Giải quyết việc làm ở Đồng Nai - động lực cho tăng trưởng bền vững

Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Đồng Nai Nguyễn Văn Cảnh. Ảnh: Viết Cường

Câu chuyện giải quyết việc làm không đơn thuần là nhiệm vụ an sinh xã hội mà đã trở thành động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Nhằm giúp bạn đọc có góc nhìn toàn diện hơn về thị trường lao động năm 2025, phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với ông NGUYỄN VĂN CẢNH, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Đồng Nai xung quanh các vấn đề đang được dư luận quan tâm.

Nghịch lý thừa - thiếu của thị trường lao động

* Thưa ông, nhiều ý kiến cho rằng, thị trường lao động Đồng Nai đang tồn tại nghịch lý “thừa - thiếu” trong cùng một thời điểm. Ông có thể lý giải rõ hơn về thực trạng này?

- Thị trường lao động Đồng Nai đang xuất hiện nhiều biến động mà tôi tạm gọi là “thừa - thiếu song hành”. Riêng năm 2025, nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh lên đến hơn 75 ngàn người lao động (NLĐ), trong đó 70-80% là lao động phổ thông ở các ngành: may mặc, giày da, cơ khí, điện - điện tử.

Song song đó, nhu cầu ở nhóm lao động kỹ thuật cao cũng tăng rất mạnh, đặc biệt là tại các khu vực công nghiệp trọng điểm như: Nhơn Trạch, Long Thành, Trảng Bom, nơi tập trung nhiều dự án FDI công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ.

Tuy nhiên, dù nhu cầu tuyển dụng lớn, nhiều DN vẫn rơi vào tình trạng “khát” lao động. Trong khi đó, có một bộ phận NLĐ thất nghiệp hoặc thiếu việc làm ổn định. Nguyên nhân đến từ 3 xu hướng:

Thứ nhất, dòng dịch chuyển lao động theo chất lượng, khi NLĐ ưu tiên DN có phúc lợi tốt, môi trường làm việc ổn định. Những DN lớn, có xe đưa rước, ký túc xá, lương thưởng cạnh tranh thường thu hút lao động tốt hơn các DN nhỏ.

Thứ hai, lao động hồi hương tiếp tục xảy ra, chủ yếu là lao động phổ thông trở về quê vì chi phí sinh hoạt tại đô thị cao, hoặc vì biến động thị trường sau đại dịch Covid-19.

Thứ ba, sự thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, bởi tốc độ phát triển công nghiệp công nghệ cao đang vượt xa khả năng cung ứng nhân lực kỹ thuật. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tuy tăng nhưng chưa theo kịp yêu cầu của DN.

Điều này buộc Đồng Nai phải tái cơ cấu mạnh mẽ thị trường lao động, từ đào tạo nghề đến dự báo cung - cầu và kết nối việc làm.

* Một trong những điểm sáng được đánh giá cao là mô hình Sàn giao dịch việc làm ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đánh giá như thế nào về tác động của mô hình này?

- Từ tháng 8-2025, trung tâm đã đưa vào vận hành mô hình Sàn giao dịch việc làm ứng dụng AI, kết hợp 3 hình thức: trực tiếp, trực tuyến và livestream. Hệ thống AI hỗ trợ: Tự động tạo nội dung truyền thông việc làm; phân tích dữ liệu tuyển dụng theo thời gian thực; gợi ý vị trí việc làm phù hợp với từng ứng viên…

Chỉ trong 10 tháng của năm 2025, sàn đã ghi nhận 118 ngàn lượt người được tư vấn việc làm, tăng 58,39% so với cùng kỳ năm 2024. Mỗi phiên sàn thu hút tới 18 ngàn lượt xem trực tuyến. Những con số này cho thấy chuyển đổi số đang tạo ra bước ngoặt trong kết nối việc làm.

Sàn giao dịch việc làm giờ đây là nơi tuyển dụng và đã trở thành hệ sinh thái dữ liệu lao động thông minh, hỗ trợ cơ quan quản lý, DN và NLĐ có cái nhìn chính xác hơn về thị trường.

Người tìm việc phỏng vấn trực tiếp tại Sàn giao dịch việc làm tỉnh Đồng Nai.

Những giải pháp để ổn định thị trường lao động

Để đảm bảo thị trường lao động ổn định, Đồng Nai đang triển khai những nhóm giải pháp nào, thưa ông?

- Có 3 nhóm giải pháp cốt lõi. Thứ nhất, hoàn thiện cơ chế, chính sách. Chúng tôi bám sát Luật Việc làm năm 2025 và các văn bản hướng dẫn nhằm bảo vệ quyền lợi NLĐ, từ tuyển dụng đến đào tạo, hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Quan trọng nhất là gắn quy hoạch phát triển kinh tế với đào tạo nhân lực, đặc biệt là ở các vùng sẽ chịu tác động lớn như khu vực Sân bay Long Thành. Một điểm mới là nâng vai trò của bảo hiểm thất nghiệp thành công cụ không chỉ hỗ trợ tài chính mà còn giúp đào tạo lại, chuyển đổi nghề.

Thứ hai, tái cơ cấu nguồn nhân lực theo hướng công nghệ cao. Tỉnh tập trung thu hút đầu tư vào công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, logistics, công nghiệp xanh. Để đáp ứng nhu cầu tương lai, chúng tôi đang phối hợp dự báo nhu cầu nhân lực theo chu kỳ 3-5 năm, giúp hệ thống giáo dục nghề nghiệp điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp. Đồng Nai cũng có chính sách thu hút chuyên gia, kỹ sư, nhân lực chất lượng cao đến làm việc lâu dài.

Thứ ba, quản trị thị trường lao động bằng dữ liệu. Đây là bước đi tất yếu. Chúng tôi xây dựng cơ sở dữ liệu lao động tập trung, liên thông giữa các đơn vị. Dữ liệu cập nhật liên tục, phục vụ dự báo, điều hành và hoạch định chính sách. Đồng thời tăng cường thanh tra lao động để giữ môi trường việc làm an toàn, minh bạch, hạn chế tình trạng cạnh tranh lao động thiếu lành mạnh.

* Trung tâm Dịch vụ việc làm Đồng Nai đã đổi mới hoạt động như thế nào để đáp ứng yêu cầu thời kỳ chuyển đổi số?

- Chúng tôi triển khai 4 định hướng chính. Một là, chuyên nghiệp hóa Sàn giao dịch việc làm được tổ chức định kỳ, theo chuyên đề, lưu động, trực tuyến. Nội dung tư vấn nghề nghiệp được chuẩn hóa, bám sát nhu cầu thực tế từng nhóm ngành.

Hai là, xây dựng hệ sinh thái dữ liệu thông minh, nâng cấp phần mềm quản lý cung - cầu lao động, đảm bảo minh bạch và liên thông.

Ba là, tăng cường ứng dụng AI trong đối sánh hồ sơ ứng viên, rút ngắn 50-70% thời gian tuyển dụng và tìm việc. AI cũng hỗ trợ dự báo xu hướng nghề trong tương lai gần.

Bốn là, phát triển mạng lưới cộng tác viên lao động đến tận xã, phường, giúp đưa thông tin việc làm đến người dân vùng sâu, vùng xa, nhóm yếu thế. Đây là cầu nối rất hiệu quả.

* Theo ông, giải quyết việc làm đóng vai trò như thế nào với mục tiêu tăng trưởng bền vững của Đồng Nai?

- Tỉnh đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics hiện đại với tốc độ tăng GRDP hơn 10%/năm. Để đạt được, chúng ta phải đảm bảo 3 trụ cột gồm: Tạo mới 35-40 ngàn việc làm mỗi năm, ưu tiên người dân bị thu hồi đất; tăng nhanh tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ; hiện đại hóa dịch vụ việc làm, xây dựng trung tâm dịch vụ việc làm thành đơn vị đầu tàu trong kết nối DN và NLĐ.

Giải quyết việc làm hiện nay chính là góp phần kiến tạo tương lai cho Đồng Nai. Không có thị trường lao động ổn định, địa phương sẽ rất khó duy trì tăng trưởng bền vững, khó thu hút đầu tư chất lượng cao và cũng khó nâng mức sống người dân.

Có thể thấy, Đồng Nai đang đi đúng hướng trong tái cơ cấu thị trường lao động, đẩy mạnh đào tạo nghề, ứng dụng chuyển đổi số và xây dựng hệ sinh thái việc làm thông minh. Những giải pháp đồng bộ này sẽ giúp địa phương tiếp tục giữ vai trò trung tâm công nghiệp lớn, nâng cao năng lực cạnh tranh và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.

* Trân trọng cảm ơn ông!

Viết Cường (thực hiện)