Hải quan công bố nhiều điểm mới về thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt

Toàn cảnh họp báo. Ảnh: Thùy Dương/Bnews.vnanet.vn

Ngày 4/12, Cục Hải quan đã tổ chức buổi họp báo chuyên đề về những điểm mới về thuế giá trị gia tăng; thuế tiêu thụ đặc biệt; nội dung Thông tư số 51/2025/TT-BTC quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh.

Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan) cho biết Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 cùng nghị định hướng dẫn đã bổ sung nhiều quy định trước đây chỉ được hướng dẫn bằng công văn. Điểm nổi bật là việc mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế giá trị gia tăng, giúp doanh nghiệp bớt chịu rủi ro pháp lý và giảm chi phí tuân thủ.

Cụ thể, hàng nhập khẩu phục vụ cho thuê tài chính được phép vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan mà không phải chịu thuế giá trị gia tăng; sản phẩm xuất khẩu thuộc nhóm tài nguyên, khoáng sản khai thác (thô hoặc đã chế biến theo Danh mục của Chính phủ) được xác định rõ là không chịu thuế, phù hợp với chủ trương hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô. Ngoài ra, luật hóa các trường hợp miễn thuế như tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu, hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới trong danh mục quy định, di vật, cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.

Tuy nhiên, song song với mở rộng diện miễn thuế là việc thu hẹp một số ưu đãi. Một số mặt hàng trước đây không chịu thuế như phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp được chuyển sang áp thuế suất 5%.

Những khoản hưởng ưu đãi thuế suất 5% trước đây cũng có điều chỉnh lên 10% đối với nhóm hàng như đường và phụ phẩm sản xuất đường, thiết bị chuyên dùng cho giảng dạy - nghiên cứu - thí nghiệm, nhựa thông sơ chế, lâm sản chưa qua chế biến. Mục tiêu của điều chỉnh là tạo cơ cấu thuế hợp lý, giảm tình trạng “khoảng trống” chính sách và đảm bảo công bằng giữa các ngành hàng.

Luật cũng quy định rõ nguyên tắc áp dụng thuế suất: cơ sở kinh doanh có nhiều loại hàng hóa, dịch vụ phải kê khai theo từng mức thuế suất tương ứng; nếu không phân định được thì phải nộp theo mức cao nhất. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng kê khai sai, khai thiếu do nhầm lẫn hay lợi dụng. Thêm vào đó, nguyên tắc áp dụng cho sản phẩm nông - lâm - thủy sản chưa qua chế biến, phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu… đều được quy định rõ ràng để thống nhất cách tính.

Theo Cục Hải quan, việc luật hóa, đồng bộ các quy định từ 1/7/2025 sẽ giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu; đồng thời tạo điều kiện cho cơ quan quản lý tăng cường giám sát, ứng dụng công nghệ trong trao đổi dữ liệu thuế, giảm thủ tục hành chính

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, có một số điểm mới tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Đó là Luật bỏ quy định điều hòa từ 24.000 BTU trở xuống thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, góp phần tạo thuận lợi trong việc giảm nghĩa vụ thuế cho các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, phân phối điều hòa công suất lớn, giúp giảm giá thành sản phẩm tăng sức cạnh tranh.

Luật cũng mở rộng thêm các trường hợp không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm hàng hóa sản xuất, gia công hoặc thuê gia công để xuất khẩu ra nước ngoài; hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài đã nộp thuế tiêu thụ đặc biệt bị phía nước ngoài trả lại khi nhập khẩu; một số loại xe ô tô chạy trong phạm vi khu di tích lịch sử, bệnh viện, trường học; trực thăng, tàu lượn dùng cho cứu hộ, cứu nạn, huấn luyện phi công.

Bổ sung trường hợp cần thiết phải sửa đổi, bổ sung đối tượng chịu thuế/không chịu thuế để phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Bổ sung điều kiện được khấu trừ và hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm các trường hợp nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất/gia công hàng xuất khẩu; doanh nghiệp giải thể, phá sản còn số thuế chưa khấu trừ hết; Hoàn thuế theo điều ước quốc tế.

Tuy nhiên, một số nhóm mặt hàng có quy định chặt chẽ hơn nhằm bảo đảm công tác quản lý của cơ quan hải quan như bổ sung mặt hàng nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia có hàm lượng đường trên 5g/100 ml vào đối tượng chịu thuế; siết chặt quản lý đối với mặt hàng thuốc lá, rượu bia.

Đồng thời, Luật cũng quy định rõ hơn đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để tránh vướng mắc phát sinh khi thực hiện như quy định đối tượng chịu thuế là máy bay, trực thăng, tàu lượn (thay thế cho khái niệm “tàu bay” nói chung; quy định vàng mã, hàng hóa không bao gồm hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học...

Thùy Dương/Bnews/vnanet.Vn