Hà Nội tổng rà soát phương tiện cá nhân, chuẩn bị lộ trình 'xanh hóa' giao thông

Theo văn bản của Sở Xây dựng Hà Nội, các địa phương phải tiến hành rà soát toàn diện số phương tiện cá nhân đang lưu hành, bao gồm cả xe chạy xăng, dầu và xe điện. Đồng thời, phải thống kê số hộ gia đình có khả năng lắp đặt, bố trí điểm sạc tại nhà; khảo sát các vị trí có tiềm năng xây dựng trạm sạc công cộng trên các loại hình đất khác nhau.

Thị trường xe điện dự báo sẽ tăng trưởng mạnh trong thời gian tới khi Hà Nội đẩy mạnh phát triển giao thông theo hướng xanh (Ảnh: Đình Khương).

Nguyên tắc lựa chọn vị trí đặt trạm sạc là ưu tiên tận dụng đất công, đất trống hoặc khu vực có sẵn hạ tầng điện. Nhóm địa điểm ưu tiên gồm: bãi giữ xe công cộng, trụ sở cơ quan, nhà văn hóa, UBND xã, phường, sân vận động, trung tâm thương mại, nhà chờ xe buýt và công viên. Ngoài ra, các vị trí có mặt bằng ổn định, không tranh chấp đất đai, gần khu dân cư, chung cư, trường học, chợ và các tuyến xe buýt cũng sẽ được xem xét.

Bên cạnh công tác thống kê, các địa phương còn phải đề xuất giải pháp cụ thể để triển khai Chỉ thị 20, đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động người dân tham gia vào quá trình chuyển đổi.

Chỉ thị 20 của Thủ tướng được ban hành ngày 12/7/2025, yêu cầu Hà Nội thực hiện các biện pháp cấp bách nhằm giảm ô nhiễm môi trường và thúc đẩy sử dụng phương tiện xanh. Theo lộ trình, từ 1/7/2026, toàn bộ xe máy, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ không được phép lưu thông trong phạm vi Vành đai 1. Từ 1/1/2028, lệnh cấm được mở rộng, áp dụng thêm đối với ôtô cá nhân chạy xăng, dầu trong phạm vi Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch sẽ bị loại bỏ khỏi khu vực Vành đai 3.

Không chỉ xe máy, thị trường ô tô điện cũng hứa hẹn sẽ sớm bùng nổ (Ảnh: Đình Khương).

Ngay sau khi Chỉ thị được ban hành, thành phố đã xây dựng dự thảo Nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc. Dự thảo này đưa ra một số chính sách hỗ trợ tài chính cho người dân. Cụ thể, người dân tại khu vực phát thải thấp sở hữu xe máy chạy xăng hoặc diesel (đăng ký trước khi nghị quyết có hiệu lực) nếu đổi sang phương tiện xanh có giá trị từ 15 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ 3 triệu đồng. Với hộ cận nghèo, mức hỗ trợ là 4 triệu đồng; hộ nghèo được hỗ trợ 5 triệu đồng. Mỗi cá nhân được hỗ trợ tối đa một xe đến hết năm 2030.

Bên cạnh hỗ trợ trực tiếp, Hà Nội còn đề xuất miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh từ thời điểm nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Đây được xem là biện pháp khuyến khích mạnh mẽ, nhằm giảm gánh nặng chi phí ban đầu và tạo động lực cho người dân chuyển đổi.

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố hiện có khoảng 8 triệu xe máy và gần 1,5 triệu ôtô, tốc độ gia tăng trung bình 4,5% mỗi năm. Trong khi đó, quỹ đất dành cho giao thông tĩnh mới đạt chưa đến 1% diện tích đất xây dựng đô thị, thấp hơn nhiều so với yêu cầu quy hoạch 3-4%. Tỷ lệ đất dành cho giao thông hiện mới đạt 12,13%, chỉ bằng một nửa so với chỉ tiêu 20-26% mà Chính phủ đặt ra cho đô thị trung tâm.

Với thực trạng trên, Hà Nội đang chịu áp lực lớn khi vừa phải kiểm soát sự gia tăng của phương tiện cá nhân, vừa đảm bảo hạ tầng đáp ứng lộ trình chuyển đổi sang giao thông xanh.

Theo các chuyên gia, việc tổng rà soát phương tiện cá nhân và quy hoạch hạ tầng trạm sạc là bước khởi đầu quan trọng để thành phố hiện thực hóa mục tiêu loại bỏ phương tiện chạy xăng, dầu khỏi nội đô vào năm 2030. Nếu triển khai đồng bộ và có chính sách hỗ trợ hợp lý, Hà Nội không chỉ giảm ùn tắc, ô nhiễm mà còn từng bước xây dựng hệ thống giao thông sạch, hiện đại và bền vững.

Đình Khương