Hàng trăm hộ dân và dự án cao tốc bị ngập: Hé lộ điểm bất thường
Lũ sông Buông gây ngập khu dân cư và dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, các cơ quan chức năng chỉ ra những điểm bất thường trong dòng chảy và hệ thống thoát nước.
XEM CLIP:
Sau mỗi đợt lũ từ sông Buông đổ về gây chia cắt nhiều tuyến đường, hàng trăm hộ dân tại Đồng Nai bị ngập nặng và làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Trước tình trạng này, các cơ quan chức năng đã vào cuộc tìm nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục.
“Điểm đen” ngập lụt nhiều năm
Phường Phước Tân từ lâu là khu vực dễ bị ngập nặng nhất ở Đồng Nai. Trung bình mỗi năm, nơi này phải chịu cảnh nước tràn vào nhà từ 2-5 lần. Tính riêng năm 2025, lũ sông Buông đã hai lần nhấn chìm nhà dân, có điểm ngập sâu tới 1,7m, nước chảy xiết, bùn đất và rác trôi khắp nơi.

Khu dân cư thuộc phường Phước Tân gần sông Buông bị ngập nặng. Ảnh: Hoàng Anh
“Chúng tôi đã quen với cảnh kê giường, đưa đồ đạc lên cao. Nhưng lần này nước lên nhanh và cao hơn bình thường. Ngập từ tối nhưng phải 48 giờ sau nước mới rút hết”, ông Nguyễn Đức Hùng - một cư dân chia sẻ.
Điều đáng nói, thay vì chảy thẳng ra sông, nước dồn về các tổ 9A, 9B, 9C rồi tụ lại tổ 9B1 (thuộc khu phố Miễu, phường Phước Tân) trước khi đổ ra sông Buông, tạo thành “túi nước” gây ngập sâu cục bộ ở khu dân cư.
Theo người dân nơi đây, nguyên nhân không chỉ do mưa lớn và nước từ thượng nguồn đổ về. Họ cho rằng khu vực sông Buông gần mỏ đá Tân Cang 7 đã bị thu hẹp và thay đổi dòng chảy. Lòng sông nông dần do bồi lắng, trong khi cây cối hai bên mọc um tùm cản trở dòng chảy.
“Sông Buông không còn chảy theo hướng cũ. Nước bị ép tràn qua khu dân cư rồi mới quay lại sông. Mỗi lần mưa lớn là chúng tôi thấp thỏm lo lũ về”, ông Ngọc Danh, một người dân bức xúc.


Tài sản trong nhà dân bị ngập, nhiều đồ dùng phải kê lên cao. Ảnh: Hoàng Anh
Một số ý kiến khác chỉ ra rằng các mỏ đá phục vụ công trình trọng điểm đã đắp bờ cao kiên cố để bảo vệ khu khai thác. Khi nước từ thượng nguồn đổ về, những bờ đập này trở thành “tường chắn”, dồn nước vào khu dân cư.
Điều khiến người dân hoang mang hơn là hiện tượng lũ “bất thường”. Mặc dù, trời không mưa, nhưng nước vẫn lên nhanh. “Sáng đi làm thấy đường khô ráo, chiều về thì nước đã ngập hết nhà cửa”, anh Trí, chủ một hộ dân chia sẻ.
Mỏ đá mở rộng khai thác, dòng chảy bị biến dạng
Đáng nói, khi nước lũ sông Buông dâng cao, việc thi công đoạn thành phần 1 của dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu qua phường Phước Tân cũng bị ngập sâu, nhiều thiết bị máy móc phải tạm dừng hoạt động.

"Biển" nước ngập cả dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đang thi công. Ảnh: Hoàng Anh
Theo ông Nguyễn Quốc Vương, Phó Chủ tịch UBND phường Phước Tân, đợt lũ ngày 12/9 đã gây ảnh hưởng diện rộng dọc sông Buông, ảnh hưởng đến nhiều khu phố và công trình trọng điểm qua địa bàn.
Cụ thể, khu phố Tân Cang nước ngập dọc các tuyến đường dân sinh, có nơi cao tới 1,1m, ảnh hưởng khoảng 30 hộ dân. Khu phố Tân Cang cũng bị ngập cục bộ với mực nước cao nhất 1,3m, khiến khoảng 40 hộ dân phải di dời tài sản.
Riêng khu phố Miễu, đây là khu vực bị ngập lụt nghiêm trọng nhất. Nhiều tuyến đường và nhà cửa chìm trong biển nước, riêng tổ 9B1 và 9B2 ghi nhận mực nước chảy xiết tới 1,5m, ảnh hưởng hơn 300 hộ dân.
Ông Vương cho biết, phường đã khẩn trương báo cáo tình hình, đồng thời hỗ trợ người dân chằng chống nhà cửa, kê cao tài sản, di chuyển đến nơi an toàn. Ông nhấn mạnh, đây là lũ từ thượng nguồn sông Buông đổ về, không phải do dự án xây dựng đường cao tốc.
Còn theo Sở Xây dựng Đồng Nai, qua làm việc với Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh (chủ đầu tư dự án thành phần 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu) và đơn vị tư vấn thiết kế, ghi nhận khu vực quanh cống ngang đường cao tốc thường xuyên bị ngập nhiều năm liền khi mưa lớn hoặc nước từ thượng nguồn xả lũ.
Nguyên nhân chủ yếu là do tuyến sông Buông bị thu hẹp dòng chảy, lòng sông bị bồi lắng, khiến khả năng tiêu thoát nước không đảm bảo, cần sớm được cải tạo, nạo vét và mở rộng.

Lực lượng chức năng phải túc trực hộ trợ di dời tài sản người dân khi cần thiết. Ảnh: Hoàng Anh
Theo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh, qua khảo sát và kết quả tính toán thủy văn, thủy lực để đảm bảo thoát nước và khắc phục tình trạng ngập úng cho khu dân cư dọc hai bên sông thuộc phường Phước Tân, đơn vị đã phối hợp với tư vấn đề xuất phương án cải tạo, nạo vét và mở rộng sông Buông. Dự án có tổng mức đầu tư khoảng 4.374 tỷ đồng, nhằm tăng cường khả năng tiêu thoát nước và hạn chế ngập úng.
Tuy vậy, tình trạng ngập không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân duy nhất mà là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng. Quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng nhưng thiếu quy hoạch thoát nước bài bản, cùng với việc xây dựng lấn chiếm hành lang suối đã khiến dòng chảy hạ lưu bị thu hẹp, bồi lắng nghiêm trọng.
“Một phần đến từ việc các mỏ đá gần sông Buông chiếm dụng, mở rộng diện tích khai thác khiến các vùng trũng chứa nước tự nhiên biến mất, làm thay đổi dòng chảy”, vị đại diện Ban Quản lý chia sẻ thêm.
Sông Buông là một con sông nội địa của tỉnh Đồng Nai bắt nguồn từ khu vực TP Long Khánh (cũ) dài khoảng 82km trước khi hợp lưu với sông Bến Gỗ, rồi thoát ra sông Đồng Nai qua nhiều cửa sông. Sông này hiện đóng vai trò tiêu thoát nước cho một lưu vực rộng khoảng 40.000ha, bao gồm nhiều địa phương. Dòng sông này còn cung cấp nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch tại các khu vực thượng nguồn.