Hà Nội phát triển nông nghiệp xanh: vững lương thực — bền môi trường

Hà Nội đang đẩy mạnh việc phát triển nguồn lương thực xanh trên toàn địa bàn thành phố

Thành phố đặt mục tiêu duy trì sản xuất lúa gạo ổn định, đồng thời mở rộng nông nghiệp hàng hóa, nông nghiệp sinh thái gắn với lợi thế vùng ven đô.

Bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh đô thị hóa

Theo định hướng quy hoạch, Hà Nội sẽ giữ khoảng 55.000 ha đất trồng lúa đến năm 2030, duy trì sản lượng lương thực tối thiểu 660.000 tấn/năm, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của hơn 8 triệu dân. Việc bảo vệ quỹ đất nông nghiệp không chỉ đảm bảo nguồn cung lương thực mà còn góp phần ổn định sinh kế cho hàng trăm nghìn hộ nông dân.

Song song duy trì diện tích lúa, thành phố khuyến khích mở rộng vùng sản xuất rau an toàn, cây ăn quả, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. Các địa phương được định hướng áp dụng kỹ thuật canh tác phù hợp với khí hậu, sử dụng giống mới năng suất cao, thích ứng thời tiết cực đoan và đáp ứng tiêu chuẩn thị trường.

Người dân chế biến sản phẩm, nâng cao giá trị đầu ra

Phát triển nông nghiệp xanh và giảm phát thải

Hà Nội đang chuyển đổi mạnh sang mô hình nông nghiệp sạch, áp dụng quy trình VietGAP, hữu cơ, sử dụng phân bón sinh học và hệ thống tưới tiết kiệm. Việc đầu tư nhà màng, nhà lưới và công nghệ cao được khuyến khích nhằm giảm tác động môi trường, nâng cao chất lượng nông sản và giảm tổn thất sau thu hoạch.

Cùng với cải tiến kỹ thuật, thành phố đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý sản xuất và tiêu thụ nông sản. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc, giám sát chất lượng, tem điện tử được triển khai rộng rãi, tạo thuận lợi cho việc kiểm soát an toàn thực phẩm và tăng niềm tin của thị trường.

Một hạn chế lớn của nông nghiệp Hà Nội là thiếu liên kết giữa sản xuất – chế biến – tiêu thụ. Để giải quyết, thành phố và doanh nghiệp đang xây dựng mô hình chuỗi khép kín, từ vùng nguyên liệu đến nhà máy chế biến, kho lạnh và hệ thống phân phối. Việc tăng cường năng lực chế biến và bảo quản giúp nông sản giữ chất lượng tốt hơn, giảm áp lực tiêu thụ theo mùa và nâng cao giá trị gia tăng.

Nhiều sản phẩm rau an toàn, thực phẩm sạch của Hà Nội đã có mặt tại các chuỗi siêu thị lớn, các sàn thương mại điện tử và được người tiêu dùng đánh giá cao. Điều này mở ra cơ hội phát triển thị trường nội địa và từng bước đưa nông sản Thủ đô tiếp cận thị trường xuất khẩu.

Chăm sóc rau vụ đông ở xã Vân Nội, huyện Đông Anh, Hà Nội. (Ảnh: SƠN HÀ)

Gắn nông nghiệp với du lịch trải nghiệm

Hà Nội định hướng phát triển các mô hình nông nghiệp sinh thái kết hợp du lịch chụp ảnh, trải nghiệm, nghỉ dưỡng tại các trang trại rau hữu cơ, vườn cây ăn quả hay khu chăn nuôi sinh thái. Đây là hướng đi khai thác tốt lợi thế vùng ven đô, vừa tăng thu nhập cho nông dân, vừa tạo thêm không gian xanh và điểm đến cho người dân thành phố.

Mô hình này giúp gìn giữ cảnh quan nông thôn, bảo vệ môi trường và tạo bản sắc riêng cho nông nghiệp Hà Nội trong bối cảnh đô thị hóa nhanh.

Sản xuất ống hút từ rau củ phục vụ xuất khẩu tại Hợp tác xã Nông nghiệp Sông Hồng, huyện Ðông Anh. (Ảnh TÙNG NGUYỄN)

Thách thức và yêu cầu đổi mới

Dù đạt kết quả tích cực, nông nghiệp Thủ đô vẫn đối mặt với nhiều khó khăn: đất nông nghiệp bị thu hẹp, ô nhiễm môi trường đất và nước, thiếu lao động trẻ, năng lực chế biến và bảo quản còn hạn chế, liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp chưa chặt chẽ. Hạ tầng kho lạnh, logistics nông sản còn thiếu, trong khi nhiều hợp tác xã gặp khó trong tiếp cận vốn và ứng dụng công nghệ cao.

Để vượt qua, Hà Nội cần tiếp tục đẩy mạnh chính sách bảo vệ đất nông nghiệp, ưu tiên vốn cho thủy lợi và hạ tầng chế biến, hỗ trợ tín dụng xanh, phát triển các mô hình hợp tác xã kiểu mới, đồng thời mở rộng hợp tác với doanh nghiệp lớn trong xây dựng vùng nguyên liệu và chuyển giao công nghệ.

Với chiến lược nhất quán, Hà Nội hướng tới xây dựng nền nông nghiệp đô thị hiện đại, an toàn, phát thải thấp, thân thiện môi trường. Khi các chính sách được triển khai đồng bộ, nông nghiệp Thủ đô sẽ trở thành trụ đỡ quan trọng của an ninh lương thực, góp phần phát triển kinh tế nông thôn và tạo nền tảng xanh cho tăng trưởng bền vững.

HOÀNG DƯƠNG