Hà Nội và TP.HCM được xếp vào đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt

Theo Nghị định, TP. Hà Nội và TP.HCM được xác định là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt. Các thành phố trực thuộc Trung ương còn lại được xếp vào nhóm đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I. Đối với cấp tỉnh, hệ thống phân loại được chia thành ba nhóm gồm loại I, loại II và loại III.

Ở cấp cơ sở, đơn vị hành chính xã được chia thành ba loại: loại I, loại II và loại III. Trong khi đó, đơn vị hành chính phường và đặc khu được phân thành bốn loại, gồm: loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III.

Nghị định quy định việc phân loại được thực hiện thông qua phương pháp chấm điểm. Tổng điểm tối đa là 100 điểm, chưa bao gồm điểm ưu tiên (nếu có). Các điểm thành phần được tính toán và làm tròn đến hai chữ số thập phân. Hệ thống tiêu chí bao gồm: quy mô dân số, diện tích tự nhiên, trình độ phát triển kinh tế - xã hội và các yếu tố đặc thù.

Ảnh minh họa

Trường hợp tiêu chí đạt mức vượt ngưỡng để được cộng thêm điểm, phần điểm tăng thêm sẽ được tính theo tỷ lệ phần trăm của mức chênh lệch so với ngưỡng quy định đối với từng tiêu chí cụ thể.

Theo quy định, phường hoặc đặc khu được xếp loại đặc biệt khi đạt từ 90 điểm trở lên (không tính điểm ưu tiên) và đồng thời đáp ứng yêu cầu về quy mô dân số, diện tích tự nhiên lớn cũng như các tiêu chí ưu tiên theo quy định. Đơn vị hành chính được xếp loại I khi tổng điểm đạt từ 75 điểm trở lên (trừ trường hợp đã được xếp loại đặc biệt). Loại II được áp dụng cho đơn vị đạt từ 60 điểm đến dưới 75 điểm, và loại III đối với đơn vị đạt dưới 60 điểm.

Nghị định cũng quy định chi tiết tiêu chí và cách tính điểm đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh. Cụ thể, về quy mô dân số: tỉnh có dân số từ 2 triệu người trở xuống được tính 10 điểm; trên 2 triệu người, cứ tăng thêm 60.000 người được cộng thêm 0,5 điểm, tối đa không quá 25 điểm. Riêng các tỉnh miền núi áp dụng mức tính bằng 75% so với tiêu chuẩn chung.

Về diện tích tự nhiên: tỉnh có diện tích từ 8.000 km² trở xuống được tính 10 điểm; trên mức này, cứ tăng thêm 200 km² được cộng thêm 0,5 điểm, tối đa không vượt quá 25 điểm.

Về thẩm quyền, Bộ trưởng Bộ Nội vụ quyết định việc công nhận phân loại đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh và phường, đặc khu loại đặc biệt. Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định phân loại đơn vị hành chính cấp xã, trừ các trường hợp thuộc thẩm quyền của Bộ Nội vụ.

Nghị định số 307/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 27/11/2025.

Nhật Hùng