Gỡ rào cản vốn ngoại (kỳ 1): đòn bẩy kép để 'hút' vốn ngoại

Theo đó, sự quan tâm của giới đầu tư quốc tế đang tập trung vào hai điểm chính, một là nỗ lực hình thành các Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) tại TPHCM và Đà Nẵng, cùng với những tiến triển quan trọng trong lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán.

Xác nhận nâng hạng thị trường chứng khoán là điểm nhấn quan trọng trong năm nay. Ảnh: LÊ VŨ

Từ trung tâm tài chính quốc tế

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ vừa yêu cầu sớm hoàn thiện dự thảo Nghị định về Trung tâm tài chính quốc tế (IFC) tại Việt Nam để đưa vào triển khai thực tế. Động thái này cho thấy quyết tâm cao của Chính phủ trong việc hình thành một hành lang pháp lý vững chắc cho IFC, trong bối cảnh mô hình này đang được kỳ vọng giúp thu hút vốn ngoại trong chu kỳ tăng trưởng tiếp theo.

Trong tuần trước, tại hội nghị nhà đầu tư thường niên do Tập đoàn VinaCapital tổ chức, các nhà đầu tư cũng được UBND Thành phố giới thiệu qua về mục tiêu này. Ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TPHCM khi đó nói thành phố sẽ là “điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư quốc tế đang tìm kiếm cơ hội đầu tư dài hạn tại khu vực châu Á”. TPHCM cũng vừa tăng lên 3 bậc, lên mức 95 theo kết quả xếp hạng Chỉ số Trung tâm tài chính toàn cầu lần thứ 38 (GFCI 38), cao hơn Bangkok (Thái Lan).

Ông Don Lam, Tổng Giám đốc và cổ đông sáng lập Tập đoàn VinaCapital, cho biết có một số nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến trung tâm tài chính quốc tế, chờ cơ hội rõ ràng hơn để tham gia. Đối với một thị trường đang thiếu vốn như Việt Nam, mô hình này được xem như là một nơi có thể cung cấp dòng vốn dài hạn.

Hội nghị nhà đầu tư của VinaCapital năm nay được giới thiệu có hơn 150 nhà đầu tư tham gia, cao hơn năm ngoái. Ảnh: DNCC.

Truớc đó nữa, vào giữa tháng 10, Công ty Chứng khoán Maybank Investment Bank (MSVN) dẫn đầu đoàn các quỹ đầu tư quốc tế đến Việt Nam tìm kiếm cơ hội sau thông tin xác nhận thị trường chứng khoán được nâng hạng. Nhóm này gồm 20 định chế tài chính và quỹ đầu tư hàng đầu đến từ 8 quốc gia, được giới thiệu là đang quản lý tổng danh mục đầu tư trị giá hơn 1.000 tỉ đô la, trong đó có không ít quỹ đã đầu tư vào Việt Nam.

Theo ông Kim Thiên Quang, CEO của MSVN, chuyến thăm được thiết kế nhằm giúp các nhà đầu tư quốc tế có góc nhìn thực tế và sâu sắc hơn về thị trường vốn, môi trường đầu tư và tiềm năng tăng trưởng dài hạn của Việt Nam. Trong bối cảnh được đánh giá là điểm đến hấp dẫn nhất khu vực Đông Nam Á với dòng vốn tổ chức, đoàn quỹ đầu tư này không chỉ gặp gỡ các doanh nghiệp niêm yết tiêu biểu tại TPHCM, mà còn tham khảo về kế hoạch phát triển trung tâm tài chính tại Đà Nẵng.

Đến tìm kiếm cơ hội từ nâng hạng thị trường

Bà Nguyễn Hoài Thu, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ VinaCapital, nói trong các câu chuyện trao đổi với nhà đầu tư ngoại, Việt Nam trong thời gian gần đây đã trở nên tích cực hơn, bao gồm cả sự cởi mở hơn từ phía chính quyền. “Chính phủ cũng đang nỗ lực cải cách chính sách để có thể đón nhận dòng vốn nước ngoài một cách mạnh mẽ và hiệu quả hơn, mang lại những tín hiệu rất tích cực cho đầu tư nước ngoài”, bà Thu chia sẻ.

Thực tế thì hàng năm đều có các quỹ đến tìm hiểu thị trường Việt Nam, nhưng năm nay Việt Nam có “động lực kép” để giới thiệu đến quốc tế. Mặt khác, sự quan tâm nhiều hơn cho thấy Việt Nam bước đầu đang được định vị lại trong danh mục đầu tư dài hạn hơn, chuyển từ góc nhìn “cận biên” sang “mới nổi” nhiều tiềm năng.

Một trong số các yếu tố tích cực và cơ hội đến từ việc FTSE Russell đã xác nhận kế hoạch nâng hạng thị trường Việt Nam từ “cận biên” lên “mới nổi” vào đầu tháng 10. “Việc nâng hạng không gây bất ngờ và đó là sự tiến triển tự nhiên ở một thị trường đang trưởng thành khá nhanh chóng”, ông John Bugg, Giám đốc đầu tư, quỹ Bamboo Investment Partners, chia sẻ bên lề hội nghị của MSVN với KTSG Online.

Quỹ này trên thực tế đã đầu tư vào khu vực Đông Nam Á và Việt Nam là một phần của danh mục. Bình luận thêm về điểm cộng của thị trường Việt Nam, ông John cho rằng: “có nhiều doanh nghiệp phát triển nhanh, rất mạnh và có mức định giá hấp dẫn”.

Các đại diện nhóm 20 định chế tài chính trong đoàn MSVN tìm hiểu cơ hội đầu tư tại TPHCM và Đà Nẵng. Ảnh: DNCC.

Trong khi đó, ông Pon Van Compernolle, Giám đốc điều hành quỹ tư nhân, Công ty chứng khoán Maybank Thái Lan, nói rằng việc FTSE nâng hạng là một “bước đệm nhỏ tuyệt vời” với những người theo dõi Việt Nam trong một thời gian dài. “Sự chú ý tiếp theo sẽ là Việt Nam có thể mất bao lâu để đạt được tiêu chuẩn của MSCI”, ông Pon nói.

Mặc dù vậy, Việt Nam vẫn sở hữu nhiều điểm hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư ngoại như ông Pon. Đầu tiên là câu chuyện dòng vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI), chưa quốc gia nào trong khu vực châu Á có thể vượt qua Việt Nam về mặt giá trị và tăng trưởng. Dòng vốn mới vẫn và và tích cực hơn nữa là các tập đoàn vẫn đang mở rộng.

Đặc điểm hấp dẫn thứ hai là câu chuyện của tăng trưởng kép ở hai vùng đô thị TPHCM và Hà Nội, bên cạnh các khu công nghiệp. Việc xây dựng đường sá, cơ sở hạ tầng chất lượng tốt cũng sẽ kích hoạt toàn bộ chuỗi kinh tế tiếp theo, từ bất động sản, bán lẻ, cho đến logistics. Mặt khác, điểm tích cực được nhắc đến nhiều trước đó là câu chuyện của dân số trẻ và có nền giáo dục tốt, cho phép đi nhanh hướng lên trong chuỗi giá trị.

Nhìn chung, quyết tâm xây dựng IFC cùng sự chuyển mình đáng kể của thị trường vốn gần đây đang tạo ra những sức ảnh hưởng và thu hút mới cho Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu. Mặc dù có nhiều thông tin tích cực, nhưng trên thực tế dòng vốn đầu tư gián tiếp vẫn tiếp tục rút ròng trong nhiều năm qua và đạt kỷ lục trong năm nay. Khối ngoại vẫn còn những rào cản nhất định, cần được khơi thông!

Dũng Nguyễn