Hai nhóm chính trong lực lượng nổi dậy tại Syria

Nhưng lực lượng nổi dậy chỉ trong 72 tiếng tuần trước đã triển khai tấn công bất ngờ chiếm lấy thành phố, giáng đòn mạnh vào Tổng thống Al-Assad và khuấy động cuộc nội chiến vốn đang im ắng.

Lực lượng nổi dậy tập hợp nhiều nhóm Hồi giáo thành lập từ lâu, gác lại khác biệt để cùng chống Tổng thống Al-Assad, tổ chức khủng bố IS cũng như các nhóm dân quân được Iran hậu thuẫn. Trong đó có hai nhóm nổi bật đóng vai trò chính.

Hayat Tahrir Al-Sham (HTS)

Còn được gọi là Tổ chức Giải phóng Levant, HTS do chỉ huy quân sự Abu Mohammad al-Jolani lập nên. Nhân vật này tích lũy kinh nghiệm trong thời gian chiến đấu cho Al Qaeda chống lại Mỹ tại Iraq trước khi bị bắt giam.

Sau khi tự do, al-Jolani đến Syria thành lập Jabhat al-Nusra – “chân rết” của Al Qaeda. Đến năm 2016 giữa ông với Al Qaeda chia rẽ do bất đồng về ý thức hệ và phản đối IS, dẫn đến sự ra đời của HTS vào năm 2017.

Bất chấp al-Jolani cố tách biệt HTS với cả Al Qaeda lẫn IS, phương Tây vẫn đưa nhóm vào danh sách tổ chức khủng bố đồng thời treo thưởng 10 triệu USD cho người bắt hay tiêu diệt được al-Jolani.

Vài năm qua sức ảnh hưởng của al-Jolani không ngừng tăng bất chấp đấu đá nội bộ. Từ khi lực lượng nổi dậy thất thế, HTS hoạt động hạn chế trên địa bàn thành phố Idlib phía tây bắc Syria.

Theo nhà nghiên cứu Natasha Hall (Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế): “HTS xây dựng đế chế hiện tại chủ yếu bằng cách kiểm soát hầu hết lĩnh vực kinh tế ở Idlib. Họ độc lập hơn nhiều nhóm khác”. Nhóm được đánh giá là chủ lực trong đợt tấn công Aleppo vừa qua.

Quân đội quốc gia Syria (SNA)

Nội bộ SNA là hàng chục phe phái với nhiều hệ tư tưởng khác nhau, nhận tài trợ cùng vũ khí từ Thổ Nhĩ Kỳ nhằm thực hiện mục tiêu lật đổ chính quyền Tổng thống Al-Assad và thành lập nhà nước Hồi giáo áp dụng luật Sharia.

Phe phái chủ chốt của SNA là Ahrar Al Sham được giới chuyên gia đánh giá mang tư tưởng Hồi giáo ôn hòa. Sau khi chiếm lấy Aleppo mới đây, phó thủ lĩnh Ahmed al-Dalati ra chỉ thị bảo vệ các cộng đồng sắc tộc - tôn giáo thiểu số trên địa bàn thành phố.

“Chỉ thị từ bộ tổng chỉ huy rất nghiêm ngặt và rõ ràng. Nghiêm cấm làm hại bất kỳ ai hoặc xâm phạm tài sản của họ, không chỉ với người Hồi giáo mà tất cả mọi người theo bất kỳ tôn giáo nào” theo ông al-Dalati.

Cẩm Bình