Hàng loạt giải chạy ở Trung Quốc bị đình chỉ

Các vận động viên tham gia giải marathon Hongqi 2025 tổ chức ở thành phố Trường Xuân, tỉnh Cát Lâm, Trung Quốc, ngày 25/5. Ảnh: VCG.

Sau giai đoạn tổ chức ồ ạt, các giải chạy tại Trung Quốc đang chứng kiến đợt sụt giảm số lượng lớn nhất kể từ sau đại dịch. Gần 100 giải đã bị hủy hoặc bị thu nhỏ quy mô tổ chức trong mùa thu năm nay.

Theo Sixth Tone, làn sóng hủy giải diễn ra ở mọi cấp độ, từ các giải marathon lớn cho tới những giải “chạy vui” quy mô nhỏ. Nguyên nhân xuất phát từ những lo ngại của nhà chức trách xung quanh công tác tổ chức của nhiều giải chạy.

Số lượng các giải chạy gia tăng quá nhanh khiến nhiều địa phương không đảm bảo được yêu cầu về y tế và kiểm soát đám đông. Một số giải còn không kiểm soát được độ tuổi của người tham gia, sử dụng người dẫn tốc không đủ tiêu chuẩn, trạm tiếp nước tổ chức không phù hợp.

Siết chặt quy định

Ngày 30/10, Hiệp hội Điền kinh Trung Quốc ban hành quy định mới về tổ chức giải chạy marathon. Hiệp hội cho biết sẽ cải thiện hệ thống quản lý, quy định rõ trách nhiệm các bên, tăng cường cơ chế phòng ngừa rủi ro, nhằm hướng tới những giải chạy an toàn, trật tự và chất lượng.

Quy định mới siết quy trình phê duyệt các giải chạy, đặc biệt là những giải nhỏ do câu lạc bộ hoặc doanh nghiệp tổ chức. Từ nay, các giải này bắt buộc phải được Sở Thể thao cấp tỉnh phê duyệt.

Đối với các giải được chứng nhận bởi Liên đoàn Điền kinh Thế giới, hồ sơ phải do Hiệp hội Điền kinh trực tiếp nộp lên tổ chức quốc tế này. Hiệp hội cũng nhấn mạnh, các giải “chạy vui”, sự kiện dành cho người mới làm quen với chạy bộ, phải tách biệt khỏi các giải chạy chuyên nghiệp.

Ngày 29/10, Hiệp hội Điền kinh Trung Quốc công bố danh sách 116 giải marathon được phê duyệt tổ chức đến cuối năm nay, tất cả đều là các giải cự ly bán marathon hoặc marathon. Điều này cho thấy nỗ lực chuẩn hóa các giải chạy, loại bỏ bớt các giải chạy ngắn tại nước này.

Theo Hiệp hội Điền kinh, trong danh sách này có 73 giải tổ chức cả hai cự ly, 37 giải chỉ có bán marathon và 6 giải chạy đủ cự ly marathon.

Giải chạy Marathon Quốc tế Cáp Nhĩ Tân 2025 tổ chức ở tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc, ngày 31/8. Ảnh: VCG.

Liu Xiaolei, nhà sáng lập công ty tổ chức sự kiện thể thao Rapid Sport có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết từ giữa tháng 10, công ty của cô nhận được thông báo hủy nhiều giải chạy, họ buộc phải dừng mọi công tác tổ chức ngay lập tức.

Theo số liệu của Hiệp hội Điền kinh, năm 2024, Trung Quốc tổ chức 749 giải chạy với 7 triệu người tham gia, so với 390 giải tổ chức trong năm 2022. Giai đoạn từ tháng 10 đến 12 là cao điểm tổ chức, chiếm gần 40% tổng số giải tổ chức trong cả năm.

Theo China Newsweek, giữa tháng 10 năm nay, 66 giải đã bị hủy, 37 giải bị hoãn hoặc phải thu nhỏ quy mô. Các nhà tổ chức dự báo việc siết chặt quản lý sẽ còn mạnh hơn khi quy định mới chính thức có hiệu lực.

Nhiều người cho rằng phong trào chạy bộ tại Trung Quốc đang bước vào giai đoạn “chia tách”, một bên là các giải chuyên nghiệp dành cho những "runner" dày kinh nghiệm, một bên là giải chạy đại chúng bị thu hẹp.

Trước đây, các giải chạy đại chúng nở rộ tại Trung Quốc làm bùng lên phong trào chạy bộ. “Chúng tôi không ngờ tình hình lại thay đổi nhanh như vậy. Giờ chỉ còn cách thích ứng và nâng cấp năng lực tổ chức”, Liu Xiaolei cho hay.

Giải chạy marathon tổ chức ở thành phố Hạ Môn, Trung Quốc, ngày 7/1/2024. Ảnh: Xinhua.

Nỗi lo tại các giải chạy

Số lượng các giải chạy gia tăng tại Trung Quốc trong 2 năm qua chủ yếu đến từ các giải “chạy vui”, cự ly chạy thường từ 5 km đến 8 km, thu hút nhiều người mới làm quen với chạy bộ.

Những sự kiện này từng biến đường phố thành ngày hội cuối tuần, song cũng bộc lộ nhiều bất cập như năng lực kiểm soát an toàn kém, thiếu phương án chăm sóc y tế, giám sát sự kiện lỏng lẻo. Chính các giải này giờ là nhóm giải bị cắt bỏ.

Mới đây, ban tổ chức Marathon Thượng Hải 2025 cũng thông báo hủy cự ly chạy 5 km cùng toàn bộ suất chạy vì mục đích từ thiện, chỉ giữ lại cự ly marathon. Điều chỉnh này khiến 15.000 người không thể tham gia giải trên tổng số 38.000 người đăng ký tham dự.

Anh Liu (35 tuổi), một "runner" có nhiều kinh nghiệm, cho biết anh rủ bạn gái tham gia giải chạy 8 km ở thành phố Trịnh Châu. Chỉ hai tuần trước ngày giải chạy diễn ra, ban tổ chức thông báo hủy giải. “Cũng tiếc, nhưng chẳng thể làm gì khác”, anh Liu nói.

Anh Liu thừa nhận các giải chạy đang trở nên hỗn loạn khi số lượng người tham gia ngày càng tăng. “Ngày càng nhiều người tham gia không phải vì đam mê chạy bộ, mà vì họ thích sự đông vui, các hoạt động ăn uống bên lề, thậm chí là vì thích cosplay, chụp ảnh”, anh Liu chia sẻ.

Các sự cố liên tục xảy ra tại các giải chạy, nhiều người say nắng, té ngã giữa đường chạy đông người khiến dư luận đặt câu hỏi về tính chuyên nghiệp tại các giải chạy. Cộng thêm áp lực kinh phí tổ chức và những lo ngại về năng lực quản lý đám đông, nhiều địa phương quyết định chủ động hủy giải trước cả khi quy định mới có hiệu lực.

Một số giải từng gây sốt tại Trung Quốc vì cách tổ chức độc đáo. Chẳng hạn, các trạm tiếp nước chuẩn bị đa dạng các loại đồ ăn để giới thiệu ẩm thực địa phương. Hiện tượng này khiến nhiều người chuyển sang chỉ trích những giải chỉ phát chuối tại trạm tiếp nước.

"Họ không hiểu rằng chuối là đồ ăn nhẹ nhưng bổ sung năng lượng nhanh. Ngược lại, việc cung cấp nhiều đồ ăn, thức uống tại các trạm tiếp sức không phù hợp với các giải marathon. Ăn uống nhiều trên đường chạy là không phù hợp, thậm chí gây nguy hiểm", anh Liu cho hay.

Lực lượng y tế hỗ trợ một vận động viên tham gia giải chạy bán marathon ở thành phố Dương Châu, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 16/4/2023. Ảnh: VCG.

Việc nhiều giải chạy tại Trung Quốc đồng loạt bị hủy khiến mọi sự chuẩn bị, đầu tư trước đó đều trở nên vô nghĩa, nhưng đây không phải động thái không có sự báo trước. Đầu năm 2024, Hiệp hội Điền kinh Trung Quốc đã cấm một đơn vị tổ chức hai giải chạy liên tiếp trong vòng 14 ngày.

Tháng 7 năm nay, Hiệp hội yêu cầu các đơn vị tổ chức đánh giá chặt chẽ các rủi ro, quy định rõ trách nhiệm của các bên tham gia tổ chức giải.

Tháng 8, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đưa ra khuyến cáo marathon là môn thể thao cường độ cao, chỉ phù hợp với những người được huấn luyện và tập luyện nghiêm túc, không nên quảng bá đại trà như môn thể thao quần chúng.

Dù còn những tranh luận trái chiều về động thái siết chặt các giải chạy, nhưng nhiều người thấy rằng quả thực các giải chạy tại Trung Quốc cần một giai đoạn chỉnh đốn.

Với Liu Xiaolei, nhà sáng lập công ty tổ chức sự kiện thể thao Rapid Sport, hướng đi sắp tới của cô là tách biệt hoàn toàn giữa giải chạy chuyên nghiệp và giải chạy phong trào.

“Giờ quy mô các sự kiện cũng như số lượng người tham gia đã đủ lớn để phân hóa như vậy. Các giải chạy tại Trung Quốc giờ cần tập trung vào chất lượng, thay vì số lượng. Tôi hy vọng những hướng dẫn rõ ràng sẽ sớm được nhà chức trách đưa ra, để chúng tôi có thể lên kế hoạch hiệu quả", cô Liu nói.

An Hòa