Gỡ khó cho kênh tưới, tiêu xã Nhân Đạo

Nằm ở vùng đất giữa của huyện Sông Lô, xã Nhân Đạo có hơn 6.400 khẩu, phân bổ tại 10 thôn dân cư, thu nhập của người dân dựa vào sản xuất nông nghiệp là chính.

Thế nhưng, nhiều năm nay, hơn 20 ha đất sản xuất nông nghiệp của các hộ dân tại xã Nhân Đạo không thể canh tác vì đồng ruộng thường xuyên ngập nước. Nguyên nhân là do một số kênh tưới, tiêu bị hư hỏng, xuống cấp, đặc biệt là tuyến kênh tiêu từ cầu Đõ, xã Nhân Đạo đi cầu Lóng chảy ra xã Phương Khoan hư hỏng nặng, nhiều đoạn bị vỡ, lòng mương bị bồi đắp không tiêu thoát được nước.

Kênh tưới, tiêu bị hư hỏng, xuống cấp khiến nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp của xã Nhân Đạo thường xuyên bị ngập, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, kinh tế của người dân.

Ông Nguyễn Đình Hòe, Chủ tịch UBND xã Nhân Đạo cho biết: Kênh tiêu từ cầu Đõ, xã Nhân Đạo đi cầu Lóng và chảy ra xã Phương Khoan là tuyến kênh quan trọng, phục vụ tưới tiêu cho cả một vùng.

Trước thực trạng trên, Đảng ủy, HĐND, UBND xã và cử tri trên địa bàn đã nhiều lần có ý kiến tại các hội nghị, buổi tiếp xúc cử tri từ cấp xã lên cấp tỉnh và cả tiếp xúc cử tri với Đại biểu Quốc hội.

UBND xã đã nhiều lần gửi văn bản kiến nghị đến các cấp, ngành, đơn vị liên quan nhưng kênh từ cầu Đõ, xã Nhân Đạo đi cầu Lóng chưa đưa vào chủ trương cải tạo, nâng cấp, gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp khiến người dân bức xúc. Rất mong các cấp, ngành chức năng sớm cải tạo, xây dựng mới tuyến kênh để người dân ổn định sản xuất.

Tuyến kênh tiêu từ cầu Đõ, xã Nhân Đạo đi cầu Lóng chảy ra xã Phương Khoan là gói thầu xây lắp số 2 thuộc Dự án hệ thống thủy lợi Đôn Nhân, dài hơn 4,6 km, có nhiệm vụ tiêu nước cho diện tích lưu vực 1.050 ha, trong đó có hơn 200 ha đất nông nghiệp thuộc 4 xã: Phương Khoan, Hải Lựu, Nhân Đạo, Đôn Nhân.

Năm 2007, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình trên. Chủ đầu tư là UBND huyện Lập Thạch (cũ), hình thức đầu tư: Cải tạo, nâng cấp và xây mới. Năm 2009, công trình được nghiệm thu hoàn thành và đưa vào khai thác, sử dụng.

Tuy nhiên, sau khi đưa vào sử dụng chỉ vài năm, kênh xuống cấp, không phát huy hiệu quả. Đặc biệt, từ năm 2014 đến nay, một số đoạn bị sập đổ trong lòng kênh, bùn đất ùn ứ, gây ách tắc dòng chảy, khiến hơn 20 ha diện tích sản xuất nông nghiệp của xã Nhân Đạo thường xuyên ngập úng, 200 ha đất sản xuất nông nghiệp của các địa phương cho năng suất bấp bênh.

Gần đây nhất là vụ Xuân 2022 - 2023, hơn 30 ha lúa của người dân xã Nhân Đạo bị ngập úng, mất trắng, ảnh hưởng đến thu nhập, kinh tế của người dân.

Ông Đỗ Văn Sỹ, Bí thư Chi bộ thôn Đồng Tâm, xã Nhân Đạo cho biết: Người dân trong xã đã nhiều lần kiến nghị thực trạng trên tại các hội nghị, kỳ họp HĐND các cấp, nhưng chưa có phương án giải quyết cụ thể. Vì vậy, việc tuyên truyền, vận động người dân đóng góp, thực hiện các hoạt động, phong trào ở địa phương cũng gặp khó khăn, bởi thu nhập của người dân dựa vào sản xuất nông nghiệp là chủ yếu.

Là đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành tuyến kênh, ông Nguyễn Trường Hùng, Phó Trưởng phòng Kế hoạch, kỹ thuật Công ty TNHH MTV Thủy lợi Lập Thạch chia sẻ: Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, công ty thường xuyên nạo vét, khơi thông dòng chảy, duy tu, sửa chữa hệ thống kênh mương quản lý, vận hành các công trình thủy lợi phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, nuôi trồng thủy sản và phục vụ đời sống dân sinh cho nhân dân trên địa bàn 2 huyện Lập Thạch và Sông Lô.

Tuy nhiên, công trình cầu, cống trên tuyến kênh tiêu từ cầu Đõ, xã Nhân Đạo đi cầu Lóng đã được xây dựng từ nhiều năm trước, có khẩu độ nhỏ, một số đoạn kênh bị sạt lở, bồi lắng, đáy kênh cao hơn mặt ruộng gây tình trạng ách tách dòng chảy, nhất là khi có mưa lớn xảy ra.

Khắc phục tình trạng trên, năm 2019, UBND tỉnh đã ban hành quyết định cho phép chuẩn bị đầu tư và dự toán đầu tư dự án cải tạo luồng tiêu cầu Đõ, xã Nhân Đạo đến cầu Lóng chảy ra xã Phương Khoan.

Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa được thực hiện do tuyến kênh trên đã được kiên cố hóa từ năm 2007, UBND huyện Lập Thạch (cũ) làm chủ đầu tư nhưng chưa quyết toán công trình. Công ty rất mong các cấp, ngành liên quan sớm quyết toán hạng mục công trình trên để công ty hoàn thiện các thủ tục khác liên quan theo quy định, sớm cải tạo, sửa chữa, khơi thông dòng chảy, đảm bảo luồng tiêu được thông thoáng.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh về việc giải quyết vướng mắc liên quan đến quyết toán dự án kênh tiêu trên, tháng 9/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với UBND huyện Lập Thạch, UBND huyện Sông Lô, UBND xã Nhân Đạo kiểm tra, rà soát các thủ tục liên quan đến đất đai, việc đầu tư xây dựng dự án.

Tại hội nghị, đại diện các bên đều xác định: Tuyến kênh dài hơn 3 km có nguồn gốc là đất thủy lợi, đất mương tiêu được đầu tư xây dựng từ năm 2007 và đưa vào sử dụng từ năm 2009 là mương tưới nằm trong lòng mương tiêu của HTX Nông nghiệp Nhân Lạc, do vậy, khi đầu tư xây dựng kiên cố tuyến kênh không phải thực hiện thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng và không phải chuyển mục đích sử dụng đất (do đây vẫn là đất thủy lợi).

Đến nay, UBND xã không nhận được ý kiến thắc mắc gì của các hộ dân về việc bồi thường, giải phóng mặt bằng. Ngày 4/10/2024, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản 7547, giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, rà soát, hướng dẫn UBND huyện Lập Thạch và UBND huyện Sông Lô, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Lập Thạch thực hiện các quy trình, thủ tục, hoàn thiện hồ sơ thực hiện quyết toán dự án theo quy định.

Trao đổi về nội dung trên, đại diện UBND huyện Lập Thạch cho biết: Huyện đã giao Phòng Tài chính - Kế hoạch tổng hợp hồ sơ, hoàn thiện các thủ tục liên quan trình Sở Tài chính quyết toán dự án theo quy định trong thời gian sớm nhất.

Bài, ảnh: Hồng Liên