Giải pháp nào hài hòa bảng giá đất tại TP.HCM?

Luật Đất đai 2024 sẽ có hiệu lực bắt đầu từ năm 2026, yêu cầu các địa phương ban hành bảng giá đất sát với thị trường và cập nhật hằng năm. Tuy nhiên, hiện nay đang có sự chênh lệch đáng kể tại TP.HCM, đó là sự chênh lệch giữa 3 địa phương trước đây là TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.

Bà Phạm Thị Giang, ngụ tại phường Bình Tân (TP.HCM), nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất từ tháng 10/2024, trước khi Quyết định 79/2024 có hiệu lực. Thế nhưng thay vì áp giá cũ theo điều khoản chuyển tiếp, gia đình bà lại bị tính theo bảng giá mới, cao gấp gần 14 lần.

“Tôi mua mảnh đất ở phường Bình Tân này từ năm 2018 với giá 2,5 tỷ đồng. Tại thời điểm mua thì giá đất chuyển lên thổ cư chỉ có 2,8tr/m2. Với diện tích mà tôi dự kiến chuyển thì mất khoảng 327 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, từ khi có Luật đất đai 2024 và Thành phố ra Quyết định 79/2024, áp dụng từ ngày 31/10/2024 thì giá đất tăng lên rất nhiều lần, cụ thể là 37.400.000 đồng/m2. So với bảng giá đất cũ thì tăng lên gần 14 lần, dẫn đến số tiền tôi phải chuyển lên gần 4,4 tỷ đồng/m2”.

Hiện nay, sau khi sáp nhập, giá đất tại TP.HCM được áp dụng mỗi nơi một kiểu, ảnh hưởng lớn nhất vẫn là những người dân sống tại khu vực TP.HCM cũ. Trong khi nhiều nơi khác, bảng giá đất hiện hành lại được xem là phù hợp hơn. Với mức giá năm 2025 tăng chỉ gấp đôi so với năm 2024.

Anh Phạm Tấn Tài, Trung tâm phục vụ hành chính công phường Bình Hòa (TP.HCM) cho hay: “Giá đất năm 2025 đã lên so với năm 2024 gần gấp rưỡi. Hiện nay, UBND phường Bình Hòa đang áp dựng giá đất của UBND tỉnh Bình Dương cũ vì chưa có văn bản hướng dẫn gì về giá đất mới của TP.HCM”.

Ông Phạm Đăng Tùng, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công phường Lái Thiêu, TP.HCM cho biết: “Hiện nay, bảng giá đất chuyển mục đích vẫn được thực hiện theo văn bản ban hành của tỉnh Bình Dương cũ. Người dân vẫn thực hiện theo đó và đang chờ bảng giá đất của TP.HCM thống nhất chung cho 3 tỉnh, thành vừa được sáp nhập. Lúc đó, ta mới có thể thực hiện bảng giá đất mới”.

Như vậy, sự chênh lệch giữa 3 địa phương sáp nhập là TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đang đặt ra bài toán lớn, làm sao để giá đất hài hòa giữa các địa phương, đảm bảo đúng tinh thần Luật Đất đai 2024, vừa không gây áp lực quá lớn lên người dân.

Tiến sĩ Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài nguyên môi trường TP.HCM, cho rằng: “Chúng ta phải đảm bảo nguyên tắc rằng, giá đất ở tại thị trường này là 10 triệu thì phải xác định giá đất nông nghiệp cộng với thuế bằng 10 triệu, chứ không thể nào giá đất nông nghiệp gần bằng giá đất ở, cộng thêm giá thuế gần gấp đôi nữa. Tôi cho rằng đây là bất cập trong quá trình xây dựng giá. Bởi vì chúng ta ấn định giá đất nông nghiệp trong quá trình xây dựng bảng giá. Đây là mâu thuẫn trong vấn đề xây dựng bảng giá một cách khoa học”.

Trước sự chênh lệch bảng giá đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM vừa đề xuất giữ nguyên mức giá hiện hành, tích hợp áp dụng chung bắt đầu từ năm 2026. Đây là giải pháp tạm thời nhằm ổn định thị trường. Tuy nhiên, điều quan trọng là làm sao hài hòa lợi ích giữa các địa phương, vừa đúng luật, vừa giảm áp lực cho người dân và doanh nghiệp.

Thế Bình