của cử tri vào chính quyền địa phương”, bà Nguyễn Thị Phúc chia sẻ. Bên cạnh đó, bà Phúc cũng lưu ý tầm quan trọng của việc nâng cao kỹ năng thẩm tra, phân tích và dự báo tác động chính sách để HĐND có thể chủ động đề xuất những giải pháp phù hợp, kịp thời với các vấn đề phát sinh trong đời sống xã hội.

Đồng quan điểm này, đồng chí Châu Văn Bảy - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quảng Phú cho rằng: “Cần quan tâm lựa chọn, giới thiệu và bầu những đại biểu có tâm, có tầm, có trách nhiệm, gần dân, hiểu dân nhằm xây dựng HĐND thực sự là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân”. Việc đổi mới phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở, lấy Nhân dân làm trung tâm với phương châm “Ở đâu có dân, ở đó có đại biểu HĐND lắng nghe và đồng hành” cần được thực hiện thường xuyên, liên tục.

Theo đồng chí Vũ Tiến Lư - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Quảng Khê, đại biểu HĐND xã là những người gần dân nhất, sâu sát với cơ sở nên cần phải có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám khắc phục khó khăn. Do đó, cần đặc biệt coi trọng phẩm chất, đạo đức, trình độ, năng lực công tác, tâm huyết với hoạt động của HĐND và trách nhiệm của đại biểu. Công tác bồi dưỡng kỹ năng hoạt động, trình độ để vừa làm tốt nhiệm vụ chuyên môn vừa làm tốt công tác đại biểu cũng cần được tăng cường.

Song song đó, chất lượng tham mưu, phục vụ của văn phòng có ý nghĩa trực tiếp đến sự thành công của HĐND tỉnh. Chính vì vậy, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh tiếp tục đổi mới phương thức tham mưu theo hướng “chuyên nghiệp, hiện đại”; thực hiện phương châm “3 chủ động”: “chủ động dự báo, chủ động từ sớm, từ xa, chủ động phối hợp”. Cùng với nâng cao chất lượng tham mưu thẩm tra, đánh giá tác động chính sách, bảo đảm nghị quyết ban hành có tính khả thi cao, sát thực tiễn, góp phần hoàn thiện thể chế pháp luật của tỉnh, HĐND 2 cấp tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước hiện đại hóa quy trình làm việc, giảm thủ tục hành chính, nâng cao tính công khai, minh bạch.

Kỳ họp đầu tiên của HĐND Đặc khu Phú Quý

Đổi mới hoạt động, nâng tầm giám sát của HĐND

Thực tế cho thấy, hiệu quả giám sát là thước đo quan trọng nhất của một HĐND mạnh. Khi HĐND cấp huyện không còn, trọng trách giám sát dồn lên HĐND cấp tỉnh, nơi phải theo dõi, đánh giá toàn diện việc thực thi chính sách, pháp luật trên địa bàn. Điều đó đòi hỏi HĐND tỉnh phải đổi mới mạnh mẽ cả cách tiếp cận lẫn phương thức thực hiện.

Công tác giám sát, khảo sát phải chuyên sâu, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh vấn đề như: đất đai, môi trường, đầu tư công, cải cách hành chính hay an sinh xã hội... Không chỉ tổ chức các kỳ giám sát định kỳ, HĐND cần mở rộng giám sát chuyên đề, tăng các phiên giải trình, khảo sát độc lập, lắng nghe tiếng nói của người dân, doanh nghiệp ngay tại cơ sở. Theo các cử tri tỉnh Lâm Đồng, HĐND tỉnh phải mở rộng phạm vi, tần suất tiếp xúc cử tri, đa dạng hình thức lắng nghe Nhân dân. Vì chỉ khi nắm bắt đầy đủ tâm tư, nguyện vọng, khó khăn của người dân ở cơ sở thì hoạt động giám sát mới thật sự toàn diện và có giá trị thực tiễn. Để từ đó những phản hồi được ghi nhận, giải quyết thấu đáo đến cuối cùng và triển khai nghiêm túc giúp chính sách đi vào cuộc sống.

Ngoài ra, một HĐND mạnh không thể tách rời sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị. Việc thiết lập cơ chế điều hòa quyền lực “mềm”, bảo đảm sự thống nhất giữa Đảng - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ cùng cấp là điều kiện tiên quyết để vừa phát huy dân chủ, vừa duy trì kỷ luật, kỷ cương trong quản lý nhà nước. Đồng chí Lê Hồng Lợi - đại biểu HĐND tỉnh, Chủ tịch UBND đặc khu Phú Quý cho rằng: “Nâng vị thế HĐND không chỉ là tăng quyền hạn, mà quan trọng hơn là nâng cao năng lực thiết kế chính sách, giám sát thực chất và đại diện tiếng nói của Nhân dân. Khi HĐND hoạt động bài bản, minh bạch, hiện đại, đó sẽ là trụ cột của chính quyền địa phương”.

Đồng chí Mai Thị Xuân Trung - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban Pháp chế - HĐND tỉnh nêu quan điểm, HĐND cần tăng cường tính chính trị trong quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương, chủ động nắm bắt xu hướng phát triển quốc gia và khu vực, nâng cao năng lực dự báo, phản biện chính sách, định hình tầm nhìn phát triển của tỉnh.

Cũng theo đồng chí Trung, hướng đi lâu dài là phát triển mô hình “HĐND số - Chính quyền số”, đẩy mạnh chuyển đổi số, minh bạch hóa thông tin, tăng cường tương tác, đối thoại giữa đại biểu và cử tri, nâng cao hiệu quả quản trị. Cùng với đó, tỉnh tiếp tục xây dựng đội ngũ đại biểu HĐND tâm huyết, trách nhiệm, chuyên nghiệp, bản lĩnh, có năng lực lãnh đạo chính trị.

Với bản lĩnh đổi mới, tinh thần gần dân, sát dân, dám nghĩ, dám làm, HĐND 2 cấp tỉnh đã, đang và sẽ kiến tạo mô hình chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tiền đề bứt phá trên hành trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo.

Nguyệt Thu - Hoàng Hoài - Tuấn Hương - Thanh Nhàn .