Hà Nội: kiến tạo một chính quyền gần dân, vì dân, minh bạch, hiệu quả

Trong quá trình thực hiện cũng đặt ra những vấn đề cần tháo gỡ để tiếp tục phát huy hiệu quả, hướng tới xây dựng chính quyền gần dân, minh bạch và hiện đại…

Đoàn khảo sát của HĐND TP khảo sát Điểm phục vụ hành chính công tại xã Minh Châu. Ảnh: Thịnh An

Bộ máy nhanh chóng vận hành ổn định, thông suốt

Đánh giá của Thành ủy Hà Nội cho thấy, trong hơn 2 tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, công tác lãnh đạo, chỉ đạo từ TP đến cơ sở được triển khai đồng bộ, khung pháp lý cần thiết được ban hành đầy đủ, kịp thời. Nhờ đó, quá trình quán triệt, tuyên truyền về mô hình mới được thực hiện bài bản qua các hội nghị, kênh truyền thông số, tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Điểm nhấn là việc thành lập, sắp xếp tổ chức cấp ủy Đảng, HĐND, UBND, MTTQ được tiến hành nhanh chóng, bảo đảm không gián đoạn hoạt động hành chính. 126 xã, phường mới được kiện toàn đầy đủ tổ chức bộ máy và 126/126 Đảng bộ xã, phường đã tổ chức thành công Đại hội lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030. Ban Thường vụ Thành ủy quyết định điều động 5.258 cán bộ, công chức, viên chức khối Đảng, đoàn thể về công tác tại 126 xã, phường; tạm giao chỉ tiêu biên chế năm 2025 cho 9.622 vị trí. Trong đó, có 3.280 công chức cấp huyện trước đây được điều động về cấp xã và 6.342 cán bộ, công chức cấp xã điều động về xã mới. Cùng với đó, TP đã giải quyết chế độ chính sách cho 4.294 trường hợp.

Về điều kiện cơ sở vật chất, 100% xã, phường có trụ sở làm việc ổn định, được trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị; việc bàn giao hồ sơ, tài liệu sau sắp xếp được thực hiện hoàn chỉnh. Trung tâm Phục vụ Hành chính công TP và 126 điểm tại xã, phường đã đi vào hoạt động ổn định. Từ 1/7 - 30/8/2025, hệ thống tiếp nhận 523.292 hồ sơ TTHC, trong đó 413.036 hồ sơ đã được giải quyết, 402.282 hồ sơ đúng hạn, đạt tỷ lệ 97,39%; hiện còn 110.256 hồ sơ đang trong quá trình giải quyết.

Một bước tiến quan trọng là việc phê duyệt 767 TTHC thực hiện trực tuyến toàn trình, gồm 686 thủ tục thuộc thẩm quyền cấp TP và 81 thủ tục thuộc cấp xã. Hệ thống họp trực tuyến đến 126 xã, phường vận hành ổn định; các kênh phản ánh như iHanoi và thư điện tử công vụ được điều chỉnh phù hợp với mô hình mới.

Bí thư Đảng ủy xã Phú Xuyên Nguyễn Xuân Thanh kiểm tra công tác hỗ trợ lưu động đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận QSD đất ở lần đầu tại các thôn trên địa bàn. Ảnh: Hữu Trường

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn duy trì ổn định, mục tiêu tăng trưởng 8,3% trong 6 tháng cuối năm 2025 được TP kiên quyết theo đuổi. Công tác an ninh chính trị, quốc phòng – quân sự địa phương được giữ vững, bảo đảm an toàn cho các sự kiện chính trị quan trọng, qua đó khẳng định tính đúng đắn của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau giai đoạn đầu vận hành.

Tập trung tháo gỡ khó khăn từ thực tiễn

Bên cạnh những kết quả nổi bật đó, quá trình triển khai tại cơ sở cũng bộc lộ nhiều khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi các cấp, ngành của TP tiếp tục lắng nghe, kịp thời tháo gỡ để mô hình thực sự phát huy hiệu quả trong quá trình triển khai.

Theo Bí thư Đảng ủy phường Hoàn Kiếm Vũ Đăng Định, giai đoạn chuyển tiếp, chuyển đổi trạng thái là rất quan trọng. Phường đã phát huy vai trò báo cáo viên và mạng xã hội để tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Về tổ chức bộ máy, phường đã ổn định với 100% cán bộ, công chức, viên chức được sắp xếp đúng chuyên môn nghiệp vụ, trình độ khá đồng đều. Trong hoạt động hành chính, từ 1/7 đến nay, phường đã tiếp nhận 4.262 hồ sơ TTHC, ngày cao điểm trên 200 hồ sơ; tỷ lệ giải quyết đạt 95,61%, chỉ còn 180 hồ sơ đang xử lý.

Ông Vũ Đăng Định cho rằng, cấp xã chịu trách nhiệm chính, vai trò chủ lực trong xây dựng chính quyền quản trị, do đó song song với việc chuyển đổi tư duy từ quản lý sang quản trị, phục vụ vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn thì việc đảm bảo nguồn lực, cơ chế, chính sách rất quan trọng. Từ đó, mong muốn tiến độ giải quyết yêu cầu, vướng mắc về phân cấp, ủy quyền, giải quyết lưỡng giao trong pháp chế, về trách nhiệm giữa TP và phường cần nhanh hơn.

Trong khi đó, Bí thư Đảng ủy xã Thanh Trì Nguyễn Tiến Cường nêu vướng mắc cụ thể về địa giới hành chính. Theo đó, khi thành lập xã Thanh Trì mới có nhập phần Thôn 4 (xã Vạn Phúc cũ, huyện Thanh Trì), nhưng theo Nghị quyết 1656 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, toàn bộ xã Vạn Phúc cũ được nhập vào xã Nam Phù. Do đó, dữ liệu dân cư VNeID của Bộ Công an hiện vẫn để thông tin cư trú của người dân Thôn 4 thuộc xã Nam Phù. Ông Nguyễn Tiến Cường đề nghị sớm bổ sung Nghị quyết để đưa Thôn 4 về đúng đơn vị hành chính xã Thanh Trì nhằm thuận lợi cho công tác quản lý.

Đoàn viên thanh niên phường Đống Đa hỗ trợ người dân thực hiện TTHC tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công của phường.

Tại xã đảo duy nhất của TP Hà Nội, Bí thư Đảng ủy xã Minh Châu Nguyễn Đức Tiến cho biết, từ 1/7 đến nay, tổ chức bộ máy xã hoạt động ổn định, trơn tru. Các nhiệm vụ, công việc, các chỉ số công tác đều đạt tốt, nằm trong Top đầu TP. Đáng chú ý, xã có nhiều mô hình, cách làm hay, tiêu biểu trong quá trình vận hành.

Về các khó khăn, ông Nguyễn Đức Tiến cho biết, hiện xã thiếu cán bộ có chuyên môn cao; cán bộ kế toán, cán bộ chuyên môn theo vị trí việc làm ở khối UBND. Ngoài ra, do đặc thù, người dân Minh Châu khi có nhu cầu khám chữa bệnh chỉ có thể đến Trạm Y tế, tuy nhiên, hiện Trạm đang thiếu 8 chỉ tiêu biên chế. Hiện xã cũng đang thiếu khoảng 15-20 phòng làm việc, do đó, ông Nguyễn Đức Tiến kiến nghị TP đầu tư xây thêm khối nhà làm việc, nhà công vụ để đảm bảo điều kiện công tác cho cán bộ, công chức. Ngoài ra, kiến nghị TP quan tâm đầu tư xây dựng kè, nhất là tại các điểm mới bị sạt lở để bảo vệ đất sản xuất nông nghiệp. Hiện Bộ Công an đã có văn bản tạm dừng khai thác và bàn giao cho TP Hà Nội quản lý. Đề nghị TP có văn bản hướng dẫn đối với xã để thuận tiện trong công tác quản lý. Đồng thời kiến nghị TP trao đổi với các bộ, ngành theo hướng không khai thác mỏ cát Minh Châu...

Đối với những khó khăn trong quá trình vận hành, Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Xuân Lưu cho biết, TP đã rà soát 420 trụ sở dôi dư và ngày 5/9 đã trình Thường trực Thành ủy phương án phân bổ sử dụng. Sau khi phê duyệt, TP sẽ bố trí kinh phí để cải tạo theo đề xuất của địa phương. Đáng chú ý, tốc độ giải ngân vốn đầu tư công không chậm lại sau khi sắp xếp bộ máy, chứng tỏ các địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ này.

Trong khi đó, Giám đốc Sở Nội vụ Trần Đình Cảnh khẳng định, các sở, ngành của TP đang khẩn trương phối hợp, tháo gỡ vướng mắc cho cơ sở. Sở Nội vụ cũng tham mưu sửa đổi nhiều quy định quan trọng, nhất là về phân cấp quản lý biên chế, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ. Trong tháng 9/2025, sẽ ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ các phòng, ban xã, phường. Đồng thời, TP đã kiến nghị Trung ương giao thẩm quyền cho UBND cấp xã quyết định số lượng biên chế để phù hợp thực tiễn Thủ đô.

Có thể thấy, qua 2 tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, TP Hà Nội đã tạo nền tảng ổn định, đồng bộ từ tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất, cán bộ, đến quy trình hành chính và chuyển đổi số. Những khó khăn bước đầu đã được các xã, phường phản ánh kịp thời để TP và các sở, ngành tìm giải pháp tháo gỡ.

Kết quả này cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn của cả hệ thống chính trị của TP và khẳng định tính khả thi của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Với sự đồng thuận từ TP xuống cơ sở, sự linh hoạt trong quản trị, TP Hà Nội đang kiến tạo một chính quyền gần dân, vì dân, hiệu quả và minh bạch để đáp ứng yêu cầu quản trị đô thị hiện đại, bền vững trong thời gian tới.

Nguyên Bảo