Hành vi bạo hành trẻ em sẽ bị xử lý như thế nào?

Trao đổi với PV Báo Sức khỏe và Đời sống, Thạc sĩ, Luật sư Hoàng Thị Hương Giang (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho hay, theo quy định của pháp luật Việt Nam và chuẩn mực quốc tế, bạo hành trẻ em được hiểu là mọi hành vi gây tổn hại về thể chất hoặc tinh thần đối với trẻ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đây là những hành vi đối xử tệ bạc gây nguy hại tiềm tàng hoặc hiện hữu cho sức khỏe, nhân phẩm và sự phát triển của trẻ.

Ở Việt Nam, khoản 5 và khoản 6 Điều 4 Luật Trẻ em năm 2016 quy định rõ: "Xâm hại trẻ em là hành vi gây tổn hại về thể chất, tình cảm, tâm lý, danh dự, nhân phẩm của trẻ em dưới các hình thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, mua bán, bỏ rơi, bỏ mặc trẻ em và các hình thức gây tổn hại khác";

"Bạo lực trẻ em là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập, xâm hại thân thể, sức khỏe, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của trẻ em".

Hình ảnh bé gái 10 tuổi ở Hà Tĩnh bị bạo hành được đăng tải trên mạng xã hội.

Hiến pháp năm 2013 cũng khẳng định tại khoản 1 Điều 37: "Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; nghiêm cấm xâm hại, hành hạ, ngược đãi, bỏ mặc, lạm dụng, bóc lột sức lao động và những hành vi khác vi phạm quyền trẻ em". Đồng thời, khoản 3 Điều 6 Luật Trẻ em 2016 liệt kê hành vi bạo lực trẻ em là một trong các hành vi bị nghiêm cấm.

Về xử lý vi phạm, luật sư Giang cho hay, tùy theo tính chất và mức độ, người có hành vi bạo hành trẻ em có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo Điều 22 Nghị định 130/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em và Mục 4 Chương II Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, hành vi như đánh đập, hành hạ, bắt nhịn ăn, nhịn uống, chửi mắng, xúc phạm danh dự, cô lập, xua đuổi hoặc gây tổn thương tinh thần cho trẻ có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Ngoài ra, người vi phạm còn phải chi trả chi phí khám, chữa bệnh cho trẻ (nếu có) và buộc tiêu hủy vật phẩm gây hại.

Trường hợp hành vi nghiêm trọng, người thực hiện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể:

Điều 140 quy định Tội hành hạ người khác, phạt tù đến 3 năm, hoặc đến 5 năm nếu nạn nhân là người dưới 16 tuổi.
Điều 134 quy định Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của người khác, với mức phạt từ 6 tháng đến 20 năm tù hoặc tù chung thân tùy theo tỷ lệ tổn thương và hậu quả.
Điều 128 quy định Tội vô ý làm chết người, phạt tù từ 1 năm đến 10 năm.
Điều 123 quy định Tội giết người, nếu nạn nhân là trẻ em dưới 16 tuổi thì đây là tình tiết định khung tăng nặng, có thể bị phạt tù từ 12 năm đến tử hình.
Điều 185 quy định Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình, với mức phạt từ cảnh cáo đến 5 năm tù, nếu nạn nhân là người dưới 16 tuổi.

"Như vậy, hành vi bạo hành trẻ em dù ở bất kỳ hình thức nào cũng bị pháp luật nghiêm cấm và xử lý nghiêm khắc. Các quy định pháp luật hiện hành không chỉ thể hiện quyết tâm của nhà nước trong việc bảo vệ quyền trẻ em mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ đối với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội về trách nhiệm yêu thương, tôn trọng và bảo đảm cho trẻ em được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh, được phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần", luật sư Giang nhấn mạnh.

Luật sư Hoàng Thị Hương Giang. Ảnh: NVCC.

Nói về thông tin cháu bé 10 tuổi ở Hà Tĩnh bị cha dượng bạo hành gần đây, luật sư Giang khẳng định hành vi của người cha dượng là hành vi đặc biệt nghiêm trọng, thể hiện tính côn đồ, vô nhân tính và xâm phạm nghiêm trọng đến quyền được bảo vệ về tính mạng, sức khỏe của trẻ em, một đối tượng được pháp luật ưu tiên bảo vệ theo Điều 37 Hiến pháp năm 2013 và Điều 6 Luật Trẻ em năm 2016.

"Dưới góc độ pháp lý, hành vi này có dấu hiệu của tội giết người (chưa đạt) theo quy định tại Điều 123 và Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, bởi việc tấn công vào vùng đầu, vùng trọng yếu của cơ thể bằng hung khí nguy hiểm thể hiện ý thức tước đoạt mạng sống nạn nhân. Trường hợp kết quả điều tra xác định người này không có mục đích tước đoạt mạng sống mà chỉ nhằm gây thương tích, thì bị truy cứu về tội cố ý gây thương tích theo Điều 134 Bộ luật Hình sự, với các tình tiết định khung tăng nặng như đối với người dưới 16 tuổi, sử dụng hung khí nguy hiểm và có tính chất côn đồ.

Dù thuộc tội danh nào, đây cũng là hành vi cần bị trừng trị nghiêm khắc, nhằm răn đe, phòng ngừa và bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Bởi lẽ, người làm cha, dù là cha dượng, có nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc và bảo vệ con theo Điều 69 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, chứ không phải dùng bạo lực để trút giận hay xâm hại thân thể trẻ nhỏ", luật sư Giang phân tích.

Quỳnh Mai