HÐND 2 cấp tỉnh Lâm Ðồng - từ hợp nhất đến bứt phá

Kỳ 1: Bản lĩnh đổi mới

HĐND 2 cấp tỉnh Lâm Đồng bước vào cuộc cách mạng mới với tinh thần “thần tốc, chủ động, linh hoạt”. Việc khẩn trương kiện toàn tổ chức, đổi mới điều hành và đồng hành với chính quyền đã khẳng định vai trò trung tâm trong dẫn dắt phát triển và củng cố niềm tin của Nhân dân với cơ quan dân cử.

Kỳ họp thứ nhất HĐND tỉnh sau khi hợp nhất - kỳ họp lịch sử quyết định nhiều nội dung quan trọng

Đổi mới tổ chức, hoạt động của HĐND

Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy chính quyền, trong đó có HĐND đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đây được xem là nhiệm vụ chính trị - hành chính quan trọng và là đòi hỏi tất yếu nhằm xây dựng một nền chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, vì dân và phục vụ Nhân dân.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì Nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước”. Trước đó, Nghị quyết số 18-NQ/TW (khóa XII) về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Nghị quyết số 37-NQ/TW (khóa XII) về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đã tạo hành lang chính trị - pháp lý quan trọng để kiện toàn mô hình tổ chức chính quyền địa phương.

Tiếp nối chủ trương ấy, vào tháng 6/2025, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 202/2025/QH15 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh đã đánh dấu một bước chuyển mới trong cải cách thể chế, khi cả nước cùng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh, xã).

Theo Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, HĐND là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, chịu trách nhiệm quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương, giám sát hoạt động của UBND và các cơ quan nhà nước khác cùng cấp. Trong bối cảnh phân cấp, phân quyền ngày càng mạnh mẽ, HĐND không chỉ là nơi thể chế hóa chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật cụ thể mà còn là thiết chế bảo đảm quyền lực của Nhân dân được thực thi trong đời sống.

Đặc biệt, khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vận hành, cơ quan dân cử đã đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động để phù hợp với yêu cầu của cuộc cách mạng mới. HĐND cấp tỉnh không chỉ bao quát, nâng tầm hơn mà còn cần nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Cấp huyện kết thúc hoạt động, HĐND cấp xã vừa đảm nhận thêm nhiều trọng trách vừa phải thực sự gần dân, sát dân, giải quyết kịp thời những vấn đề phát sinh từ cơ sở.

Yêu cầu then chốt khi tinh gọn, sắp xếp bộ máy đó là bộ máy mới phải tốt hơn bộ máy cũ và đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực; không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân… Để làm được điều này, HĐND phải nâng cao chất lượng đại biểu, đổi mới hoạt động và giám sát đến cùng những kiến nghị của cử tri. Đây cũng là nội dung xuyên suốt trong định hướng xây dựng Nhà nước kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Mặt khác, việc xây dựng chính quyền số, xã hội số đã mở ra không gian mới cho hoạt động dân cử. HĐND thay đổi tư duy, chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa quy trình kỳ họp, giám sát và tiếp xúc cử tri... để người dân tham gia nhiều hơn vào quá trình giám sát, phản hồi chính sách.

Tư duy đổi mới, hành động quyết liệt và phục vụ Nhân dân

Cũng như các địa phương khác trong cả nước, sau sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng đã nhanh chóng bắt nhịp với yêu cầu đổi mới của tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. HĐND 2 cấp của tỉnh đã thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, tinh thần “thần tốc, chủ động, linh hoạt” sớm ổn định tổ chức, mở ra một chặng đường mới đầy kỳ vọng và sáng tạo.

Ngày 3/7/2025, HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tiến hành cuộc họp đầu tiên sau khi hợp nhất 3 tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận - là một dấu mốc lịch sử không thể nào quên của đại biểu và cử tri.

Trong khí thế khẩn trương của những ngày đầu vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, các đại biểu HĐND tỉnh từ Lâm Đồng đại ngàn, Lâm Đồng biển xanh đã hội tụ về Lâm Đồng ngàn hoa mang theo niềm tin, trí tuệ và khát vọng kiến tạo một chặng đường phát triển mới cho vùng đất hợp lực và hội nhập. Từ 3 vùng đất giàu truyền thống cách mạng, đậm đà bản sắc dân tộc, một bộ máy chính quyền thống nhất mới đã hình thành - mang theo trọng trách lớn lao là vận hành thông suốt, ổn định và hiệu quả, đáp ứng kỳ vọng của Nhân dân.

Với phương châm “thần tốc, chủ động, linh hoạt”, ngay tại Kỳ họp thứ I, HĐND tỉnh đã tiến hành kiện toàn các chức danh chủ chốt của HĐND, UBND tỉnh và các cơ quan chuyên môn, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình, tạo tiền đề cho bộ máy chính quyền vận hành thống nhất, thông suốt. Thường trực HĐND tỉnh đã kịp thời chỉ định các chức danh chủ chốt ở cơ sở như: Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND, trưởng các ban HĐND cấp xã; thành lập 25 tổ đại biểu HĐND tỉnh, chỉ định tổ trưởng, tổ phó để kịp thời triển khai công việc. Nhờ đó, chính quyền địa phương 2 cấp của tỉnh Lâm Đồng sớm đi vào guồng hoạt động, đáp ứng yêu cầu cấp bách của giai đoạn sắp xếp hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Giai đoạn chuyển tiếp khó khăn bộn bề, song HĐND tỉnh luôn nhất quán phương châm “không bỏ sót nhiệm vụ”, “đồng hành cùng chính quyền địa phương các cấp”, phát huy vai trò là cơ quan dân cử, cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. HĐND tỉnh chủ động phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh kịp thời ban hành các cơ chế, chính sách trọng tâm nhằm bảo đảm chính quyền địa phương 2 cấp vận hành không bị gián đoạn, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của xã hội và Nhân dân.

Phát biểu chỉ đạo tại Kỳ họp đầu tiên mang tính lịch sử của Lâm Đồng mới, đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh nhấn mạnh: “HĐND tỉnh với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương, cần phát huy mạnh mẽ vai trò dẫn dắt, tinh thần dân chủ, đổi mới, trách nhiệm; năng động, sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm; mạnh dạn, đột phá trên nền tảng pháp lý vững chắc để ban hành các quyết sách đúng, trúng, kịp thời, sát với thực tiễn phát triển của tỉnh”.

Phát biểu của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy không chỉ là chỉ đạo, mà còn là kim chỉ nam hành động cho toàn bộ hoạt động của HĐND 2 cấp trong giai đoạn mới - giai đoạn của tư duy đổi mới, hành động quyết liệt và phục vụ Nhân dân.

(Còn nữa)

Nguyệt Thu - Hoàng Hoài - Tuấn Hương - Thanh Nhàn .