'Hãy mở rộng cánh cửa trung học phổ thông ngay trong năm học 2026-2027'

Tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) nhất trí cao với các báo cáo về công tác nhiệm kỳ năm 2021-2025 của Chủ tịch nước, của Chính phủ, dự thảo báo cáo công tác nhiệm kỳ QH khóa XV của QH, các báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Ủy ban Thường vụ QH, các Ủy ban của QH, Kiểm toán Nhà nước; các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của TANDTC, VKSNDTC. Đồng thời, kiến nghị, đề xuất nhiều nội dung quan trọng nhằm triển khai hiệu quả hoạt động tốt hơn nữa trong thời gian tới, nguyên nhân của thành công, hạn chế; đánh giá sâu sắc, rõ hơn những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ của các vị ĐBQH để có giải pháp tốt hơn trong thời gian tới.

Cơ bản tán thành với các nội dung tổng kết trong báo cáo của Chính phủ, ĐB Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn Quảng Trị) phát biểu tập trung vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Đánh giá cao nhiều kết quả quan trọng đã nêu trong báo cáo, nhưng ĐB nhận thấy, các vấn đề bất cập còn quá chung, cần được nhận diện rõ hơn. Trong đó, trăn trở lớn là gánh nặng thi cử do vấn đề phân luồng sau trung học cơ sở còn bất cập trong nhận thức, quan điểm và thực thi. Thi vào lớp 10 đang trở thành kỳ thi quốc gia thu nhỏ với áp lực nặng nề, trong khi đó THPT là bậc phổ thông, nghĩa là mọi học sinh đều có quyền được học. Ngoài ra, một nghịch lý nữa đáng lo ngại đang diễn ra là thi công lập quá căng, nhiều học sinh dù học tốt nhưng không vượt quá kỳ thi đầy cạnh tranh. Kết quả là học sinh gia đình khó khăn buộc phải vào trường tư với học phí cao, vượt quá khả năng của gia đình…

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga.

Từ đó, ĐB kiến nghị Chính phủ phải có hành động ngay như là việc miễn phí cho học sinh phổ thông. Cụ thể, ngay trong năm học 2026-2027 hãy mở rộng cánh cửa THPT, hãy đầu tư có bài bản cho trung học nghề và tôn trọng quyền lựa chọn của người học. Cải tiến thi cử, điều chỉnh lại phương thức tuyển sinh lớp 10 theo hướng giảm áp lực, tạo cơ hội cho học sinh. Phân luồng phải dựa trên tự nguyện mà năng lực, không biến phân luồng thành rào cản từ lớp 9, xây dựng phân luồng dựa trên quyền học tập, bảo đảm đủ chỗ cho học sinh THPT công lập để học sinh không bị phân luồng cưỡng bức.

ĐB Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) nhấn mạnh, nhiệm kỳ 2021-2025, Đảng ta, Nhà nước ta đã làm được rất nhiều việc về an sinh xã hội vì Nhân dân, vì con người. Đó là an sinh xã hội ngày càng được bảo đảm, phúc lợi xã hội ngày càng được cải thiện, các chính sách giải pháp giảm nghèo bền vững được triển khai đồng bộ, hiệu quả trên tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau, Nhân dân được giúp đỡ kịp thời và xứng đáng trong dịch bệnh, trong thiên tai. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 4,4% năm 2021 xuống còn 1,3% năm 2025. Đẩy mạnh được thực hiện đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Số người được hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên được mở rộng và đạt trên 3,5 triệu người chỉ trong năm 2025.

Bên cạnh đó, học sinh đi học được miễn học phí, được ăn trưa và sắp đến là bệnh nhân được miễn phí khám, chữa bệnh. Những chương trình mục tiêu quốc gia lớn cho giáo dục, đào tạo, cho y tế sắp được QH bấm nút thông qua. Chỉ số phát triển con người được cải thiện rõ rệt, tăng 14 bậc. Chỉ số xếp hạng hạnh phúc tăng 33 bậc so với đầu nhiệm kỳ, xếp thứ 46/143 quốc gia. Là một người đi ra từ chiến tranh ác liệt và thời kỳ bao cấp khó khăn, ĐB Trí nhận thấy những thành tựu đó rất cao cả, những thành công đó rất ý nghĩa.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí.

Bàn về nhiệm kỳ QH khóa XV năm 2021-2025, ĐB Trí cũng cho rằng QH khóa XV đã làm được rất nhiều việc to lớn. Trong đó, đã có nhiều đổi mới trong phương thức hoạt động của QH. Nhiệm kỳ QH đã tổ chức thành công 19 kỳ họp QH, gồm 10 kỳ thường lệ và 9 kỳ bất thường. Với ĐB, đây là một đổi mới đặc biệt nhất. QH họp mỗi khi Nhân dân cần, đất nước cần, do đó mà những quyết định của QH mang hơi thở của cuộc sống đang diễn ra kịp thời và sống động.

QH khóa XV đã hoàn thành một khối lượng luật, nghị quyết rất lớn. Tính đến ngày 15/10/2025, QH đã thực hiện được 205 nhiệm vụ lập pháp, vượt 33% so với định hướng. Dự kiến sau khi kết thúc Kỳ họp thứ 10 này, QH ban hành trên 148 luật và hơn 45 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật. ĐB đồng ý với ý kiến là công tác xây dựng pháp luật QH khóa XV đã đạt được kết quả, thành tựu nổi bật thông qua số lượng, chất lượng các văn bản luật, nghị quyết được ban hành.

Tuy nhiên, nhận thấy việc thực thi pháp luật trong xã hội trên thực tiễn vẫn chậm hơn nhiều so với những gì đã được QH thông qua, bởi vậy ĐB mong muốn cần đẩy mạnh hơn nữa việc phổ biến pháp luật cho Nhân dân. ĐB đề nghị Chính phủ cần sắp xếp mỗi tuần VTV1 dành 30 phút phổ biến pháp luật để thông báo dưới nhiều hình thức các vấn đề chính của pháp luật mới có, cứ tuyên truyền đều đặn, thường xuyên, ngắn gọn, dễ hiểu, sinh động dần dần sẽ có hiệu quả.

T.Quyên