Giữ nghề báo tử tế giữa thời mạng ảo

Ngày nay, báo chí phải song hành cùng công nghệ nhưng không được đánh mất mình.

Không "chạy theo" mạng xã hội

Một thực tế đáng lo là không ít tờ báo hiện nay đang bị cuốn theo mạng xã hội, chạy theo lượt xem bằng mọi giá. Những bài viết giật tít câu view, nội dung vay mượn từ các nền tảng số, thiếu kiểm chứng... đang làm xói mòn niềm tin vào báo chí chính thống.

Khi nhà báo ngại đi xác minh, ngại đến hiện trường, chỉ dựa vào "tổng hợp từ mạng xã hội" thì sự khác biệt giữa báo chí và mạng xã hội sẽ không còn. Lúc đó, vai trò của báo chí cũng sẽ mất.

Góc nhìn của nhà báo trẻ về "viết tử tế"

Dưới đây là suy nghĩ của 2 nữ phóng viên Báo Người Lao Động - những người đang viết về lĩnh vực pháp luật.

Phóng viên Ý Linh:

Viết tử tế - nguyên tắc vàng của nhà báo

Trong thời đại mạng xã hội bùng nổ, nghề báo cũng chuyển mình theo nhiều cách. Giờ đây, bên cạnh kỹ năng viết, người làm báo còn cần biết sử dụng công nghệ, linh hoạt trong việc kết nối với độc giả. Nhưng giữa "cuộc chiến" giành lượt xem ngày càng khốc liệt, tôi vẫn nghĩ rằng "viết tử tế" luôn là nguyên tắc vàng cho người làm báo chuyên nghiệp.

Với tôi, viết tử tế là sự kết nối giữa việc kiểm chứng thông tin, giữ gìn lương tâm nghề nghiệp và tôn trọng cả nhân vật lẫn người đọc. Một bài viết ngắn gọn, đúng trọng tâm, đủ thông tin và vẫn giữ được sự nhân văn luôn có giá trị - đôi khi còn mạnh hơn rất nhiều so với những nội dung giật gân, câu view.

Tôi cũng hiểu rằng viết tử tế không chỉ để đáp ứng một tiêu chuẩn nghề nghiệp, mà còn là cách để người làm báo khẳng định vị trí giữa "làn sóng" thông tin tự phát từ các YouTuber, TikToker hay tài khoản mạng xã hội cá nhân không qua kiểm duyệt. Khi ai cũng có thể phát ngôn, người làm báo lại càng cần giữ trách nhiệm phân biệt thật - giả, dám phản biện thay vì hùa theo số đông. Nhất là khi mạng xã hội có thể dễ dàng bóp méo thông tin vì những mục đích riêng thì báo chí tử tế vẫn là điểm tựa quan trọng với công chúng.

Làm báo trong thời kỳ số, tôi nghĩ, không chỉ chạy theo tốc độ. Thứ làm nên sức mạnh bền vững của nghề vẫn là uy tín, được xây dựng từ sự trung thực, lòng nhân ái và tinh thần trách nhiệm. Thế nên, với tôi, viết tử tế không còn là một lựa chọn mà là nghĩa vụ, là đạo đức cốt lõi và trách nhiệm lớn lao mà xã hội trao gửi cho nhà báo, giúp định hướng dư luận và bảo vệ các giá trị nhân văn.

Phóng viên Anh Vũ:

Góp phần tạo nên xã hội nhân văn

Thuộc thế hệ gen Z, tôi bước vào nghề báo trong sự bùng nổ của mạng xã hội - nơi mà ai cũng có thể là một kênh tin tức. Đây cũng là thời kỳ mà người dân khó phân biệt đâu là thông tin thật - giả, thậm chí một số thông tin cố tình bị "bóp méo".

Từ thực tế này, tôi luôn nhận thức được để sống tốt với nghề thì bên cạnh trui rèn bản lĩnh chính trị, người làm báo buộc phải làm nghề tử tế, viết tử tế. Bởi nếu không viết tử tế, chắc chắn sản phẩm báo chí không thể tồn tại lâu dài.

Là phóng viên trẻ của Báo Người Lao Động, chúng tôi luôn được dặn dò phải luôn hướng đến "Nhanh - Hay - Chính xác - Trách nhiệm - Nhân văn" khi tác nghiệp. Đó là một nhiệm vụ đầy thách thức song tin rằng chúng tôi đủ sức hoàn thành khi được giúp đỡ, dìu dắt của thế hệ đi trước và được trang bị, cập nhật kiến thức thường xuyên. Chỉ cần người làm báo nhận thức được hành nghề tử tế thì nhất định báo chí sẽ được người dân tin tưởng, yêu mến, từ đó góp phần tạo nên một xã hội nhân văn, đáng sống.

Phóng viên Huỳnh Như:

Biết "gạn đục khơi trong"

Mạng xã hội đang "biến" mỗi người thành một "kênh tin tức" riêng nhưng đi kèm với đó là không ít rủi ro về thông tin sai lệch, cảm tính, thậm chí là định hướng sai.

Trong hoàn cảnh đó, tôi thấy vai trò của báo chí không hề mờ nhạt mà còn trở nên quan trọng hơn. Khi thật - giả lẫn lộn, khi cảm xúc dễ dẫn dắt dư luận thì sự tỉnh táo, biết "gạn đục khơi trong", công tâm và nhân văn của báo chí là những điều mà mạng xã hội không thể bảo đảm.

Là một phóng viên trẻ của một tờ báo luôn đổi mới, tôi tự hào khi mỗi ngày được làm việc trong một môi trường đề cao 5 giá trị cốt lõi: "Nhanh - Hay - Chính xác - Trách nhiệm - Nhân văn". Đó không chỉ là khẩu hiệu, mà là điều tôi luôn ghi nhớ trong từng lần đi tác nghiệp, từng bài viết mình gửi đến bạn đọc.

Tôi đến với nghề báo vì yêu thích nhưng tôi hiểu tình yêu thôi là chưa đủ. Làm báo hôm nay đòi hỏi phải học liên tục, không chỉ học nghề mà còn học cách giữ vững đạo đức, học cách lắng nghe xã hội và nhìn nhận vấn đề đa chiều. Khi ai cũng có thể đăng tin, viết bài trên mạng xã hội thì sự chuyên nghiệp và trách nhiệm xã hội của báo chí chính thống chính là điều tạo nên khác biệt và giữ được lòng tin của bạn đọc.