Hàng không toàn cầu lao đao vì Airbus triệu hồi khẩn 6.000 máy bay

Theo thông cáo của Airbus, vụ việc này được xem là một trong những cuộc triệu hồi lớn nhất trong 55 năm lịch sử của hãng, và diễn ra đúng thời điểm nhu cầu đi lại cuối năm đang ở mức cao nhất.

Quyết định khẩn cấp được đưa ra sau một sự cố nghiêm trọng liên quan đến bức xạ mặt trời cường độ mạnh, yếu tố được xác định có thể làm sai lệch dữ liệu quan trọng trong hệ thống điều khiển bay ELAC - bộ phận gửi lệnh từ cần điều khiển của phi công tới các cánh nâng sau máy bay.

Reuters cho hay, sự cố này được chú ý đặc biệt sau chuyến bay JetBlue hôm 30/10 trên hành trình từ Cancun (Mexico) đến Newark (Mỹ), khi một chiếc A320 bất ngờ sụt độ cao mạnh do lỗi dữ liệu và buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Tampa (Florida), khiến nhiều hành khách bị thương. Vụ việc lập tức khiến Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) mở điều tra, trong khi Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA) ban hành chỉ thị sửa chữa bắt buộc vào ngày 28/11.

Chuyến bay bằng chiếc A320 của JetBlue từ Mexico đến Mỹ hôm 30/10 phải hạ cánh khẩn cấp khiến một số hành khách bị thương. Ảnh: Getty.

Theo bản tin Airbus gửi tới hơn 350 hãng khai thác A320 trên thế giới, lỗi xuất phát từ phiên bản phần mềm ELAC mới. Hãng yêu cầu các đội bay phải quay lại phiên bản phần mềm trước đó để loại trừ nguy cơ lặp lại sự cố. Airbus khẳng định phần cứng ELAC do tập đoàn Thales sản xuất vẫn đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và đã được EASA và FAA chứng nhận, đồng thời Thales cũng nhấn mạnh phần mềm liên quan không thuộc trách nhiệm của họ.

Quy mô triệu hồi lớn khiến tác động lan rộng ngay lập tức. Các hãng hàng không từ Mỹ đến Nam Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và New Zealand đều cảnh báo nguy cơ chậm, hủy chuyến.

American Airlines - hãng vận hành đội bay A320 lớn nhất thế giới - cho biết 340 trong số 480 máy bay cần được cập nhật và dự kiến hoàn tất phần lớn trong vòng 2 ngày, với mỗi máy bay mất khoảng 2 giờ để xử lý. Ở Nam Mỹ, Avianca bị ảnh hưởng nặng nhất khi hơn 70% đội bay thuộc diện triệu hồi, buộc hãng phải tạm dừng bán vé đến ngày 8/12.

Nhiều hãng như Lufthansa (Đức), IndiGo (Ấn Độ), easyJet (Anh) và Air France cũng ghi nhận tình trạng chậm trễ và hủy chuyến; Air France thậm chí phải hủy 35 chuyến trong ngày, chiếm 5% tổng số chuyến bay. Air New Zealand và Finnair cũng xuất hiện các chuyến bay bị hủy hoặc hoãn khi phi công phải kiểm tra lại phiên bản phần mềm.

Dù việc cài lại phần mềm tương đối đơn giản, nhưng khoảng 1.000 máy bay có thể phải thay cả phần cứng, kéo theo thời gian nằm đất kéo dài. Thách thức càng lớn hơn khi các trung tâm bảo dưỡng toàn cầu đang quá tải dohàng trăm máy bay Airbus khác chờ sửa chữa động cơ hoặc kiểm tra kỹ thuật.

Hàng không thế giới chao đảo vì lệnh triệu hồi của Airbus. Ảnh: Airbus.

Giữa tình trạng hỗn loạn này, nhiều chuyên gia đánh giá thời điểm xảy ra sự cố là đặc biệt nhạy cảm, khi mùa du lịch cuối năm bước vào giai đoạn cao điểm nhất tại Mỹ và nhiều thị trường lớn. Một số máy bay có thể được sửa chữa xen kẽ giữa các chuyến theo lịch trình hoặc trong quá trình kiểm tra qua đêm, nhưng việc sắp xếp nguồn lực để sửa chữa đồng loạt vẫn bị xem là thách thức lớn vì thiếu kỹ thuật viên và hạn chế sức chứa nhà chứa máy bay.

Airbus khẳng định đang phối hợp chặt chẽ với các hãng hàng không để đẩy nhanh tiến độ sửa chữa, nhấn mạnh rằng phần cứng ELAC vẫn đạt chuẩn và lỗi nằm hoàn toàn ở phần mềm mới.

Dòng A320 - ra mắt từ năm 1984 và là mẫu máy bay đầu tiên sử dụng hệ thống điều khiển “fly-by-wire” - hiện là xương sống của ngành hàng không thương mại hiện đại, được các hãng truyền thống lẫn giá rẻ khai thác rộng rãi tại Mỹ, Trung Quốc, châu Âu và Ấn Độ.

Sự cố diễn ra chỉ vài tuần sau khi A320 chính thức vượt Boeing 737 để trở thành dòng máy bay được bàn giao nhiều nhất thế giới. Tại thời điểm Airbus phát đi thông báo, có khoảng 3.000 chiếc A320 đang bay trên toàn cầu. Hiện tổng cộng 11.300 máy bay dòng này đang hoạt động, trong đó 6.000 chiếc thuộc diện phải sửa chữa.

Lộc Liên