Giới khoa học đau đầu khi 'cạn dữ liệu' huấn luyện AI

Biểu tượng của OpenAI và ChatGPT. Ảnh: AFP/TTXVN

Các chuyên gia dự báo đến năm 2028, lượng dữ liệu cần thiết để huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) sẽ ngang bằng với toàn bộ kho dữ liệu văn bản công khai trên Internet.

Theo nghiên cứu của Viện Epoch AI, quy mô tập dữ liệu huấn luyện AI đang tăng gấp đôi mỗi năm, trong khi lượng nội dung Internet chỉ tăng chưa đến 10% hàng năm. Shayne Longpre, nhà nghiên cứu AI tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), cho rằng tình trạng thiếu hụt dữ liệu đã bắt đầu xuất hiện.

Thêm vào đó, các nhà xuất bản và chủ sở hữu nội dung đang siết chặt quyền kiểm soát việc sử dụng dữ liệu của họ. Nhiều vụ kiện đã được đệ trình, trong đó có vụ The New York Times kiện OpenAI và Microsoft về vi phạm bản quyền vào tháng 12/2023.

Tuy nhiên, các công ty AI lớn như OpenAI và Anthropic đang tìm nhiều giải pháp thay thế. Họ đang khai thác các nguồn dữ liệu phi truyền thống và thậm chí tự tạo ra dữ liệu mới. OpenAI cho biết họ đang tạo ra 100 tỷ từ mỗi ngày, tương đương với khoảng 36 nghìn tỷ từ một năm.

Một hướng đi khác là phát triển các mô hình AI nhỏ hơn, chuyên biệt cho từng nhiệm vụ cụ thể. Các mô hình này cần ít dữ liệu hơn nhưng đòi hỏi kỹ thuật huấn luyện tinh vi hơn. Theo một nghiên cứu năm 2024, nhờ cải tiến thuật toán, sức mạnh tính toán cần thiết để đạt cùng hiệu suất đã giảm một nửa sau mỗi 8 tháng.

Yann LeCun, Giám đốc khoa học AI tại Meta, đề xuất hướng tiếp cận mới: học từ dữ liệu đa dạng hơn như video và hình ảnh. Ông chỉ ra rằng một đứa trẻ 4 tuổi đã tiếp nhận lượng thông tin gấp 50 lần so với dữ liệu huấn luyện của một mô hình LLM hiện đại, chỉ thông qua việc quan sát thế giới xung quanh.

Andy Zou, nghiên cứu sinh tại Đại học Carnegie Mellon, lạc quan cho rằng các mô hình AI, sau khi đã đọc phần lớn Internet, có thể không cần thêm dữ liệu để trở nên thông minh hơn. Thay vào đó, khả năng tự học và tự suy ngẫm của AI có thể là chìa khóa cho những tiến bộ trong tương lai.

Thanh Tùng/TTXVN