Giúp người dân chủ động với công nghệ số

Đoàn viên, thanh niên hỗ trợ người dân lấy lại mật khẩu tài khoản VNeID

“Xóa mù” công nghệ - xóa luôn cả âu lo

Một sáng sớm tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Thuận Hóa, ông Nguyễn Hữu Thành, người dân của phường đợi đến giờ giải quyết hồ sơ. Tần ngần trước cửa, tay cầm chiếc điện thoại, ánh mắt ông phảng phất nét lo âu. Thấy vậy, một đoàn viên tiến lại gần, nhẹ nhàng hỏi: “Bác cần con hỗ trợ gì không?”. Ông Thành như trút được gánh nặng, đáp nhỏ: “Bác làm thủ tục, nghe nói phải có tài khoản VNeID mà bác chưa nhớ mật khẩu”. Chỉ vài phút sau, mọi lo lắng của ông Thành được xua tan. Nụ cười hiền của ông và ánh mắt ấm áp của người đoàn viên trẻ như xóa tan nỗi lo ban sáng.

Tại Trung tâm, mỗi ca trực có khoảng 10 đoàn viên chia nhau hỗ trợ người dân, từ ghi phiếu, hỗ trợ cài đặt và khôi phục mật khẩu VNeID đến hướng dẫn thao tác làm hồ trợ trực tuyến trên cổng dịch vụ công quốc gia... Sự nhanh nhẹn, nhiệt thành ấy khiến người dân như có thêm “cánh tay công nghệ” khi đến làm thủ tục. Có cụ ông, cụ bà vừa bước vào đã nắm tay các bạn để hỏi han, cũng có người chỉ nhờ dẫn tới đúng quầy giải quyết hồ sơ. Mỗi câu chuyện đều khép lại bằng lời cảm ơn, sau ánh mắt nhẹ nhõm.

Đoàn viên phường Thuận Hóa hỗ trợ người dân

Bà Nguyễn Thị Châu (70 tuổi) phường Thuận Hóa tâm sự: “Biết là cán bộ bây giờ làm việc trách nhiệm lắm, nhưng họ nhiều việc, tôi lại già rồi, trí nhớ cũng không còn tốt nên ngại làm phiền. Đến đây có mấy cháu trẻ giúp, tôi thấy quý lắm. Các cháu còn ghi lại thông tin cần thiết để lỡ quên, con cháu ở nhà cũng biết mà hỗ trợ. Các cháu không chỉ giúp tôi xóa mù công nghệ, mà còn xóa đi những nỗi lo”.

Chẳng phải duy nhất người lớn tuổi mới cần hỗ trợ công nghệ, mà những người trẻ tại các xã miền núi cũng cần được “tiếp sức”. Ngược lên xã Long Quảng vào một ngày đầy nắng, trong căn phòng vừa đủ chỗ ngồi cho hơn 60 đoàn viên, lần đầu tiên, chúng tôi bắt gặp cảnh đoàn viên hỗ trợ… đoàn viên. Không đao to búa lớn, tổ chức những hội nghị hoành tráng, những đoàn viên, sinh viên Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế chính là những người trực tiếp hỗ trợ, cầm tay chỉ việc cho chính những đoàn viên, thanh niên của xã Long Quảng, giúp họ ứng dụng AI trong học tập và công việc. Gương mặt của những thanh niên người đồng bào Cơ Tu say sưa tìm hiểu, điều gì chưa rõ họ hỏi ngay rồi thực hành. Anh Hồ Đức Mạnh (Xã đoàn Long Quảng) chia sẻ: “Phía Đoàn Thanh niên bạn hỗ trợ chúng tôi ứng dụng AI trong truyền thông chiến dịch, hỗ trợ sản xuất nội dung sáng tạo, vận dụng AI để tối ưu hóa hoạt động cộng đồng. Đây là những nội dung tập huấn rất cần thiết, để vận dụng trong công tác đoàn và trong sinh hoạt, học tập của mỗi đoàn viên”.

Chị Trần Thị Hà Trang, Bí thư Đoàn Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế nhớ lại: “Ngày chúng tôi lên tiền trạm chiến dịch tình nguyện hè, chính quyền địa phương và Xã đoàn nơi đây đặt vấn đề về hỗ trợ tập huấn khai thác công cụ AI và chatGPT cho đoàn viên, thanh niên trong học tập và công việc. Thời điểm ấy, nhiều đoàn viên tỏ ra khá lo khi trong thời đại công nghệ số, họ chưa rõ về cách sử dụng AI hiệu quả, nhưng qua tập huấn hỗ trợ, họ công nhận rằng, tiếp cận dần rồi cũng quen và tăng tính hiệu quả cho mọi công việc, sinh hoạt hằng ngày”.

Niềm vui trên dấu chân của người trẻ

Phong trào “Bình dân học vụ số” tại TP. Huế đã và đang phát huy hiệu quả tích cực, trong đó có sự góp sức của các đội hình thanh niên tình nguyện. Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam TP. Huế, Bí thư Thành Đoàn, Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam TP. Huế Nguyễn Thanh Hoài cho biết, có nhiều hoạt động được các tổ chức đoàn thanh niên triển khai, trong đó tập trung vào việc tuyên truyền, hỗ trợ phổ cập kiến thức và kỹ năng cơ bản về công nghệ thông tin cho người dân, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số tại địa phương. Điều đáng ghi nhận là sự tích cực, xem nhiệm vụ là niềm vui đã thể hiện rõ vai trò tiên phong của thế hệ trẻ của TP. Huế.

Đoàn viên, thanh niên xã Vinh Lộc hỗ trợ người dân đến làm thủ tục ở Trung tâm Phục vụ hành chính công

Đoàn Thanh niên phường Thuận Hóa có khoảng 500 đoàn viên, thanh niên. Giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, mỗi ngày có khoảng 20 đoàn viên chia 2 ca tham gia công tác hỗ trợ người dân đến làm thủ tục. Việc đăng ký tham gia đội hình tình nguyện không hề bắt buộc, ấy vậy mà có nhiều bạn trẻ đăng ký đến tận nhiều lần. Nhiều đoàn viên là học sinh tranh thủ khoảng thời gian nghỉ hè để vừa trải nghiệm tình nguyện, vừa muốn góp chút hiểu biết công nghệ để giúp đỡ người dân trên mảnh đất quê hương.

Phan Nguyễn Quang Anh, học sinh lớp 11 Trường THPT Hai Bà Trưng kể: “Có những cụ bà 80 tuổi, không biết chữ, hỏi gì bà cũng không biết nên khi được hỗ trợ bà rất mừng. Bà ôm em, rồi cảm ơn hết lời. Những lần em đi tình nguyện hỗ trợ người dân về công nghệ, cảm giác nhiều người như chính ông bà, cha mẹ mình nên biết gì là em giúp hết sức”.

Trong dấu chân tình nguyện của các bạn trẻ, mỗi lần giúp người dân “xóa mù” công nghệ là mỗi lần chính họ học thêm được bài học. Nguyễn Trần Ngọc Khánh, học sinh lớp 10 Trường THPT Nguyễn Trường Tộ chia sẻ: “Có bác lớn tuổi đến làm căn cước công dân, bác rất lúng túng. Em giúp bác liên hệ với cán bộ ở trung tâm hỗ trợ. Xong việc, bác bảo, giờ con giúp bác yên tâm ngủ ngon rồi. Nghe mà em thấy vui lạ thường. Sau những lần tình nguyện ấy, em cũng rèn được kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong các tình huống khác nhau”.

Cũng có những trường hợp, khi đoàn viên hướng dẫn các ứng dụng cần thiết, một số người lớn tuổi phản ứng tiêu cực, các đoàn viên phải kiên nhẫn giải thích, xóa bỏ những rào cản tâm lý trong việc tiếp cận công nghệ, họ mới sẵn sàng tiếp nhận sự hỗ trợ.

Phó Bí thư lâm thời Đoàn Thanh niên phường Thuận Hóa - anh Trần Đỗ Nguyên chia sẻ, sự hết mình của đoàn viên để lại cái nhìn thiện cảm của người dân. Ngoài việc nhờ đoàn viên hỗ trợ các thủ tục, người dân cũng nhờ đoàn viên hướng dẫn thanh toán hóa đơn điện tử, cài đặt VNeID, hướng dẫn sử dụng Hue-S, thậm chí có người còn hỏi cách sử dụng công nghệ tránh bị lừa đảo. Nhờ nắm bắt kiến thức, kỹ năng từ các buổi tập huấn, nên đoàn viên, thanh niên có thuận lợi để tiếp cận và hỗ trợ người dân.

Nhớ có lần về xã Vinh Lộc, thấy các đoàn viên tích cực hỗ trợ người dân cách sử dụng công nghệ, tôi đưa mấy ảnh lên chụp, các em che mặt. Hỏi tên, các em cũng chỉ cười: “Có chi đâu anh, em làm nhiệm vụ này cũng để học và có thêm nhiều niềm vui khi rảnh rỗi”. Nhưng người dân thì nói thay cho các em: “Không có các bạn trẻ, chúng tôi làm sao biết dùng mấy cái ứng dụng này” đã đủ để tôi cảm nhận rõ tinh thần, trách nhiệm và vai trò tiên phong của thế hệ trẻ trong thời đại số. Những hiểu biết, kỹ năng và tấm lòng của họ sẽ là những mảnh ghép quan trọng góp phần thúc đẩy chuyển đổi số tại cơ sở.

Hữu Phúc