Hạt nhân phát triển du lịch bền vững

Các đại biểu đoàn Famtrip "khám phá và phát triển du lịch Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn" tham quan tại điểm 35 “Thế giới đầm hồ Na Dương” tại xã Na Dương

Phát triển du lịch bền vững đã trở thành một xu thế tất yếu trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia ngày càng nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản tự nhiên và văn hóa. Trong bối cảnh đó, các CVĐCTC do UNESCO công nhận đã nổi lên như một mô hình hiệu quả, giúp cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn.

Nâng vị thế du lịch Lạng Sơn trên trường quốc tế

Nhiệm kỳ 2020 - 2025 là giai đoạn có ý nghĩa quyết định đối với hành trình xây dựng CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ và quyết tâm cao độ của các cấp ủy, chính quyền, các sở, ban, ngành và toàn thể Nhân dân, Lạng Sơn đã đạt được những thành tựu vượt bậc, cụ thể CVĐC Lạng Sơn đã hình thành 38 điểm thuộc 4 tuyến du lịch. Đặc biệt, CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn được Hội đồng CVĐC toàn cầu công nhận vào tháng 9/2024 và chính thức được UNESCO công bố vào tháng 4/2025, đưa tỉnh Lạng Sơn gia nhập Mạng lưới CVĐCTC UNESCO gồm 229 điểm đến thuộc 50 quốc gia trên thế giới.

Sự kiện này không chỉ là một danh hiệu mà còn là sự công nhận của quốc tế về những giá trị địa chất, di sản văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của Lạng Sơn.

Tiến sĩ Trịnh Hải Sơn, Trưởng Tiểu ban Chuyên môn về CVĐCTC Việt Nam đánh giá: “Lạng Sơn là một trong số ít nơi hội tụ đầy đủ giá trị về địa tầng cổ đại, hóa thạch quý hiếm, di tích khảo cổ và bản sắc văn hóa dân tộc phong phú. Đây là một mô hình mẫu cho việc kết hợp giữa bảo tồn và phát triển, giữa địa chất học và sinh kế cộng đồng”.

Nhằm tiếp tục phát triển bền vững CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn, ngày 30/5/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 223 về việc bảo tồn và phát huy giá trị CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn giai đoạn 2025 – 2030. Đây là một lộ trình chi tiết, thể hiện quyết tâm đưa CVĐC trở thành động lực phát triển kinh tế bền vững của tỉnh thời gian tới.

Ông Lưu Bá Mạc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh nhấn mạnh: Việc CVĐC Lạng Sơn được UNESCO công nhận là CVĐCTC là một dấu mốc quan trọng. Đây không chỉ là niềm tự hào, mà còn mở ra cơ hội để Lạng Sơn thúc đẩy phát triển du lịch theo hướng bền vững. Theo đó, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, các thành viên Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh đã ban hành các kế hoạch cụ thể với lộ trình rõ ràng. Trong đó, mỗi cơ quan thành viên đều phát huy vai trò, trách nhiệm theo chức năng, nhiệm vụ của mình, từ công tác quy hoạch, bảo tồn tài nguyên, phát triển sản phẩm, xúc tiến quảng bá, đến đảm bảo an ninh, hạ tầng và nguồn lực đầu tư…. Với sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ của các cơ quan trong Ban Chỉ đạo, mục tiêu chung là biến những tài nguyên quý giá của Lạng Sơn thành những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn; qua đó nâng cao vị thế của Lạng Sơn trên bản đồ du lịch quốc tế.

Theo đó, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật dịch vụ du lịch tiếp tục được quan tâm đầu tư; sản phẩm du lịch ngày càng phát triển đa dạng. Bà Phạm Thị Hương, Trưởng Phòng Quản lý CVĐC Lạng Sơn, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch (XTĐTTM&DL) tỉnh cho biết: Thời gian qua, chúng tôi đã nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch hành động xây dựng và phát triển CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn đáp ứng các khuyến nghị của Hội đồng CVĐCTC UNESCO giai đoạn 2025 - 2028 (nhằm đảm bảo phát huy danh hiệu CVĐCTC và chuẩn bị tốt cho đợt tái thẩm định lần 1 trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 8/2028); Đề án xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch địa chất bền vững cho CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn giai đoạn 2025 - 2030; Bộ tiêu chí và thí điểm những mô hình xã, phường, thôn… kiểu mẫu vùng CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn.

Ông Phạm Hải Quỳnh, Viện trưởng Viện Phát triển Du lịch châu Á (ATI), Chủ tịch Hội Du lịch Cộng đồng Việt Nam (VCTC)

“Lạng Sơn có cảnh quan thiên nhiên giàu giá trị, đã được đánh dấu trên bản đồ địa chất toàn cầu. Tôi nghĩ rằng để phát triển du lịch bền vững, tỉnh cần tập trung hoàn thiện câu chuyện điểm đến, bảo tồn giá trị văn hóa và gắn kết du lịch với sinh kế của người dân. Khi mỗi bản làng là một mắt xích và mỗi sản phẩm mang một câu chuyện riêng, hệ sinh thái du lịch sẽ phát triển một cách tự nhiên và bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng.

Đặc biệt, để thu hút và giữ chân du khách, Lạng Sơn nên xây dựng các cung đường chuẩn dành cho khách tự lái. Việc công bố các lộ trình hai, ba hoặc năm ngày trên nền tảng số của công viên sẽ giúp du khách chủ động hơn trong việc lên kế hoạch và phân bổ chi tiêu. Song song với đó, liên kết vùng cũng là đòn bẩy để làm giàu trải nghiệm và giữ chân khách lâu hơn."

Thúc đẩy du lịch bền vững

Để hiện thực hóa những mục tiêu đã đề ra, cuối tháng 6/2025, Trung tâm XTĐTTM&DL tỉnh đã ký kết hợp tác với 30 đối tác chiến lược phát triển CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn. Bên cạnh đó, trung tâm cũng tổ chức lễ ký kết trực tuyến biên bản ghi nhớ hợp tác về lĩnh vực hang động với Hiệp hội Hang động quốc gia Hoa Kỳ .

Từ đây, hàng loạt chương trình du lịch trải nghiệm, nghỉ dưỡng, đến sản phẩm chuyên biệt như du lịch thám hiểm địa chất, du lịch nghỉ dưỡng, trekking... Các tuyến du lịch liên kết vùng đặc biệt là kết nối với Hà Giang, Cao Bằng, những địa phương cùng sở hữu CVĐC toàn cầu được đẩy mạnh.

Tiêu biểu, Trung tâm XTĐTTM&DL tỉnh đã xây dựng 5 “Con đường mòn địa chất” chính là trọng tâm kết nối các điểm đến, dẫn dắt du khách theo hành trình khám phá sâu sắc giá trị địa chất, văn hóa và sinh thái đặc hữu của vùng. Theo đó, Trung tâm đã phối hợp với chính quyền các địa phương khảo sát lập bản đồ, thiết kế hệ thống bảng biển, chòi quan sát, dựng biển chỉ dẫn; tổ chức tập huấn, đào tạo kỹ năng hướng dẫn, thuyết minh di sản địa chất cho đội ngũ hướng dẫn viên. Nhờ đó, bước đầu CVĐC toàn cầu UNESCO đã thu hút nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch. Điển hình như "Hành trình đến với Trái tim Hồ Lân Ty" do Công ty cổ phần Việt Nam Expeditions đầu tư, khai thác đi vào hoạt động từ giữa tháng 7/2025.

Để tiếp tục thu hút du khách đến với CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, cuối tháng 8/2025, Trung tâm XTĐTTM&DL tỉnh đã tổ chức đoàn Famtrip (du lịch khảo sát) với gần 100 đại biểu là đại diện đối tác CVĐC; các doanh nghiệp du lịch, lữ hành; phóng viên các cơ quan báo chí, truyền thông, nhiếp ảnh gia trong và ngoài tỉnh đưa tin, bài quảng bá. Tại sự kiện, các chuyên gia đã đóng góp ý kiến nhằm hoàn thiện sản phẩm và thu hút du khách vùng CVĐCTC.

Mới đây nhất, từ ngày 4 - 15/9/2025, Đoàn đại biểu của tỉnh do đồng chí Hồ Tiến Thiệu, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng đoàn tham gia hoạt động xúc tiến hợp tác tại Cộng hòa Liên bang Brazil và tham dự Hội nghị quốc tế về CVĐC toàn cầu UNESCO lần thứ 11 tại Cộng hòa Chile. Theo đó, đoàn đã tích cực tham gia các hoạt động của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO với tư cách là thành viên chính thức; kết nối, học tập kinh nghiệm trong quản lý, phát triển CVĐC toàn cầu của UNESCO; tận dụng cơ hội quảng bá các giá trị của CVĐC Lạng Sơn và hình ảnh văn hóa, kinh tế - xã hội của tỉnh Lạng Sơn đến bạn bè quốc tế; đón nhận Bằng chứng nhận danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO; đồng thời khảo sát, nghiên cứu kinh nghiệm của một số mô hình phát triển du lịch bền vững và xúc tiến mở rộng quan hệ, thúc đẩy hợp tác với các địa phương, tổ chức của Brazil, Chile trên các lĩnh vực.

Dựa trên những định hướng đúng đắn cùng sự nỗ lực của các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh, CVĐCTC UNESCO Lạng Sơn đã và đang đóng góp tích cực cho việc phát triển du lịch. Năm 2024, Lạng Sơn đón 4,2 triệu lượt khách, tăng gần 8% so với năm 2023. Doanh thu ước đạt 4.350 tỷ đồng, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Trong 8 tháng đầu năm 2025, tổng lượt khách du lịch đến Lạng Sơn ước đạt trên 3,5 triệu lượt (tăng 2,4% so với cùng kỳ năm 2024). Doanh thu du lịch ước đạt trên 3,8 nghìn tỷ đồng (tăng 11,7% so với cùng kỳ năm 2024).

Những kết quả bước đầu này là minh chứng rõ nét cho thấy tỉnh Lạng Sơn đang đi đúng hướng trong việc phát triển du lịch bền vững, trong đó lấy CVĐCTC UNESCO làm hạt nhân. Để tiếp tục phát huy những thành tựu đã đạt được, thời gian tới, tỉnh sẽ tập trung khai thác hiệu quả hơn nữa giá trị của CVĐCTC phục vụ cho nghiên cứu khoa học, giáo dục, hội nhập quốc tế và đặc biệt là phát triển du lịch.

TUYẾT MAI