Gỡ khó thu phí không dừng tại bãi đỗ xe

Tiết kiệm thời gian, minh bạch

Chỉ mất khoảng 1 phút, anh Lê Trung Thu (phường Yên Hòa, TP Hà Nội) đã hoàn tất việc gửi ô tô tại điểm trông giữ phương tiện trên phố Trần Quang Khải.

Thu phí tự động không dừng là bước đi tất yếu trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra nhanh, lưu lượng phương tiện tăng nhanh (ảnh minh họa).

"Nếu trước đây, phải dừng lại mua vé, trả tiền mặt mất nhiều thời gian, khi sử dụng thu phí không dừng, ô tô đến trước cổng bãi đỗ, hệ thống thiết bị đọc và nhận dạng phương tiện, lập tức barie được mở, tiền được trừ thẳng vào tài khoản giao thông", anh Thu chia sẻ.

Từ giữa năm 2024, Hà Nội đã triển khai mô hình thí điểm trông giữ xe không dùng tiền mặt. Theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội, hiện toàn thành phố đã có 109 bãi, điểm đỗ xe tại 40/126 xã, phường áp dụng mô hình này.

Theo ông Trần Hữu Bảo, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt trong hoạt động trông giữ xe vừa thuận lợi cho người dân, vừa góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, tránh thất thoát thuế.

Từ thực tế thí điểm thu phí không dừng tại một số điểm đỗ xe, ông Nguyễn Đức Vinh, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội thông tin, doanh nghiệp đã kiểm soát tốt doanh thu, giúp người dân tiết kiệm thời gian và minh bạch giá vé.

Tuy nhiên, cản trở lớn nhất là còn hơn 90% giao dịch tại các bãi đỗ xe trong chung cư, trung tâm thương mại vẫn sử dụng tiền mặt. Việc này không chỉ làm tăng chi phí vận hành mà còn gây khó khăn trong kiểm tra, thống kê doanh thu.

Mới có hơn 650 điểm, bãi đỗ thực hiện

Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ngày 1/4/2025 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 71/2025 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57.

Trong đó, Chính phủ yêu cầu triển khai thu phí tự động không dừng tại bến xe, bãi đỗ trong đô thị, đánh giá hiệu quả để cải thiện quản lý giao thông, thúc đẩy văn minh đô thị.

Ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ Môi trường và Hợp tác quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, đến nay đã thực hiện thu phí điện tử không dừng tại 6 sân bay gồm: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Hải Phòng, Huế, Buôn Ma Thuột.

Theo báo cáo của gần 20 Sở Xây dựng, hiện có hơn 650 điểm, bãi đỗ cung cấp dịch vụ thu phí điện từ không dừng, trong đó 497 điểm, bãi đỗ ô tô và 154 điểm, bãi đỗ xe máy.

Với các bến xe, hiện nay mới triển khai ở các tỉnh, thành phố lớn và một số địa phương như Gia Lai, Thái Nguyên. Các địa phương khác đang nghiên cứu, phối hợp với các đơn vị liên quan để thực hiện.

Tuy nhiên, theo ông Toàn, đa số các địa phương chưa có kinh nghiệm. Các bến xe, bãi đỗ xe trên địa bàn tỉnh hoạt động theo mô hình xã hội hóa, do tư nhân đảm nhận. Do nguồn lực tài chính hạn hẹp nên chưa bố trí được kinh phí để mua sắm thiết bị, đặc biệt là các bến xe loại 4, loại 5, bãi đỗ xe có quy mô nhỏ.

Từ thực tế triển khai trên địa bàn Hà Nội, ông Trần Hữu Bảo cho hay, do chi phí đầu tư tương đối lớn, những vị trí trông giữ có quy mô nhỏ gặp khó về nguồn lực đầu tư. Chưa kể, nhiều người dân vẫn quen với việc sử dụng tiền mặt, có tâm lý e ngại khi sử dụng các công nghệ mới.

Hoàn thành vào năm 2030

Theo ông Đặng Trần Chiến, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Giao thông số - nhà cung cấp dịch vụ thu phí không dừng ePass, hiện hơn 98% xe ô tô tại Việt Nam đã dán thẻ thu phí không dừng. Đây là điều kiện tiên quyết để đẩy mạnh triển khai các giải pháp thanh toán thông minh trong đô thị.

Ông Chiến cho rằng, để triển khai thanh toán không tiền mặt tại các bãi đỗ xe, cần các giải pháp đồng bộ như: Tích hợp hệ thống tìm kiếm và đặt chỗ bãi đỗ xe, quản lý thời gian đỗ, nhắc nhở tự động, kênh hỗ trợ khách hàng và hệ thống báo cáo quản trị minh bạch.

Còn theo ông Tô Nam Toàn, Nghị định 119/2024 về thanh toán điện tử trong giao thông đường bộ đã yêu cầu UBND cấp tỉnh triển khai thanh toán điện tử các loại phí, giá, dịch vụ thuộc phạm vi quản lý liên quan đến hoạt động giao thông của phương tiện.

Để đảm bảo triển khai hiệu quả tại các bến xe, bãi đỗ trong đô thị, Cục Đường bộ Việt Nam đã thành lập các tổ công tác để làm việc trực tiếp với cơ quan, đơn vị thuộc các tỉnh, thành phố cùng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Cùng đó, nghiên cứu để xây dựng lộ trình chi tiết, lấy ý kiến các địa phương.

Việc triển khai thu phí không dừng tại bến xe, bãi đỗ trong đô thị được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1: Từ nay đến hết năm 2025, Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh, thành phố, các nhà cung cấp dịch vụ thu phí sẽ tập trung tuyên truyền đến chủ phương tiện và rà soát.

UBND các tỉnh, thành phố có trách nhiệm chỉ đạo các bến xe, bãi đỗ và các đơn vị cung cấp dịch vụ có phương án, giải pháp kỹ thuật và triển khai lắp đặt thiết bị, vận hành thu phí điện tử không dừng thí điểm đối với bến xe, bãi đỗ trong đô thị; tổng kết, đánh giá và báo cáo về Bộ Xây dựng để báo cáo Chính phủ trước ngày 25/12/2025.

Giai đoạn 2: Từ năm 2026 đến năm 2030, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố rà soát các vướng mắc về pháp lý để nghiên cứu, xây dựng hoàn thiện hành lang pháp lý; Xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật cho thu phí điện tử không dừng tại bến xe, bãi đỗ (nếu cần thiết), hoàn thành trước ngày 30/12/2026.

Lê Tươi

Trần Duy