Hàng nghìn sông băng tan biến mỗi năm

Hang băng Morteratsch (Thụy Sĩ) đang thu hẹp rõ rệt.

Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Trường Đại học Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ ở Zurich (ETH Zurich) phối hợp với Đại học Tự do Brussels (Bỉ) và nhiều viện nghiên cứu quốc tế thực hiện. Nhóm tác giả cho biết, đây là lần đầu tiên tốc độ biến mất hoàn toàn của các sông băng trên quy mô toàn cầu được phân tích chi tiết.

Trước đây, các nghiên cứu thường tập trung vào lượng băng tan hoặc diện tích băng bị thu hẹp. Tuy nhiên, nghiên cứu lần này đặt ra một câu hỏi trực diện hơn: bao nhiêu sông băng sẽ biến mất hoàn toàn và thời điểm nào hiện tượng này diễn ra mạnh nhất.

Để trả lời, nhóm nghiên cứu sử dụng cơ sở dữ liệu sông băng toàn cầu kết hợp với các mô hình khí hậu. Một sông băng được coi là “biến mất” khi diện tích của nó giảm xuống dưới 0,01 km2 hoặc khi thể tích chỉ còn dưới 1% so với thời điểm quanh năm 2000.

Kết quả cho thấy, số lượng sông băng biến mất mỗi năm sẽ tăng nhanh trong những thập kỷ tới và đạt mức cao nhất vào khoảng giữa thế kỷ 21. Thời điểm và mức độ nghiêm trọng phụ thuộc trực tiếp vào mức tăng nhiệt độ toàn cầu.

Nếu thế giới có thể kiểm soát để nhiệt độ trung bình toàn cầu chỉ tăng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp, giai đoạn sông băng biến mất nhanh nhất dự kiến sẽ diễn ra vào đầu những năm 2040, với khoảng 2.000 sông băng biến mất mỗi năm.

Trong kịch bản xấu hơn, khi nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng tới 4°C, tốc độ sông băng biến mất sẽ đạt đỉnh vào giữa những năm 2050, với số lượng có thể lên tới 4.000 sông băng mỗi năm, cao gấp 3-5 lần so với hiện nay.

Theo các cam kết khí hậu hiện tại, thế giới đang trên đà nóng lên khoảng 2,7°C. Ở mức này, trong giai đoạn từ năm 2040 đến 2060, Trái đất có thể mất trung bình khoảng 3.000 sông băng mỗi năm.

Tác động sẽ không đồng đều giữa các khu vực. Tại dãy Alps châu Âu, một số vùng Nam Mỹ và Bắc Á, hơn một nửa số sông băng có thể biến mất chỉ trong vòng 20 năm tới. Trong khi đó, những khu vực có sông băng lớn như Greenland hay Bắc Cực của Nga sẽ chứng kiến tốc độ biến mất chậm hơn, nhưng vẫn không tránh khỏi xu hướng chung.

Tuệ An