Giải pháp giúp chăm sóc sức khỏe người dân từ sớm, từ xa, xuyên suốt vòng đời

Cán bộ y tế Bệnh viện Bạch Mai tổ chức khám sàng lọc bệnh COPD cho người dân.

Nhằm cụ thể hóa các nội dung liên quan, Bộ Y tế đang xây dựng các quy định, hướng dẫn việc thực hiện việc khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí. Theo đánh giá, đây là giải pháp căn cơ để giảm gánh nặng chi phí y tế, giảm quá tải bệnh viện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia trong bối cảnh già hóa dân số nhanh và gánh nặng bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng.

Theo kế hoạch triển khai đang được Bộ Y tế chủ trì xây dựng và xin ý kiến các bộ, ngành, dự kiến năm 2026, tiếp tục tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho nhóm đối tượng đang thực hiện khám sức khỏe định kỳ theo quy định của Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 và theo các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; Tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho các nhóm đối tượng quy định tại khoản 5 mục II, trong đó ưu tiên nhóm đối tượng là người cao tuổi, đối tượng bảo trợ xã hội, người có công với cách mạng, người nghèo, cận nghèo, trẻ em dưới sáu tuổi bằng ngân sách Nhà nước.

Từ năm 2027, tiếp tục khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần cho các nhóm đối tượng. Căn cứ kết quả khám sức khỏe định kỳ, giao Bộ Y tế đề xuất Kế hoạch Khám sàng lọc người dân, báo cáo cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Về kinh phí thực hiện, người sử dụng lao động quy định tại Khoản 1, Điều 21, Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 chi trả kinh phí khám sức khỏe định kỳ cho người lao động thuộc thẩm quyền quản lý. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chi trả kinh phí khám sức khỏe định kỳ cho các đối tượng thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý theo quy định pháp luật. Ban bảo vệ sức khỏe cán bộ các cấp bố trí ngân sách khám sức khỏe định kỳ đối với đối tượng cán bộ thuộc thẩm quyền quản lý; Ủy ban nhân dân các tỉnh bố trí ngân sách địa phương hoặc nguồn hỗ trợ từ Trung ương chi trả kinh phí khám sức khỏe cho nhóm đối tượng tại Khoản 4 và 5 mục III.

Nguồn bảo hiểm y tế thanh toán các dịch vụ thuộc danh mục chi trả theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế và Luật Phòng bệnh và nguồn xã hội hóa, viện trợ, tài trợ hợp pháp huy động từ các tổ chức, doanh nghiệp, dự án, chương trình y tế, các tổ chức quốc tế…

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định, chủ trương khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc cho người dân tối thiểu mỗi năm một lần là chủ trương đúng đắn, có cơ sở khoa học và mang ý nghĩa nhân văn. Nếu được triển khai hiệu quả, chính sách này sẽ giúp chăm sóc sức khỏe người dân từ sớm, từ xa, xuyên suốt vòng đời, đồng thời góp phần giảm tải cho các cơ sở khám chữa bệnh.

Khám, tư vấn sử dụng thuốc người dân tại y tế tuyến cơ sở.

Việc tổ chức khám sức khỏe định kỳ và sàng lọc sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao thể trạng, cải thiện chất lượng sống và tăng tuổi thọ của người dân. Khi bệnh được phát hiện sớm và được điều trị kịp thời, người dân sẽ sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn, góp phần giảm gánh nặng bệnh tật cho gia đình và xã hội.

Mục tiêu đặt ra là phấn đấu để toàn bộ người dân Việt Nam được khám sức khỏe hoặc khám sàng lọc tối thiểu một năm một lần. Đối tượng triển khai được chia thành nhiều nhóm, bao gồm lực lượng vũ trang, người lao động, cán bộ, học sinh sinh viên và các nhóm đối tượng khác. Bộ Y tế cho biết sẽ tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, địa phương để tiếp tục rà soát, phân nhóm đối tượng cụ thể, bảo đảm phù hợp với các quy định pháp luật có liên quan.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng chỉ rõ, Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ là nguồn chi chủ đạo cho hoạt động khám sức khỏe định kỳ và sàng lọc. Bên cạnh đó, kinh phí còn được huy động từ ngân sách nhà nước và các nguồn hợp pháp khác. Bộ Y tế không áp dụng quy định cứng về số lượng nội dung khám hay số trường hợp sàng lọc, mà khuyến khích triển khai trên nguyên tắc hiệu quả, tiết kiệm, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Đối với các địa phương có điều kiện, có thể tổ chức sàng lọc với phạm vi rộng hơn nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân.

Đến nay, Bộ Y tế đã ban hành các hướng dẫn chuyên môn đối với từng nhóm đối tượng, bao gồm người dưới 18 tuổi và người từ 18 tuổi trở lên. Kết quả khám, sàng lọc sẽ được cập nhật vào sổ sức khỏe điện tử, góp phần làm giàu dữ liệu y tế cá nhân, bảo đảm đồng bộ theo tinh thần triển khai Đề án 06 của Chính phủ về phát triển dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử.

Về tổ chức thực hiện, ưu tiên triển khai tại các cơ sở khám chữa bệnh tuyến cơ sở, bảo đảm đáp ứng đủ tiêu chí chuyên môn theo quy định. Trường hợp cơ sở y tế tuyến xã, phường chưa đáp ứng đủ điều kiện về nhân lực hoặc thiết bị, địa phương có thể chủ động huy động, hỗ trợ từ các cơ sở y tế tuyến trên để bảo đảm chất lượng khám sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế.

MINH HOÀNG