Giải mã nỗi lo: Xe điện sạc có thực sự an toàn?

Nếu sử dụng đúng hướng dẫn sẽ không xảy ra mất an toàn, gây nguy hiểm khi xạc điện cho xe máy điện. (Ảnh: Khánh Ly/Vietnam+)

Những sự cố đáng tiếc xảy ra liên quan đến sạc xe điện không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn đặt ra câu hỏi lớn về tiêu chuẩn chất lượng và công nghệ của các nhà sản xuất. Trong bối cảnh xe máy điện ngày càng trở thành phương tiện di chuyển phổ biến tại Việt Nam, vấn đề an toàn, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ liên quan đến pin và hệ thống sạc, luôn là mối quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng.

Nguy cơ pin xe máy điện cháy nổ không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn đặt ra câu hỏi lớn về tiêu chuẩn chất lượng và công nghệ của các nhà sản xuất. Theo thống kê từ Cục Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy (Bộ Công an), trong năm 2024, đã có hàng chục vụ cháy phương tiện điện xảy ra trên cả nước, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ pin lithium-ion kém chất lượng, hệ thống sạc không đảm bảo hoặc thói quen sử dụng sai cách.

Như Phó Giáo sư Tiến sỹ Nguyễn Duy Hùng, Phó trưởng Khoa, giảng viên cao cấp thuộc Khoa Vật liệu điện tử và linh kiện, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội từng phân tích: “Phần lớn các vụ cháy nổ xe điện có liên quan đến ‘thermal runaway’ (mất kiểm soát nhiệt) trong pin. Hiện tượng này xảy ra khi pin bị quá tải, đoản mạch, hoặc sử dụng vật liệu kém ổn định. Một hệ thống quản lý pin (BMS) tốt và công nghệ pin an toàn là yếu tố then chốt để ngăn chặn.”

Trải nghiệm thực tế của người dùng cũng phản ánh rõ nỗi lo này. Chị Diễm Quỳnh, phường Thạnh Mỹ Tây, thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tôi từng dùng một xe điện của hãng nhỏ, pin rất hay nóng khi sạc, có lần còn bốc khói nhẹ. Từ đó, tôi chỉ dám sạc xe ở ngoài sân, không bao giờ dám sạc qua đêm hay trong nhà nữa.” Anh Đồng Văn Hoài, thành phố Hồ Chí Minh cũng bày tỏ: “Tôi chuyển sang xe điện vì tiết kiệm, nhưng luôn phải thận trọng. Tôi chỉ chọn những hãng lớn, có uy tín và chế độ bảo hành rõ ràng cho pin. Sạc thì luôn dùng đúng bộ sạc của hãng và không sạc quá lâu.”

Ngày càng nhiều người sử dụng xe máy điện sau khi tìm hiểu kỹ thông tin về pin và cách sạc đúng. (Ảnh: Khánh Ly/Vietnam+)

Giữa thị trường đa dạng nhưng cũng không ít rủi ro, các thương hiệu lớn với công nghệ hiện đại và quy trình sản xuất nghiêm ngặt đang nỗ lực khẳng định vị thế thông qua minh bạch chất lượng. Yadea, một trong những nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới, sẵn sàng đón khách tham quan trực tiếp hệ thống nhà máy và trung tâm R&D của hãng tại Trung Quốc, nơi có thể coi là “bộ não” đằng sau những công nghệ pin an toàn.

Tại Nhà máy Kim Trại (An Huy) và Trung tâm R&D Vô Tích (Giang Tô) của Yadea, giới thiệu quy trình kiểm tra chất lượng khắt khe với hơn 260 thiết bị thử nghiệm hiện đại. Đặc biệt, Phòng thí nghiệm An toàn Điện (Electrical Safety Lab) và Phòng thí nghiệm Hiệu suất Pin (Battery Performance Lab) thực hiện hơn 220 bài kiểm tra cấp linh kiện và 41 bài kiểm tra cấp xe hoàn chỉnh.

Nhà máy sản xuất xe máy điện tại tỉnh An Huy (Trung Quốc) đầu tư trang thiết bị hiện đại, đáp ứng quy trình sản xuất khắt khe, cho ra đời những sản phẩm an toàn. (Ảnh: Khánh Ly/Vietnam+)

Các bài test bao gồm: thử nghiệm đâm thủng, ép nén, rung động mô phỏng điều kiện đường xá, kiểm tra khả năng chịu nhiệt từ -40°C đến 150°C, và đặc biệt là thử nghiệm phòng cháy cho vật liệu. Ông Thư Kính Đống, Tổng giám đốc Nhà máy Yadea Kim Trại, nhấn mạnh: “Chúng tôi quan niệm an toàn là nền tảng. Mỗi viên pin trước khi lắp ráp đều phải trải qua các bài kiểm tra khắc nghiệt. Ví dụ, pin graphene của chúng tôi được đảm bảo hoạt động ổn định trong dải nhiệt độ -20°C đến 55°C, và pin natri-ion mới có thể chịu được nhiệt độ âm sâu mà không suy giảm hiệu suất.”

Công nghệ pin TTFAR Graphene Lead-Acid và Extreme Sodium Ion của Yadea được phát triển để giải quyết các điểm yếu truyền thống. Pin graphene có tuổi thọ cao gấp 3-5 lần pin chì-acid thông thường, khả năng chống cháy nổ tốt hơn nhờ cấu trúc vật liệu ổn định. Trong khi đó, pin natri-ion được coi là bước đột phá với ưu điểm vượt trội về an toàn: khả năng chống đâm thủng mà không bốc cháy, hoạt động ổn định ở -20°C (giữ 92% dung lượng), và sạc nhanh chỉ 15 phút cho 80% pin. Hệ thống BMS thông minh theo dõi chính xác 95% dung lượng pin, ngăn ngừa tình trạng quá tải hoặc xả sâu.

Trung tâm R&D Vô Tích (Giang Tô, Trung Quốc) của Yadea, giới thiệu quy trình kiểm tra chất lượng khắt khe với hơn 260 thiết bị thử nghiệm hiện đại. (Ảnh: Khánh Ly/Vietnam+)

Chị Dương Phương Huyền, (Thành phố Hồ Chí Minh, người đã dùng xe Yadea pin graphene được 2 năm, cho biết: “Tôi khá yên tâm vì xe không bao giờ nóng pin khi sạc, dù có lần sạc quên tới 10 tiếng. Bộ sạc tự ngắt khi đầy, và app trên điện thoại còn báo chi tiết tình trạng pin. Đó là điểm khiến tôi tin tưởng.”

Bên cạnh công nghệ pin, thói quen sử dụng đúng cách của người dùng cũng đóng vai trò quan trọng. Các chuyên gia khuyến cáo: chỉ sử dụng bộ sạc chính hãng, không sạc xe ở nơi có nhiệt độ cao hoặc ẩm ướt, không sạc qua đêm khi không có thiết bị giám sát, và tuân thủ lịch bảo dưỡng định kỳ.

Khách hàng của Yadea thao tác quá trình thay Pin tại trạm thay tự động. (Ảnh: Khánh Ly/Vietnam+)

Có thể thấy, “nỗi lo” về an toàn sạc pin xe điện là có cơ sở, nhưng không phải là không có giải pháp. Sự lựa chọn thông minh đến từ các thương hiệu uy tín, đầu tư nghiên cứu bài bản, minh bạch trong sản xuất, cùng ý thức sử dụng đúng cách của người dùng, sẽ góp phần đưa xe điện trở thành phương tiện an toàn, tin cậy và thân thiện với môi trường./.

(Vietnam+)