Hàng hóa xuất khẩu sẽ đi nhanh hơn, rẻ hơn nhờ logistics thông minh

Ngày 15-9, Diễn đàn Doanh nghiệp Mê Kông - Hàn Quốc lần thứ 13 với chủ đề “Số hóa và Đổi mới sáng tạo: Chìa khóa thúc đẩy doanh nghiệp Mê Kông - Hàn Quốc chuyển đổi và hợp tác” đã diễn ra tại TP.HCM.

Tạo điều kiện thuận lợi để các ý tưởng, sáng kiến sớm trở thành hiện thực

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của chủ đề diễn đàn trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.

Theo bà Thúy, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã trở thành yêu cầu bắt buộc để các doanh nghiệp phát triển và vươn ra thế giới. Đây cũng là định hướng chiến lược của Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng trong kỷ nguyên phát triển mới.

TP.HCM đang quyết liệt triển khai các nghị quyết về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Mục tiêu đến năm 2030 là đưa Việt Nam vào nhóm ba nước dẫn đầu Đông Nam Á về năng lực cạnh tranh số, với quy mô kinh tế số toàn quốc đạt tối thiểu 30% GDP. Riêng TP.HCM phấn đấu kinh tế số đạt 40% GRDP. Các mục tiêu khác bao gồm tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt trên 40% và có tối thiểu 5 doanh nghiệp công nghệ số mang tầm khu vực.

Bà Thúy cho biết, diễn đàn đã trải qua 12 năm và ngày càng đi vào thực chất với các hoạt động kết nối, đối thoại công - tư, xúc tiến giao thương, góp phần đưa tổng kim ngạch thương mại Mê Kông - Hàn Quốc vượt mốc 103 tỉ USD vào năm 2024.

Với vai trò đăng cai, bà Thúy khẳng định TP.HCM cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi về môi trường đầu tư, hạ tầng và chính sách để các ý tưởng, sáng kiến hợp tác tại diễn đàn sớm trở thành hiện thực.

Theo ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các quốc gia Mê Kông đang có nhu cầu cấp thiết trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế số. Trong khi đó, Hàn Quốc lại có thế mạnh vượt trội về công nghệ, logistics thông minh và đổi mới sáng tạo.

“Các phiên thảo luận sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới, góp phần củng cố quan hệ hợp tác thực chất, hiệu quả và toàn diện giữa các quốc gia Mê Kông và Hàn Quốc”- ông Thành bày tỏ.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy (thứ 5 từ trái qua) cùng các đại biểu tại diễn đàn.

Logistics thông minh: Thách thức và cơ hội

Trình bày về chủ đề “Logistics thông minh trong hợp tác Mê Kông - Hàn Quốc”, TS. Bùi Bá Nghiêm, Chuyên viên cao cấp Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), đã phân tích sâu thực trạng phát triển logistics, hạ tầng, thể chế xuyên biên giới, đồng thời đưa ra các khuyến nghị chính sách then chốt.

Theo TS. Nghiêm, về hạ tầng, các quốc gia tiểu vùng Mê Kông đã đầu tư mạnh vào các hành lang kinh tế, cảng biển và cửa khẩu thông minh, nhưng mức độ đồng bộ và kết nối dữ liệu còn hạn chế.

Nhiều sáng kiến hợp tác khu vực như cơ chế một cửa ASEAN, hành lang kinh tế Bắc - Nam, Đông - Tây, hành lang kinh tế phía Nam đã được triển khai nhưng còn thiếu tính kết nối xuyên suốt, dữ liệu chưa liên thông. Về ứng dụng công nghệ, Việt Nam và Thái Lan đang đi đầu trong việc thử nghiệm hải quan điện tử, cảng thông minh, logistics số, trong khi các nước khác còn đi sau.

Bên cạnh đó, ông cũng chỉ ra hàng loạt thách thức lớn khác, bao gồm khung pháp lý xuyên biên giới chưa ổn định, năng lực số không đồng đều giữa các doanh nghiệp, gánh nặng chi phí logistics cao và tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực số cũng là những rào cản chính.

TS Bùi Bá Nghiêm phát biểu tại diễn đàn

Để giải quyết các thách thức và nắm bắt cơ hội trong hợp tác phát triển logistics thông minh MeKong - Hàn Quốc, TS. Nghiêm đã đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất, cần hoàn thiện khung pháp lý và tiêu chuẩn chung. Giải pháp này tập trung vào việc hài hòa quy định hải quan, logistics và vận tải xuyên biên giới; xây dựng một bộ tiêu chí logistics thông minh chung cho toàn tiểu vùng MeKong - Hàn Quốc. Đặc biệt, cần bắt buộc áp dụng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc toàn cầu (mã GS1), IoT logger cho nông sản - thủy sản.

Thứ hai, cần đầu tư vào hạ tầng số và kết nối xuyên biên giới. Điều này bao gồm việc phát triển nền tảng chia sẻ dữ liệu logistics khu vực, chuẩn hóa dữ liệu, đồng thời triển khai các mô hình cửa khẩu số, cảng biển thông minh và vận tải đa phương thức được số hóa.

Thứ ba, cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Theo đó, chính phủ các nước tiểu vùng MeKong - Hàn Quốc cần thành lập quỹ hỗ trợ số hóa logistics, đặc biệt cho các doanh nghiệp logistics vừa và nhỏ chuyển đổi số cũng như thúc đẩy thử nghiệm các công nghệ mới như AI, blockchain, fintech logistics

“Với vị trí địa chiến lược và nền tảng hạ tầng đang phát triển nhanh, Việt Nam có thể đóng vai trò trung tâm logistics thông minh của tiểu vùng Mê Kông - Hàn Quốc trong giai đoạn tới” - TS. Nghiêm khẳng định.

TÚ UYÊN