Hạn chế các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng: Bắt đúng 'bệnh', kê đúng 'thuốc'

Tuy nhiên, vẫn tồn tại 4 nhóm hành vi có nguy cơ cao dẫn đến các vụ tai nạn nghiêm trọng, đặc biệt trên các tuyến cao tốc và quốc lộ trọng điểm. Vì thế cần sớm sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật liên quan để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát.

Biển báo phân làn đường, tốc độ xe đi trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Ảnh: Việt Hùng

Tồn tại 4 nhóm hành vi nguy cơ cao

Từ đầu năm 2025 đến nay, các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp theo quy định của pháp luật, kết hợp tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, chỉnh trang hạ tầng và đẩy mạnh kiểm tra, xử lý vi phạm. Nhờ đó, tình hình tai nạn giao thông đã giảm sâu trên cả 3 tiêu chí.

Theo cập nhật mới nhất của Bộ Công an, trong 7 tháng năm 2025, số vụ tai nạn giao thông trên cả nước giảm 23,8%, số người chết giảm 3,8% và số người bị thương giảm 33,1% so với cùng kỳ năm 2024. Các hành vi vi phạm phổ biến trước đây như sử dụng rượu bia, vi phạm tốc độ, vượt đèn đỏ… có xu hướng giảm rõ rệt.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Lê Kim Thành, hiện còn tồn tại 4 nhóm hành vi có nguy cơ cao dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng, đặc biệt trên các tuyến cao tốc và quốc lộ trọng điểm như: Bất cập trong cảnh báo khi có sự cố trên đường cao tốc; sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện; sử dụng ma túy khi điều khiển phương tiện; không thắt dây an toàn trên xe ô tô.

Trong các vụ tai nạn liên quan đến bất cập trong cảnh báo, điển hình là vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra vào ngày 12-6-2025 trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng giữa 3 ô tô. Thời điểm xảy ra tai nạn, ô tô đầu kéo bất ngờ đâm vào xe khách đang được lực lượng chức năng tổ chức cứu hộ. Cú va chạm mạnh khiến ô tô đầu kéo tiếp tục đâm vào ô tô của lực lượng tuần đường (thuộc đơn vị quản lý đường cao tốc). Hậu quả vụ tai nạn làm 2 người thiệt mạng.

Với hành vi sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện, ngày 19-6-2025, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ghi lại cảnh lái xe ô tô loại 16 chỗ ngồi vừa điều khiển phương tiện, vừa dùng điện thoại. Theo hình ảnh trong clip, thời điểm xảy ra sự việc vào buổi tối trên đoạn đường cao tốc, lái xe một tay giữ vô lăng, tay còn lại cầm điện thoại. Lái xe này liên tục cúi xuống bấm điện thoại (nhắn tin) kể cả những lúc đang chạy xe với tốc độ 100km/h.

Đáng nói, đây không phải là hiện tượng cá biệt. Theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), từ đầu năm 2025 đến nay, các Đội Cảnh sát giao thông đường bộ cao tốc đã phát hiện, xử lý 126 trường hợp sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện.

“Đây là hành vi đặc biệt nguy hiểm, bởi khi sử dụng điện thoại lái xe sẽ mất tập trung, phản ứng chậm trước các tình huống bất ngờ. Đồng thời, giảm khả năng quan sát và xử lý tình huống, làm gia tăng các vụ tai nạn giao thông trên cao tốc”, đại diện Cục Cảnh sát giao thông đánh giá.

Nâng cao hiệu quả phòng ngừa

Đề cập tới các giải pháp nhằm tiếp tục kéo giảm tai nạn giao thông, hạn chế các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng có thể xảy ra trong thời gian tới, nhiều ý kiến cho rằng, Bộ Xây dựng cần quy hoạch hợp lý các loại hình giao thông, bảo đảm hành lang an toàn, điểm đấu nối phù hợp, đường gom, dải phân cách, hộ lan; lắp đặt biển báo dễ nhìn, cải thiện hệ thống đèn tín hiệu, bố trí bến xe, điểm đón trả khách an toàn; thí điểm sơn tốc độ giới hạn trên mặt đường, điều chỉnh tốc độ, phân làn hợp lý…

Thông tin vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho biết, Bộ đang rà soát các nghị định, thông tư liên quan đến an toàn giao thông để phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông và các cơ quan chức năng chuẩn bị điều chỉnh quy hoạch hạ tầng, bao gồm quốc lộ, cao tốc…

Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Lê Kim Thành kiến nghị Bộ Công an đẩy nhanh các đề án, dự án hiện đại hóa nâng cao năng lực cho lực lượng cảnh sát giao thông; xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trung tâm sát hạch lái xe cơ giới đường bộ; đồng thời chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường xử lý các hành vi vi phạm được xác định là nguyên nhân chính gây ra tai nạn giao thông.

Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cũng sẽ làm việc với các cơ quan liên quan để đề xuất, kiến nghị sửa đổi các quy định liên quan đến các nội dung cảnh báo phương tiện xe cơ giới khi có sự cố, đặc biệt trên đường cao tốc; hành vi sử dụng điện thoại khi lái xe. Bên cạnh đó sẽ tham mưu xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát, giám sát, phát hiện, xử lý hành vi sử dụng ma túy khi điều khiển phương tiện.

Để công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông phát huy hiệu quả bền vững, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã giao Bộ Công an, Bộ Tư pháp sớm hoàn thiện quy định xử phạt hành chính, đặc biệt là xử phạt nguội qua camera, nghiên cứu bổ sung hình thức phạt lao động công ích phù hợp với tâm lý và khả năng của người vi phạm, kết hợp hình thức xử phạt hành chính với giáo dục, tuyên truyền, góp phần nâng cao hiệu quả phòng ngừa.

Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát, hoàn thiện quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật phương tiện giao thông, đặc biệt phương tiện đường thủy, bảo đảm an toàn trong các điều kiện thực tế như vịnh, biển và sông. Về quản lý hạ tầng giao thông, các bộ, ngành, địa phương cần rà soát và xử lý các “điểm đen”, đường đô thị, đường cao tốc, bảo đảm an toàn tối đa, nâng cao năng lực cứu hộ cứu nạn, cấp cứu y tế kịp thời…

Tuấn Lương