Hà Nội: Cần xác định hướng ưu tiên đầu tư của Quỹ đầu tư mạo hiểm

Cung cấp nguồn vốn chiến lược và hỗ trợ phi tài chính cho doanh nghiệp

Chiều 13/8, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam TP Hà Nội tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội quy định tổ chức, hoạt động của Quỹ Đầu tư mạo hiểm. Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương và Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Phạm Anh Tuấn chủ trì Hội nghị.

Trình bày dự thảo Tờ trình của UBND TP và dự thảo Nghị quyết của HĐND TP về nội dung này, đại diện Sở Tài chính Hà Nội cho hay, Hà Nội là một trong những trung tâm kinh tế, chính trị, giáo dục lớn nhất cả nước, nơi tập trung đông đảo viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và đặc biệt là đội ngũ trí thức, doanh nhân trẻ năng động.

Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất với các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo chính là khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn, nhất là vốn đầu tư mạo hiểm giai đoạn sớm.

Trong khi đó, các nhà đầu tư tư nhân thường dè dặt vì rủi ro cao, thiếu thông tin và công cụ hỗ trợ quản trị đầu tư.

Do vậy, việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm có yếu tố Nhà nước tại TP Hà Nội và quy định về tổ chức, hoạt động của Quỹ đầu tư mạo hiểm là cần thiết nhằm cung cấp nguồn vốn chiến lược và hỗ trợ phi tài chính (đào tạo, cố vấn, kết nối quốc tế), giúp doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế hai con số. Đồng thời, thúc đẩy hình thành, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo…

Quỹ đầu tư mạo hiểm TP được thành lập theo hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa UBND TP Hà Nội và không quá 6 nhà đầu tư khác để đầu tư vốn vào các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KHCN), doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm về KHCN của Thủ đô.

Vốn điều lệ của Quỹ được hình thành từ phần vốn góp từ ngân sách của TP và phần góp vốn của nhà đầu tư khác ở trong nước, nước ngoài (nếu có) theo hợp đồng góp vốn phù hợp Điều lệ Quỹ. Phần vốn góp từ ngân sách của TP không vượt quá 49% vốn điều lệ của Quỹ.

Quỹ có các chức năng như góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp; góp vốn cùng đầu tư với quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo khác để thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp; thực hiện tài trợ cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phục vụ các hoạt động đầu tư mạo hiểm của Quỹ…

Có ràng buộc chặt chẽ và giám sát

Tại Hội nghị, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, việc TP Hà Nội ban hành Nghị quyết thành lập Quỹ là rất cần thiết để thực hiện các mục tiêu phát triển KHCN Thủ đô cũng như thể hiện tư duy nhận thức mới trong phát triển KHCN; góp phần thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia, hỗ trợ đạt các mục tiêu chuyển đổi số, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

PGS. TS Bùi Thị An - Phó chủ nhiệm Hội đồng tư vấn kinh tế, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội đề nghị bổ sung cơ chế hỗ trợ phi tài chính song song với vốn, có ràng buộc chặt chẽ và giám sát khi có vốn ngân sách.

Đặc biệt, PGS. TS Bùi Thị An đề nghị chú ý vấn đề đánh giá hiệu quả và tác động xã hội, làm sao để Quỹ hoạt động vừa phù hợp với luật của Việt Nam, Luật Thủ đô (sửa đổi) nhưng cũng không trái với thông lệ quốc tế.

“Tại thời điểm này, việc Hà Nội ban hành nghị quyết về tổ chức và hoạt động của Quỹ đầu tư mạo hiểm là rất cần thiết, song Quỹ chỉ phát huy tối đa hiệu quả khi có cơ chế minh bạch, giám sát chặt chẽ, đa dạng tiêu chí đánh giá và có chính sách hỗ trợ toàn diện cho hệ sinh thái khởi nghiệp. Rất cần có cơ chế giám sát vốn ngân sách Nhà nước, nêu rõ tiêu chí và công khai minh bạch để chọn các dự án, tránh để Quỹ trở thành công cụ phục vụ lợi ích nhóm”, PGS. TS Bùi Thị An nhấn mạnh.

Còn theo TS Lê Văn Hoạt - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn dân chủ - pháp luật, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, việc trình bày các nội dung liên quan vai trò, trách nhiệm và cơ chế vận hành của Quỹ cần rất cụ thể.

Theo đó, cần rõ ràng vai trò, trách nhiệm của các chủ thể là UBND TP, đại hội các nhà đầu tư, hội đồng quản lý Quỹ, tổ chức (hay công ty) quản lý Quỹ; đồng thời nên thống nhất cách gọi tên trong dự thảo Nghị quyết và Tờ trình.

TS Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đề nghị tại khoản 3 Điều 4 về nguyên tắc hoạt động của Quỹ, cần xác định hướng ưu tiên đầu tư, hỗ trợ các doanh nghiệp, dự án khởi nghiệp sáng tạo, vườn ươm công nghệ và chuyển đổi số trong các lĩnh vực trọng điểm về KHCN của Thủ đô như Luật Thủ đô (sửa đổi) đã xác định.

Đó là về công nghệ số, công nghệ thông tin và truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo - tự động hóa, công nghệ môi trường, giảm phát thải cacbon, ứng phó với biến đổi khí hậu... và những lĩnh vực khác do HĐND TP quy định.

Bên cạnh đó, một số ý kiến nhận định cần thiết có cái nhìn bao quát hơn ngoài việc góp vốn, để việc thành lập Quỹ không chỉ nhằm thu hút, huy động nguồn tiền phát triển KHCN mà còn khắc phục tính “mạo hiểm” trong các hoạt động nghiên cứu phát triển KHCN.

Một số ý kiến lưu ý quy định miễn trừ trách nhiệm, xác định miễn trừ trách nhiệm đối với cả doanh nghiệp, tổ chức được đầu tư khi xảy ra rủi ro, chứ không chỉ hội đồng quản lý Quỹ, tổ chức quản lý Quỹ mới được miễn trừ trách nhiệm.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương đề nghị Sở Tài chính Hà Nội - đơn vị soạn thảo tiếp thu, lắng nghe và chắt lọc đầy đủ, toàn diện các ý kiến, từ đó quan tâm hoàn thiện bảo đảm nhanh, đạt chất lượng cao nhất đối với hồ sơ trình cấp có thẩm quyền, để dự thảo Nghị quyết khi được trình HĐND TP thông qua sẽ phát huy hiệu quả và đi vào cuộc sống.

Tường Minh