Giải mã vũ khí mới của Nga chuyên 'săn' UAV trên chiến trường

Đây là xe chiến đấu do nhà máy Cơ điện Izhevsk Kupol phát triển, thuộc tập đoàn Phòng không - Vũ trụ Almaz-Antey, một trong những tổ hợp công nghiệp quốc phòng lớn nhất của Nga.

Typhoon-PVO mang theo 9 tên lửa phòng không vác vai, bao gồm các hệ thống Igla, Igla-S và Verba thế hệ mới, cho phép tiêu diệt trực thăng, tên lửa hành trình và máy bay không người lái - Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Hỏa lực mạnh mẽ

Xe Typhoon-PVO được thiết kế chuyên biệt cho các đội hình chiến đấu trang bị tên lửa phòng không cá nhân (MANPADS), giúp cải thiện khả năng cơ động, sống sót và khai hỏa nhanh chóng trước các mối đe dọa đường không tầm thấp, đặc biệt là UAV cỡ nhỏ và tên lửa hành trình.

Typhoon-PVO trang bị hệ thống tên lửa vác vai Verba, dòng MANPADS tiên tiến nhất hiện nay của Nga, dần thay thế cho Igla và Igla-S kể từ năm 2014. Verba sử dụng đạn 9M336, trang bị đầu dò tìm kiếm đa phổ gồm tia cực tím, hồng ngoại gần và trung bình. Cấu hình này tăng khả năng phân biệt mục tiêu thực với bẫy nhiệt, cải thiện khả năng khóa mục tiêu trong môi trường có nhiễu nhiệt hoặc tín hiệu thấp như UAV và tên lửa hành trình.

Tầm hiệu quả của Verba lớn gấp 2,5 lần Igla-S, độ nhạy đầu dò cao gấp 8 lần. Tên lửa có thể hoạt động tích hợp với hệ thống chỉ huy Barnaul-T, nhận dữ liệu từ radar cấp trên, và nhận dạng được phe địch-ta. Điều này cho phép MANPADS trở thành một thành tố trong mạng lưới phòng không đa tầng.

Hệ thống phòng không di động Verba - Ảnh: TASS

Bên cạnh đó, xe Typhoon-PVO trang bị tháp súng máy xoay điều khiển điện với súng Kord 12,7mm, có khả năng bắn khi xe đang di chuyển với tốc độ tới 20km/giờ. Cơ cấu ngắm được hiệu chỉnh đặc biệt cho mục tiêu đường không như UAV, nơi việc sử dụng tên lửa dẫn đường là không hiệu quả về chi phí. Ngoài ra, xe có hai cửa nắp trên nóc cho phép xạ thủ và lính MANPADS tác chiến mà không cần rời khỏi xe.

Khả năng tác chiến cơ động

Theo tạp chí quân sự Army Recognition,Typhoon-PVO sử dụng khung gầm xe bọc thép KamAZ-4386 4x4, biến thể thuộc dòng Typhoon-VDV do Remdiesel (Nga) phát triển. Việc chọn nền tảng này nhằm tận dụng các ưu thế sẵn có về hậu cần, chi phí và tương thích kỹ thuật. So với các phương tiện cũ dựa trên khung gầm KamAZ, Ural hoặc xe chiến đấu bộ binh, Typhoon-PVO mang lại tính tối ưu cao hơn cho nhiệm vụ phòng không tầm gần.

Xe Typhoon-PVO của quân đội Nga - Ảnh: Sputnik

Cấu hình xe gồm 5 người: chỉ huy, lái xe, xạ thủ súng máy, và hai lính vận hành MANPADS. Khoang xe được bố trí để mang theo 9 tên lửa vác vai, 3 bộ nhận diện radar, 9 tổ nguồn di động và đạn dược cho súng máy. Thiết kế này đảm bảo xe có thể hoạt động độc lập trong thời gian dài, phù hợp với tác chiến phân tán.

Vỏ giáp của Typhoon-PVO đạt chuẩn STANAG 4569 cấp độ 4, chịu được đạn xuyên giáp cỡ 14,5mm và chống mìn tương đương 8 kg TNT theo tiêu chuẩn 3b. Khoang trong kín, có áp suất dương và trang bị hệ thống lọc NBC FVU-100, giúp xe vận hành an toàn trong môi trường hạt nhân, sinh học và hóa học. Hệ thống camera xung quanh cung cấp góc nhìn 360 độ cho kíp chiến đấu.

Binh sĩ phóng tên lửa phòng không vác vai từ xe Typhoon-PVO - Ảnh: Sputnik

Xe sử dụng động cơ diesel KamAZ-650 công suất 350 mã lực, đạt tốc độ tối đa 100km/giờ, tầm hoạt động hơn 1.200km. Hệ thống treo thủy lực độc lập giúp vượt chướng ngại vật phức tạp, lội nước sâu 1,75m và leo dốc 30 độ. Xe dài khoảng 6,9m, rộng 2,5m, cao 2,7m và nặng khoảng 14 tấn.

So với bản Typhoon-VDV dành cho đổ bộ đường không, biến thể PVO hy sinh khả năng thả dù để đổi lấy giáp dày và thiết kế phù hợp hơn với nhiệm vụ phòng không mặt đất.

Tích hợp trong hệ thống phòng không phân tầng

Typhoon-PVO được thiết kế để hoạt động như một phần của mạng phòng không phân lớp Nga. Xe có thể nhận dữ liệu mục tiêu từ các radar cấp cao hơn như Tor-M2 hoặc Barnaul-T, cho phép khai hỏa MANPADS theo hướng dẫn ngoài tầm nhìn trực tiếp. Tùy cấu hình, nó cũng có thể đóng vai trò trung tâm chỉ huy cho phân đội MANPADS hoặc phối hợp với các tổ hợp lớn hơn như Pantsir-S1.

Nga sử dụng xe bọc thép trong tập trận phòng không - Video: Sputnik

Kể từ năm 2021, Typhoon-PVO đã xuất hiện trong các cuộc duyệt binh Ngày Chiến thắng, minh chứng cho việc hệ thống này đã được đưa vào biên chế chính thức. Theo tướng không quân Nga Vladimir Popov, phương tiện này lấp khoảng trống giữa các hệ thống MANPADS truyền thống và tổ hợp tầm ngắn như Pantsir, cung cấp năng lực phòng không tầm cực gần cho các đơn vị phân tán và hạ tầng quan trọng như nhà máy lọc dầu, nhà ga và cầu đường.

Các quốc gia châu Phi, nơi UAV thương mại và vũ khí tự chế được sử dụng phổ biến bởi lực lượng phi chính quy, đang tỏ ra quan tâm đến Typhoon-PVO. Với cấu hình mô-đun, giá thành sản xuất thấp và khả năng hoạt động độc lập hoặc trong mạng lưới, Typhoon-PVO là lựa chọn phù hợp cho môi trường chiến tranh đô thị, phi đối xứng và thiếu hạ tầng radar cố định.

Theo ông Vyacheslav Dzirkaln, Phó tổng giám đốc tập đoàn Almaz-Antey, nhiều khách hàng từ cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG), châu Phi và khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang đánh giá tính năng của Typhoon-PVO. Các nước này chủ yếu sử dụng hệ thống phòng không thời Liên Xô đã lỗi thời, thiếu tích hợp cảm biến và không đáp ứng được yêu cầu hiện đại.

Hoàng Vũ