Hành trình 103 ngày cứu em bé sinh cực non của y bác sĩ tuyến dưới

Đây không phải là trường hợp đầu tiên bệnh viện cứu sống trẻ sinh cực non ở tuần thai này. Trước đó, vào tháng 2/2024, một bé gái khác cũng sinh ở tuần 24, nặng 550 gram đã được nuôi dưỡng thành công, trở thành em bé sinh non nhẹ cân nhất được cứu sống tại Phú Thọ và là một trong số rất ít trường hợp tương tự trên toàn quốc.

Bé gái là con của sản phụ H.T.T.M (Cẩm Khê, Phú Thọ). Ngày 12/4/2025, khi thai kỳ ở tuần thứ 24, chị M. bất ngờ chuyển dạ và sinh thường một bé gái nặng 550 gram. Sau sinh, bé không khóc, toàn thân tím tái, phản xạ kém. Các bác sĩ khoa Sơ sinh đã cấp cứu đặt ống nội khí quản ngay tại phòng sinh, hỗ trợ thông khí, ủ ấm và chuyển bé đến đơn nguyên Hồi sức tích cực - khoa Sơ sinh để tiếp tục điều trị.

BSCKII. Nguyễn Đức Hậu – Trưởng khoa Sơ sinh thăm khám cho bệnh nhi. Lúc này, bé đã có tiến triển rất tốt. Ảnh: BVCC

Nhận định đây là trường hợp sơ sinh cực non tháng, nhẹ cân, suy hô hấp rất nặng và nguy cơ tử vong cao, các bác sĩ đã khẩn trương thực hiện các phương pháp hồi sức tích cực. Bệnh nhi được nằm lồng ấp, thở máy chỉ số cao, thăm dò cận lâm sàng tại chỗ, bơm Surfactant thay thế, đặt huyết áp động mạch xâm lấn và đặt catheter tĩnh mạch trung tâm để truyền thuốc vận mạch, dịch nuôi dưỡng, và điều chỉnh rối loạn toan kiềm.

BSCKII. Nguyễn Đức Hậu – Trưởng khoa Sơ sinh cho biết: "Các bé sinh non tháng thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ như hạ thân nhiệt, suy hô hấp, xuất huyết não và phổi, viêm ruột hoại tử, nhiễm khuẩn, rối loạn chuyển hóa, tan máu vàng da... Em bé này cực kỳ non yếu, cẳng chân bé chỉ bằng ngón tay út người lớn, da rất mỏng.

Do đó, chúng tôi xác định hành trình điều trị sẽ rất gian nan, đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và nhẹ nhàng trong từng thao tác. Các bác sĩ phải cân nhắc từng loại thuốc, từng mililit dịch nuôi dưỡng, đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm để tránh hạ thân nhiệt, mất nước, và luôn kiểm soát chặt chẽ vấn đề nhiễm khuẩn."

Em bé được ra ghép mẹ, thực hiện phương pháp Kangaroo.

Những ngày đầu sau sinh, bệnh nhi luôn trong tình trạng nguy kịch: suy hô hấp tăng, xuất hiện nhiều cơn tím tái, giảm nhịp tim, bão hòa oxy, rối loạn đường huyết. Bé được hội chẩn, thay thuốc và tiếp tục thở máy chỉ số rất cao theo phác đồ điều trị tích cực.

Sau 5 ngày thở máy với chỉ số cao, tình trạng của trẻ tiến triển tốt và chỉ số máy thở được giảm dần. Đến ngày điều trị thứ 14, các chỉ số máy thở giảm về mức tối thiểu.

Ngày điều trị thứ 21, cân nặng của trẻ bắt đầu tăng lên, đạt 650 gram. Bé chỉ còn thở máy chỉ số thấp, đã có nhịp tự thở đều, dịch dạ dày bắt đầu trong và được thử cho ăn sữa mẹ. Quá trình chăm sóc luôn được thực hiện rất nhẹ nhàng, cẩn thận, tỉ mỉ do trẻ quá non yếu, da mỏng và đường ven rất bé.

Ngày điều trị thứ 28, trẻ được rút ống nội khí quản, thở máy áp lực dương. Bé tiêu hóa tốt sữa mẹ qua từng bữa, cân nặng đạt 700 gram. Đến ngày điều trị thứ 40, trẻ đã ăn được khoảng 12-13ml sữa mẹ (qua sonde) mỗi bữa, cân nặng đạt 800 gram và tiếp tục duy trì phác đồ điều trị.

Sau 80 ngày điều trị, tình trạng trẻ tiến triển tốt, đã cai được máy thở và chuyển sang thở oxy. Lúc này, cân nặng của trẻ đạt 1700 gram. Với những tiến triển tích cực này, trẻ được ra ghép mẹ, bắt đầu tập bú mẹ và thực hiện phương pháp Kangaroo (đặt trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực mẹ). Phương pháp này giúp trẻ tránh các cơn ngừng thở sinh lý, điều hòa nhịp tim, hỗ trợ phát triển não bộ, tránh nhiễm khuẩn sơ sinh và trào ngược dạ dày - thực quản.

Ngày 23/7/2025, sau 103 ngày nỗ lực điều trị, chăm sóc, nuôi dưỡng, cân nặng trẻ đạt 2000 gram. Bé đã hoàn toàn có khả năng tự thở, ăn sữa và tự bú tốt, sức khỏe ổn định và được xuất viện.

Bệnh nhi được khám lại trước khi xuất viện.

Theo thống kê tại Khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ, từ đầu năm 2025 đến nay, Khoa đã tiếp nhận và điều trị thành công gần 300 trường hợp trẻ sơ sinh non tháng, trong đó tỉ lệ trẻ sinh cực non (trước tuần 28 thai kỳ) chiếm 7,2%.

Để nâng cao chất lượng điều trị và nuôi dưỡng trẻ sinh non, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ đã đầu tư trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, đảm bảo quy trình chống nhiễm trùng nghiêm ngặt. Bệnh viện cũng triển khai nhiều kỹ thuật cao như: bơm Surfactant thay thế, thở máy và máy cao tần, đặt đường truyền trung tâm từ ven ngoại vi (Longline), phương pháp Kangaroo cho trẻ sơ sinh non tháng, điều trị hạ thân nhiệt ở bệnh nhân HIE, thay máu bán phần.

Đây đều là những kỹ thuật cao nhất hiện nay, được áp dụng tại các bệnh viện tuyến Trung ương để điều trị cho trẻ sơ sinh nói chung và trẻ sinh non nói riêng. Song song đó, Bệnh viện cũng chú trọng đào tạo đội ngũ nhân lực chuyên môn cao, tận tâm và yêu nghề.

Để giảm thiểu nguy cơ sinh non, các bác sĩ khuyến cáo các bà mẹ cần chăm sóc thai kỳ cẩn thận, xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, hợp lý, và khám thai định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ. Điều này giúp phát hiện và kiểm soát kịp thời các tình trạng nhiễm trùng, huyết áp và các bệnh lý khác, tránh ảnh hưởng đến thai nhi.

P.Chinh