Giữ vững 'lá chắn lửa' ở cửa ngõ phía tây Thành phố
Bình Chánh từng là huyện ngoại thành, nhưng tốc độ đô thị hóa nhanh những năm gần đây đã biến nơi này thành cửa ngõ năng động phía tây TPHCM. Với diện tích hơn 252km², Bình Chánh bao gồm 7 xã sau sáp nhập gồm: Bình Hưng, Bình Chánh, Hưng Long, Tân Nhựt, Bình Lợi, Vĩnh Lộc và Tân Vĩnh Lộc. Dân cư đông, ấp xóm dày, cơ sở kinh doanh mọc lên san sát, địa bàn rộng lớn khiến nguy cơ cháy, nổ luôn rình rập. Trong hành trình giữ bình yên cho một vùng đất đang đô thị hóa từng giờ, những người lính trong màu áo cứu hỏa tại Đội chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Khu vực 20 (Đội CC&CNCH KV 20) vẫn đang lặng thầm canh lửa, nơi mà một phút lơ là có thể đổi bằng tính mạng và tài sản của hàng chục nghìn người dân.
Tích cực tuyên truyền - lá chắn đầu tiên chống "giặc lửa"
Theo thống kê, hiện trên địa bàn 7 xã do Đội CC&CNCH KV 20 phụ trách có 4 khu công nghiệp, 1 khu tiểu thủ công nghiệp và hơn 11.000 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, kèm theo hàng trăm ngàn cơ sở hộ gia đình. Song song với đó, nhiều khu dân cư tự phát, đường nội bộ nhỏ hẹp, hạ tầng cấp nước chưa đồng bộ..., tất cả hòa thành bài toán khó với lực lượng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH). "Một đám cháy xuất phát từ nhà dân, trong hẻm nhỏ, xe chữa cháy không thể vào kịp, nguy cơ cháy lan luôn thường trực. Mỗi phút chậm trễ là hậu quả có thể nhân lên gấp nhiều lần", Trung tá Vũ Kiên Trung, Đội trưởng Đội CC&CNCH KV 20, chia sẻ.
Ở một góc độ khác, bối cảnh kinh tế chung khó khăn khiến nhiều doanh nghiệp cắt giảm đầu tư cho an toàn PCCC, điều này càng góp phần gia tăng nguy cơ cháy, nổ tại kho bãi, xưởng sản xuất. Ở cửa ngõ phía tây Thành phố, khu vực thường tổ chức nhiều sự kiện kinh tế, văn hóa... lại càng phải siết chặt công tác kiểm tra, phòng ngừa cháy, nổ. Bởi lửa không chờ ai và lực lượng chữa cháy càng không được phép chậm trễ.

Lực lượng CC&CNCH KV 20 thực tập phương án chữa cháy trong KCN
Xác định "phòng hơn chống", trong năm 2025, Đội CC&CNCH KV 20 huy động tối đa lực lượng, triển khai hơn 3.048 cuộc tuyên truyền trực tiếp tại cơ sở, phổ biến pháp luật và kỹ năng thoát hiểm cho gần 34.000 người dân. Gần 9.300 lượt công dân được hướng dẫn cài đặt ứng dụng Help 114 - công cụ báo cháy khẩn cấp chỉ bằng một chạm. Song song đó, trên 3.150 lượt xe loa được triển khai chạy qua các cung đường đông dân, khu sản xuất, hơn 480 băng-rôn, 1.424 tin bài, clip được đăng tải trên mạng xã hội, Youtube, Website, Zalo, Facebook... để thông tin PCCC&CNCH đến gần hơn với người dân.
Không chỉ truyền thông rộng rãi, lực lượng PCCC còn gọi điện trực tiếp đến 7.231 cơ sở kinh doanh để nhắc nhở việc tuân thủ PCCC, cách làm tưởng như nhỏ nhưng hiệu quả lại vô cùng lớn. Qua đó đã có 1.546 cơ sở ký cam kết an toàn PCCC, đặc biệt trong các đợt cao điểm tấn công tội phạm, mùa lễ hội, thời điểm nguy cơ cháy, nổ cao nhất trong năm. Ngoài ra, đơn vị còn tổ chức 6 chương trình "Một ngày làm chiến sĩ PCCC", thu hút hơn 1.000 thanh, thiếu nhi, sinh viên, đoàn viên tham gia. Các em được mặc trang phục chữa cháy, trải nghiệm xe thang, sử dụng bình chữa cháy, thực hành cắt phá, thoát hiểm..., giúp các em từ trải nghiệm trở thành nhận thức, từ nhận thức thành hành động.
Bên cạnh đó, tổ Tuyên truyền, hướng dẫn kiểm tra an toàn PCCC phối hợp với Tổ CC&CNCH tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho khu dân cư, các tổ dân phố, các Tổ liên gia an toàn PCCC tuyên truyền, làm việc về hướng dẫn tháo dỡ khung sắt "chuồng cọp" hoặc mở ô thoát nạn qua "chuồng cọp", tháo dỡ việc cơi nới diện tích sử dụng. Kết quả tuyên truyền 38 cuộc cho hơn 1.970 người tham gia...
Thực tập phương án - rèn thép giữa ngọn lửa giả định
"Nước chảy đá mòn, người lính PCCC chỉ có thể chiến thắng khi thành thục kỹ năng". Với phương châm ấy, thời gian qua, Đội CC&CNCH KV 20 triển khai 49 phương án thực tập CC&CNCH với sự tham gia của nhiều lực lượng. Đặc biệt, 4.773 phương án được hướng dẫn để cơ sở tự tổ chức, con số gần như tuyệt đối. Không đơn vị nào được bỏ trống trách nhiệm. Mỗi buổi tập là một trận đánh giả, nơi chiến sĩ phải chạy, mang bình, lăn vòi, leo thang, phá thép, cõng người. Nắng nóng, khói giả, tiếng còi báo cháy chát chúa... Tất cả chỉ để khi có lửa thật bùng lên, không ai được phép bỡ ngỡ mà phải hành động thuần thục, dứt khoát.
"Thực tập phương án cũng như người lính tập trận. Lúc bình yên mà không luyện thì lúc nguy cấp sẽ trả giá bằng tính mạng. Bởi trong PCCC không được phép sai", một CBCS trẻ của Đội CC&CNCH KV 20 chia sẻ khi vừa tháo mặt nạ phòng độc, mồ hôi còn ướt đẫm lưng áo.


Tuyên truyền và hướng dẫn thao tác chữa cháy cho học sinh
Trung tá Vũ Kiên Trung, Đội trưởng Đội CC&CNCH KV 20, cho biết: Trong năm 2025, công tác xây dựng thế trận PCCC tại cơ sở được xem là "điểm nhấn" lớn của đơn vị. Khó khăn về hạ tầng được bù lại bằng lực lượng tại chỗ: dân biết - dân làm - dân tự cứu mình. Về mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC, đến nay đã có 332 Tổ liên gia an toàn PCCC thành lập, liên kết nhà dân bằng chuông báo cháy, bình chữa cháy, thiết bị hỗ trợ.
Khi có sự cố, chỉ cần một tiếng chuông là cả tuyến hẻm cùng vào cuộc. Không đợi xe chữa cháy đến, người dân tại chỗ có thể dập lửa ngay từ phút đầu. Ngoài ra, với 323 điểm chữa cháy công cộng, vòi phun, bình chữa cháy, búa phá dỡ... được đặt tại các điểm cố định, giao cho người dân quản lý trực tiếp nên khi ngọn lửa vừa bùng lên ở đâu, người dân cũng có thể trở thành người lính cứu hỏa tại chỗ.
Với những biện pháp, cách làm thiết thực, hiệu quả, theo kết quả ghi nhận, đến nay đã có 174.825/186.592 nhà dân thực hiện mở lối thoát nạn thứ 2 (đạt 94%); 177.262 hộ dân trang bị bình chữa cháy mi ni (đạt 95%); 180.994 nhà dân trang bị dụng cụ phá dỡ (đạt 97%). Đây là con số hiếm có ở một địa bàn rộng và đông dân như huyện Bình Chánh cũ. Trong số 2.451 cơ sở SXKD, có 453 cơ sở từ 2 tầng trở lên đạt 100% yêu cầu về mở lối thoát nạn thứ hai, trang bị bình chữa cháy xách tay và trang bị dụng cụ phá dỡ thô sơ. Không chỉ tuân thủ quy định về PCCC, nhiều chủ hộ đã tự giác lắp thêm thiết bị báo cháy, camera nhiệt...
Thực hiện văn bản hướng dẫn của Công an TPHCM, Đội CC&CNCH KV 20 đã tham mưu ban hành văn bản triển khai phát động trong Nhân dân phong trào PCCC "Nhà tôi 3 có” trên địa bàn quản lý (gồm: "Nhà tôi có thiết bị cảnh báo cháy", "Nhà tôi có mặt nạ phòng độc", "Nhà tôi có lối thoát nạn thứ 2"); đồng thời chỉ đạo Công an địa phương tham mưu chính quyền địa phương, phối hợp các đơn vị liên quan triển khai mô hình đến toàn thể người dân trên địa bàn.
Đến nay, đã có 76.673/221.289 (tỷ lệ 33%) hộ gia đình được vận động tham gia mô hình phong trào "Nhà tôi 3 có”. Ngoài ra, tại một số xã hiện nay còn sáng tạo mô hình xe chữa cháy mini được trang bị máy bơm cao áp trên các xe ba gác tự chế để phục vụ chữa cháy ban đầu. Cụ thể, xã Bình Hưng 2 xe; Hưng Long 1 xe, Vĩnh Lộc 1 xe; Tân Vĩnh Lộc 2 xe, Bình Lợi 1 xe.
Công tác PCCC không chỉ là nhiệm vụ mà là trách nhiệm sinh tử của lực lượng cứu hỏa. Với khối lượng công việc lớn, địa bàn phức tạp, lực lượng này không ít lần đối mặt với hiểm nguy. Những vụ cháy xưởng gỗ, kho phế liệu, nhà dân trong hẻm sâu... luôn là thử thách. Khói đặc, nhiệt độ hàng trăm độ, tầm nhìn bằng không. Các chiến sĩ phải dò từng bước, dùng tay lần tường, dò tìm nạn nhân. Nhiều người bước vào đám cháy khi mặt nạ phòng độc nóng ran, tim đập gấp, áo ướt đẫm mồ hôi. Nhưng họ vẫn lao lên, chỉ vì trong đám cháy còn người kẹt lại. Đó là phẩm chất của người lính cứu hỏa, dũng cảm, kiên trì và bền bỉ.
Công tác PCCC là cuộc chiến lâu dài. Đội CC&CNCH KV 20 xác định lộ trình thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng tuyên truyền về "Nhà tôi 3 có”, nâng cao năng lực tại chỗ thông qua Tổ liên gia, điểm chữa cháy công cộng, phối hợp chính quyền địa phương cải thiện mạng lưới cấp nước, mở rộng hẻm; đồng thời hướng đến số hóa dữ liệu cơ sở PCCC, kết nối camera giám sát cháy. Khi chiến lược đúng, người dân tham gia đồng bộ, rủi ro cháy, nổ sẽ giảm xuống đáng kể. Mỗi cuộc diễn tập là một lần rèn ý chí, mỗi cuộc tuyên truyền là thêm một cánh cửa thoát hiểm được mở ra.
Ở vùng đất cửa ngõ phía tây Thành phố đang chuyển mình hối hả, có những người lính cứu hỏa vẫn thức cùng đèn đỏ tín hiệu, sẵn sàng lao vào nơi hỏa hoạn xảy ra. Họ không ồn ào nhưng luôn kịp thời có mặt khi "bà hỏa" bất ngờ ập đến. Ngọn lửa có thể hung hăng, song không bao giờ dập tắt được lòng can đảm của họ - những người lính thuộc lực lượng CC&CNCH KV 20 vẫn luôn ngày đêm trực chiến. Với họ, tiếng còi báo cháy không phải âm thanh cảnh báo mà là "mệnh lệnh lên đường" không thể chậm trễ.


























