Hành lang pháp lý mới đối với cộng đồng xe phân khối lớn

So với trước đây, Luật Trật tự ATGT đường bộ 2024 bổ sung nhiều quy định liên quan đến việc cấp giấy phép lái xe, đào tạo, sát hạch và quản lý phương tiện.

Theo nhận định, những điểm sửa đổi lần này không chỉ nhằm hoàn thiện khung pháp lý mà còn hướng đến việc đảm bảo an toàn, công bằng và phù hợp hơn với thực tế tham gia giao thông của cộng đồng biker.

Luật Trật tự ATGT đường bộ 2024 hướng đến thay đổi thói quen lái xe của cộng đồng biker theo hướng an toàn và chuyên nghiệp hơn.

Loạt thay đổi mới đáng chú ý

Theo quy định tại khoản 1 Điều 57 Luật Trật tự ATGT đường bộ 2024, hệ thống phân hạng giấy phép lái xe (GPLX) sẽ được điều chỉnh theo hướng đồng bộ hơn.

Cụ thể, hạng A1 chỉ cấp cho người lái mô-tô có dung tích xi-lanh không quá 125 cm³ hoặc công suất động cơ điện không quá 11 kW.

Hạng A sẽ cấp cho người điều khiển mô-tô có dung tích xi-lanh trên 125 cm³ hoặc công suất điện trên 11 kW, đồng thời bao gồm cả các loại xe được phép lái theo hạng A1.

Như vậy, khái niệm hạng A2 chính thức bị bãi bỏ và được nhập chung vào hạng A.

Việc hợp nhất này giúp hệ thống quản lý trở nên đơn giản, minh bạch và thuận tiện hơn cho người dân. Với những ai đã sở hữu xe PKL, việc xin cấp phép sẽ gọn nhẹ hơn, giảm bớt thủ tục hành chính. Tuy nhiên, hiện nội dung đào tạo và sát hạch vẫn giữ nguyên như trước, chưa có bài thi hay tiêu chí riêng biệt cho dòng xe PKL.

Một điểm mới khác nhận được nhiều sự quan tâm của các biker là cơ chế trừ điểm GPLX. Theo luật mới, mỗi GPLX sẽ có 12 điểm, và số điểm này sẽ bị trừ dần theo tính chất, mức độ của từng hành vi vi phạm. Khi bị trừ hết điểm, người lái sẽ bị tước quyền sử dụng GPLX trong thời hạn nhất định.

Với nhóm xe PKL vốn là phương tiện có tốc độ cao, công suất mạnh và dễ gây hậu quả nghiêm trọng nếu không may xảy ra tai nạn. Quy định này được xem là bước tiến lớn trong việc giám sát, răn đe và điều chỉnh hành vi lái xe, khuyến khích biker tuân thủ luật lệ giao thông nghiêm túc hơn.

Bên cạnh đó, luật mới cũng đưa xe mô-tô và xe gắn máy vào diện kiểm định khí thải. Theo đó, xe cơ giới và xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải được kiểm định theo quy định pháp luật, riêng xe mô-tô và xe gắn máy chỉ cần kiểm định khí thải.

Việc này được thực hiện tại các cơ sở kiểm định đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện sự bình đẳng giữa các loại phương tiện và góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng tài xế.

Ngoài ra, quy định về số người được chở trên mô-tô hai bánh cũng được điều chỉnh. Người điều khiển mô-tô chỉ được chở một người, trừ các trường hợp đặc biệt như chở người bệnh đi cấp cứu, áp giải người vi phạm pháp luật, chở trẻ em dưới 12 tuổi hoặc người già yếu, khuyết tật.

So với Luật GTĐB 2008, quy định này đã bổ sung thêm một số trường hợp cho phép người tham gia giao thông chở tối đa hai người, gia tăng tính linh hoạt.

Luật mới định hình lại thói quen của người chơi xe PKL

Những quy định mới trong Luật Trật tự ATGT đường bộ 2024 được đánh giá là phù hợp với thực tế phát triển của cộng đồng biker Việt Nam. Theo Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp, sự thay đổi lần này mang tính "điều chỉnh kịp thời, đồng bộ và thiết thực" trong bối cảnh số lượng người sử dụng xe PKL tăng nhanh những năm gần đây.

Luật Trật tự ATGT đường bộ 2024 hướng tới xây dựng văn hóa mô-tô PKL an toàn, kỷ luật trên đường.

Cụ thể, theo luật sư Đặng Văn Cường, việc hợp nhất hạng A2 vào hạng A không chỉ giúp quản lý thống nhất hơn mà còn giảm bớt thủ tục hành chính cho người dùng. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, việc chưa có nội dung đào tạo riêng biệt cho người điều khiển xe PKL là điều cần lưu tâm. "Xe PKL có đặc thù riêng, đòi hỏi kỹ năng xử lý khác hẳn với xe phổ thông. Việc sát hạch và đào tạo nên được thiết kế tương xứng để đảm bảo an toàn thực sự", ông nhấn mạnh.

Về quy định trừ điểm giấy phép lái xe, cơ chế này đối với nhóm phương tiện có rủi ro cao như PKL cũng là bước tiến quan trọng, hướng tới việc giám sát và điều chỉnh hành vi lái xe, đặt ra trách nhiệm tham gia giao thông an toàn đối với người sử dụng xe PKL. Trong khi đó, quy định mới về số người được chở trên xe mô-tô cũng giúp chuẩn hóa hành vi lưu thông, đảm bảo an toàn cho cả người lái và người tham gia giao thông khác, tránh việc chở quá số người quy định, đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.

Về vấn đề kiểm định khí thải, các chuyên gia cho rằng quy định này không chỉ nâng cao ý thức bảo vệ môi trường mà còn giúp phân loại, loại bỏ dần những phương tiện độ máy, thay pô, gây tiếng ồn vượt chuẩn.

Ông Lương Duyên Thống, Trưởng phòng Quản lý Vận tải - Phương tiện và Người lái (Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, dù là ô tô hay xe mô-tô, xe gắn máy, đều cần đáp ứng một số tiêu chuẩn khí thải và an toàn kỹ thuật theo quy định của các bộ tiêu chuẩn quốc gia hiện hành. Việc kiểm định khí thải cho mô-tô, đặc biệt xe PKL thể hiện sự công bằng và trách nhiệm trong sử dụng phương tiện.

Những quy định mới này cũng đồng thời "chuẩn hóa" hành vi lưu thông, hướng cộng đồng biker tới một hình ảnh chuyên nghiệp, văn minh và có trách nhiệm hơn trên đường thay vì chỉ gắn liền với khái niệm tốc độ và âm thanh pô độ như trước đây.

Linh Linh