Giải quyết tận gốc thách thức về dinh dưỡng từ trường học

Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo. Ảnh: N. TRANG

Tạo đột phá trong giải quyết các thách thức về dinh dưỡng

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Lê Tấn Dũng nêu rõ, dinh dưỡng không chỉ là nền tảng của sức khỏe cá nhân mà còn là trụ cột của chất lượng dân số, là nhân tố quyết định tầm vóc, thể lực, trí tuệ và năng suất lao động, của cả một dân tộc.

Đặc biệt, đối với trẻ em, học sinh, sinh viên, việc đảm bảo dinh dưỡng hợp lý kết hợp với tăng cường các hoạt động thể lực, phát triển giáo dục thể chất phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cơ thể đóng vai trò quan trọng để các em phát triển về thể chất, trí tuệ và tinh thần.

Thực hiện định hướng phát triển đất nước, phát triển con người mới hướng tới năm 2045, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo: Khoảng thời gian từ năm 2025 đến năm 2045 chỉ còn đúng 20 năm. Những em bé được sinh ra trong khoảng thời gian này sẽ là lớp thanh thiếu niên của thế hệ mới, là chủ nhân tương lai của đất nước Việt Nam phát triển hưng thịnh. Để hướng tới năm 2045, với tầm nhìn vì một Việt Nam phát triển toàn diện, việc định hướng phát triển con người, đặc biệt là thế hệ trẻ trở thành ưu tiên chiến lược.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trí Thức phát biểu đề dẫn Hội thảo. Ảnh: N. TRANG

Để hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư và các mục tiêu tại Nghị quyết Chỉ thị, Kết luận của Trung ương về chăm sóc sức khỏe nhân dân và nâng cao sức khỏe học đường, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả của các cấp ủy, các ngành, các cấp từ Trung ương đến địa phương, đặc biệt ngành y tế, ngành giáo dục giữ vai trò nòng cốt, sự tham gia chủ động của cộng đồng doanh nghiệp…

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trí Thức - cho biết, Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận là một điểm sáng về cải thiện dinh dưỡng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đáng khích lệ, chúng ta cũng phải đối diện với nhiều thách thức.

Đó là, “vùng lõm” về suy dinh dưỡng và khoảng trống về công bằng. Tỷ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc. Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, con số này không chỉ thể hiện sự bất bình đẳng về cơ hội phát triển, mà còn là một "vết sẹo" trên bức tranh phát triển chung của đất nước, kìm hãm tiềm năng của một bộ phận thế hệ trẻ.

Song song đó là sự tấn công của “kẻ thù thầm lặng” mang tên thừa cân, béo phì. Tại các thành phố lớn, tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua, vượt ngưỡng 20%. “Tốc độ này đang tăng nhanh hơn cả các nước láng giềng như Thái Lan và gần chạm đến ngưỡng của các nước phát triển. Đây chính là “quả bom nổ chậm” cho gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm trong tương lai, bào mòn sức khỏe và năng suất lao động của quốc gia” – Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cho biết.

Bên cạnh đó, dù đã cải thiện song chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc khoảng 5-7 cm, và thấp hơn Thái Lan 2-3 cm.

Để giải quyết tận gốc những thách thức trên, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức cho rằng, chúng ta cần một cú hích chiến lược, tập trung vào “mặt trận” đột phá đó chính là trường học, bởi lứa tuổi học đường là “giai đoạn vàng cuối cùng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời.

Xây dựng khung pháp lý toàn diện, đủ mạnh

Tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia trong nước và quốc tế đã tập trung thảo luận sâu vào các vấn đề: hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm xây dựng một khung pháp lý toàn diện, các chính sách đủ mạnh để phát triển tầm vóc và thể lực cho thế hệ trẻ; xây dựng “Hệ sinh thái Dinh dưỡng học đường toàn diện” - Từ “ăn no” đến “ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học”; đẩy mạnh chuyển đổi số và hợp tác quốc tế - Đi tắt đón đầu trong học hỏi kinh nghiệm thành công từ các quốc gia đi trước.

Đây được coi là 3 trụ cột giải pháp quan trọng nâng cao dinh dưỡng học đường tại Việt Nam.

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: N. TRANG

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa biểu dương và đánh giá cao sáng kiến tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế về chủ đề Dinh dưỡng học đường năm 2025 “Vì một Việt Nam khỏe mạnh - Vì tầm vóc Việt”.

Nội dung tham luận và các ý kiến phát biểu tại Hội thảo đã tập trung phân tích, khẳng định vai trò thiết yếu của dinh dưỡng cho con người Việt Nam, nhất là dinh dưỡng học đường đối với việc nâng cao sức khỏe, tầm vóc, thể lực, trí tuệ của thế hệ trẻ. Nhiều đề xuất, kiến nghị mở ra những giải pháp rất thiết thực, có cơ sở khoa học, thực tiễn và tính khả thi cao, đặc biệt là tiếp cận dinh dưỡng theo vòng đời con người gắn với bối cảnh văn hóa, xã hội và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị, sau Hội thảo, các ban, Bộ, ngành và các cơ quan liên quan, nhất là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các địa phương cần tiếp tục hoàn thiện, đồng bộ thể chế về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân; thúc đẩy đổi mới sáng tạo và kiến tạo phát triển; cần hướng tới có một hệ thống quy phạm pháp luật cao hơn trong lĩnh vực này bởi con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định.

Đồng thời, cần tăng cường thông tin tuyên truyền về ý thức tự giác, thói quen, nếp sống văn hóa, trách nhiệm kỹ năng của mỗi người dân mà nhất là thế hệ trẻ trong việc chủ động rèn luyện, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng; huy động mọi nguồn lực xã hội, nhất là sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân nhằm hiện thực hóa và triển khai thật hiệu quả các chương trình nâng cao thể lực, trí lực, tầm vóc người Việt Nam.

Cùng với đó, chủ động, tích cực hợp tác quốc tế để nghiên cứu, học hỏi kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe cho nhân dân; vận dụng vào thực tiễn Việt Nam; đóng góp có trách nhiệm vào các nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trong việc bảo đảm an ninh con người, các hoạt động y tế, nhân đạo, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả và thiên tai, thảm họa và chiến tranh.

Đ. KHOA