Hải Phòng: Đề xuất đầu tư 2.497 tỷ đồng cho các dự án nước sạch

Nhà máy nước Hưng Đạo (quận Dương Kinh, Hải Phòng) là một trong 3 nhà máy nước được đề xuất nâng công suất thành 100.000m3/ ngày.

Để đảm bảo cung cấp nước sạch cho người dân, khắc phục tình trạng hơn 25% dân số khu vực ngoại thành vẫn phải dùng nước sinh hoạt từ các nhà máy nước mini không đảm bảo chất lượng, Sở Xây dựng Hải Phòng đề xuất từ nay đến năm 2040, thành phố Hải Phòng sẽ đầu tư khoảng hơn 25.000 tỷ đồng để đầu tư xây dựng cải hệ thống hạ tầng cùng như các nhà máy sản xuất nước sạch tập trung.

HƠN 25% DÂN NGOẠI THÀNH SỬ DỤNG NƯỚC SINH HOẠT KÉM CHẤT LƯỢNG

Theo Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, thực hiện quy hoạch cấp nước sạch cho người dân, Hải Phòng đã phân vùng quy hoạch cấp nước theo định hướng, khu vực đô thị và khu vực nông thôn. Trong đó, khu vực đô thị lịch sử, đô thị cũ, đô thị mới, đô thị vệ tinh được Công ty cổ phần cấp nước Hải Phòng, Công ty cổ phần kinh doanh nước sạch số 2 và một số nhà máy nước có công suất nhỏ thuộc vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cung cấp với chất lượng nước đảm bảo yêu cầu.

Khu vực nông thôn với hơn 1,1 triệu người (chiếm khoảng 54,3% số dân Hải Phòng) được cung cấp nước sinh hoạt theo Chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Theo chương trình này, đã có tổng cộng 161 nhà máy nước nông thôn (nhà máy nước mini) được đầu tư, xây dựng.

Tuy nhiên, theo báo cáo từ sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là sở Nông nghiệp và Môi trường), do nhiều chủ đầu tư nhà máy nước mini không đủ năng lực tài chính dẫn đến hầu hết những nhà máy nước này đều sử dụng công nghệ bể lọc nhiều lớp (công nghệ xử lý thô, lạc hậu), chưa có hệ thống xử lý bùn bể lắng, tỷ lệ hao hụt nước lớn. Thêm nữa, do tình trạng ô nhiễm nguồn nước nên chất lượng đầu ra của nhiều nhà máy nước mini chưa đảm bảo chất lượng. Do chất lượng nước không đảm bảo, đến hết năm 2024, đã có 87 nhà máy nước mini phải ngừng hoạt động, chỉ còn 74 nhà máy hoạt động.

Trong số 74 nhà máy nước mi ni đang hoạt động cũng chỉ có 21 nhà máy cung cấp nguồn nước ổn định, chất lượng bảo đảm. Còn 23 nhà mày cung cấp nước đạt yêu cầu nhưng không nâng cấp mở rộng được năng lực do không nằm trong quy hoạch. Đối với 28 nhà máy nước mini còn lại không có khả năng xử lý nước đạt tiêu chuẩn, chất lượng nước dùng cho sinh hoạt.

Theo đánh giá từ sở Y tế TP. Hải Phòng, hiện có 94,4% số dân nông thôn sử dụng nước từ các nhà máy nước. Trong đó có khoảng 20% dân số khu vực nông thôn đang sử dụng nước máy của các nhà máy nước mini hoạt động trung bình, yếu. Hơn 5,6% dân cư nông thôn sử dụng nguồn nước từ nguồn cấp nước nhỏ lẻ khác chưa được kiểm soát về chất lượng.

CẦN ĐẦU TƯ HƠN 25.000 TỶ ĐỒNG ĐỂ ĐẢM BẢO CẤP NƯỚC SẠCH

Theo thống kê của Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, hết năm 2024, tổng công suất thiết kế các nhà máy nước trên địa bàn đạt 791.840 m3/ngày. Trong đó, công suất thiết kế các nhà máy nước đô thị, nhà máy nước nông thôn hoạt động bền vững, tương đối bền vững đạt 586.740 m3/ngày. Hơn 198.000 m3 nước/ngày là công suất các nhà máy nước khu công nghiệp và 7.100 m3 nước sinh hoạt/ngày còn lại do các nhà máy nước mini hoạt động kém hiệu quả.

Lượng nước sạch hơn 586.740 m3/ngày đảm bảo cung cấp cho hơn 2,1 triệu dân. Tuy nhiên, với quá trình đô thị hóa nhanh, đến năm 2040, dân số Hải Phòng dự kiến đạt từ 3,9 - 4,7 triệu người, tỷ lệ dân cư sống tại đô thị đạt từ 80-86%. Ngoài ra, với tiến trình thu hút đầu tư, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa, nhu cầu sử dụng nước sạch của Hải Phòng đến năm 2040 được dự báo sẽ phải đạt khoảng 1.325.300 m3/ngày.

Để đảm bảo cung cấp nước sạch cải thiện điều kiện sống cho người dân cũng như phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, theo Sở Xây dựng TP. Hải Phòng, cùng với việc từng bước loại bỏ các nhà máy nước mini, ưu tiên nhà máy nước, cần tập trung điều chỉnh quy hoạch sử dụng nguồn nước, đầu tư mở rộng nâng cấp các nhà máy nước và tiếp tục hoàn thiện mạng lưới cấp nước.

Đối với giải pháp đầu tư xây mới, cải tạo, nâng công suất các nhà máy nước, Sở Xây dựng TP. Hải Phòng đề xuất từ nay đến năm 2040, Hải Phòng sẽ thực hiện xây mới 2 nhà máy nước (Nhà máy nước Lê Thiện tại quận An Dương và Nhà máy nước Lưu Kiếm tại TP. Thủy Nguyên) và nâng công suất 10 nhà máy nước hiện hữu đang có công suất 436.150 m3/ngày lên 1.349.600 m3/ngày. Cùng với đó là chuyển đổi Nhà máy nước Vĩnh Bảo 2 thành trạm bơm tăng áp, xây dựng hệ thống cấp nước đồng bộ ra đảo Cát Hải với tổng mức dự toán hơn 4.848 tỷ đồng.

Hạng mục xây dựng, cải tạo mạng lưới tuyến ống cấp 1, cấp 2 (đường ống có đường kính từ 200cm đến 1m) với tổng chiều dài hơn 1.182 km để cấp nước cho các hộ gia đình, tổ chức kinh tế, các khu, cụm công nghiệp. Tổng mức dự toán đầu tư của hạng mục này là khoảng 17.775 tỷ đồng.

Sở Xây dựng cũng đề xuất đầu tư khoảng 2.387 tỷ đồng để xây dựng hệ thống 23 trạm bơm tăng áp nhằm đảm bảo đủ áp lực cho việc sử dụng nước tại các khu vực tập trung dân cư, các khu, cụm công nghiệp.

Như vậy, từ nay đến năm 2040, nhu cầu vốn đầu tư cho các dự án xây dựng nhà máy nước, xây dựng tuyến đường ống nước sạch và các trạm bơm tăng áp đảm bảo cung cấp nước sạch cho người dân sẽ lên tới hơn 25.010 tỷ đồng. Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng nguồn nước thô, Hải Phòng còn cần đầu tư xây dựng đập điều tiết ngập mặn trên sông Thái Bình, sông Văn Úc, sông Lạch Tray, sông Hóa nhằm cung cấp thêm nguồn nước ngọt tại thượng lưu các đập ngăn mặn.

ƯU TIÊN CÁC NHÀ MÁY VÀ HỆ THỐNG HẠ TẦNG NƯỚC SẠCH

Để có thể đảm bảo nguồn cung nước sạch, Sở Xây dựng TP. Hải Phòng đề xuất giai đoạn từ nay đến năm 2030, Hải Phòng cần ưu tiên dành khoảng 2.497 tỷ đồng để đầu tư đầu tư cấp nước cho huyện đảo Cát Bà (1.083 tỷ đồng), xây dựng mới, nâng cấp một số nhà máy nước cùng 11 tuyến đường ống cấp nước.

Cụ thể, Sở Xây dựng đề xuất xây dựng Nhà máy nước Lưu Kiếm (TP. Thủy Nguyên) công suất thiết kế 25.000m3/ngày, nâng công suất 3 nhà máy hiện hữu là Nhà máy nước Ngũ Lão (huyện Kiến Thụy) đang có công suất 25.000m3/ngày, Nhà máy nước cầu Nguyệt (quận Kiến An) đang có công suất 40.000m3/ngày và Nhà máy nước Hưng Đạo (quận Dương Kinh) đang có công suất 50.000m3/ngày lên thành 100.000m3/ngày

Đối với 11 tuyến cấp nước dài khoảng 67,1km được đề xuất ưu tiên đầu tư, ngoài việc đầu tư những tuyến cấp nước cấp 1 để cung cấp nước sạch từ các nhà máy nước đô thị ra khu đô thị và công nghiệp Tràng Cát (quận Hải An), khu vực đường bộ ven biển (các quận Đồ Sơn, huyện Tiên Lãng)… Hải Phòng cũng ưu tiên đầu tư song song 2 tuyến ống cấp nước sạch vượt biển ra đảo Cát Bà.

Nam Khánh