Giải 'bài toán' quản lý bệnh không lây nhiễm ở cơ sở

Bác sĩ Trạm Y tế xã An Thượng (TP Hải Dương) tư vấn về bệnh không truyền nhiễm cho người dân

Tăng cường chuyên môn

Trạm Y tế xã An Thượng (TP Hải Dương) là địa chỉ tin cậy của người dân địa phương trong khám, điều trị bệnh tăng huyết áp và tiểu đường. Nhiều năm nay, trạm quản lý ổn định bệnh nhân mắc những bệnh không lây nhiễm trên. Hiện có khoảng 200 người bị tăng huyết áp và gần 100 người mắc tiểu đường được theo dõi thường xuyên, định kỳ tại trạm. Hằng tháng trạm cũng tiếp nhận những người mắc bệnh không lây nhiễm được điều trị ổn định ở tuyến trên, chuyển về cơ sở để theo dõi.

Theo bác sĩ Vương Ngọc Bắc, Trạm trưởng Trạm Y tế xã An Thượng, hiện trạm có 2 bác sĩ bố trí tại 2 cơ sở nên đáp ứng được yêu cầu về nghiệp vụ, chuyên môn trong quản lý bệnh không lây nhiễm. Vì vậy, người dân yên tâm, tin tưởng khi chữa trị tại trạm. Mặt khác, phần lớn người mắc bệnh không lây nhiễm là người cao tuổi. Nếu điều trị ở tuyến trên sẽ bất tiện trong đi lại, mất thời gian chờ đợi và cần có người đi cùng. Đồng thời sẽ khiến tuyến trên quá tải, có thể ảnh hưởng tới chất lượng điều trị.

Từ khi có bác sĩ tăng cường về trạm thì chất lượng khám, điều trị bệnh không lây nhiễm ở Trạm Y tế xã An Phú (Nam Sách) có nhiều cải thiện. Hiện trạm quản lý và cấp phát thuốc cho khoảng 250 người bị tăng huyết áp hoặc tiểu đường tại địa phương. Trước đó, trạm chủ yếu khám, cấp phát thuốc cho người tăng huyết áp, không có bệnh nhân tiểu đường khám chữa bệnh tại trạm. Ngoài ra, trạm tổ chức rà soát, sàng lọc bệnh không lây nhiễm hằng ngày cho người dân. Qua đó phát hiện ca mắc mới, đưa vào theo dõi, điều trị bệnh kịp thời.

Từ khi có bác sĩ về xã, việc quản lý bệnh không lây nhiễm ở Trạm Y tế xã An Phú được cải thiện hơn

Bác sĩ Phạm Thị Quý công tác tại Trạm Y tế xã An Phú cho biết hiện mô hình bệnh tật có nhiều thay đổi, bệnh không lây nhiễm ngày càng trẻ hóa và gia tăng do thói quen ăn uống, sinh hoạt. Trong khi đó, bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong. Vì vậy việc quản lý chặt chẽ những bệnh này rất cần thiết. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn chủ quan, khi dấu hiệu bệnh rõ ràng mới quan tâm đến điều trị làm gia tăng áp lực cho y tế tuyến trên. Nếu quản lý tốt từ tuyến cơ sở không những tạo thuận lợi cho người bệnh mà còn góp phần tăng hiệu quả điều trị ngay từ chăm sóc ban đầu.

Hiện ngành y tế Hải Dương đã cơ bản bố trí đủ số lượng bác sĩ làm việc tại tuyến cơ sở. Nhờ chuyên môn ở trạm y tế được bảo đảm nên người bệnh an tâm hơn khi theo dõi, điều trị bệnh. Tính đến hết năm 2024, có 200 trong số 207 trạm y tế cấp xã quản lý người bệnh tăng huyết áp, 84 trạm quản lý người bệnh tiểu đường.

Cần đầu tư trang thiết bị

Mặc dù việc quản lý bệnh không lây nhiễm tại tuyến cơ sở có nhiều chuyển biến song vẫn còn những vướng mắc cần tiếp tục được tháo gỡ để việc quản lý, điều trị được thuận lợi và hiệu quả.

Trạm Y tế xã Tân Hương (Ninh Giang) là trạm điển hình trong quản lý bệnh không lây nhiễm tuyến cơ sở. Trạm đang quản lý 1.250 người bị tăng huyết áp, tiểu đường và điều trị thường xuyên cho khoảng 700 người mắc các bệnh này. Trạm cũng tiến hành số hóa, quản lý theo bệnh án điện tử. Mặc dù vậy, vẫn còn một số khó khăn khiến việc quản lý bệnh không lây nhiễm tại trạm chưa được xuyên suốt, đồng bộ.

Đó là danh mục thuốc bảo hiểm y tế cho đái tháo đường còn hạn chế. Vì thế, khó điều chỉnh thuốc phù hợp với tình trạng bệnh. Mặt khác, hạn mức chi trả thuốc bảo hiểm y tế ở tuyến cơ sở thấp, ở mức không quá 100.000 đồng/lượt nên khó thu hút người dân tới khám và điều trị.

Cơ sở y tế tuyến cơ sở cần được đầu tư trang thiết bị để quản lý bệnh không lây nhiễm hiệu quả hơn

Theo bác sĩ Bùi Thị Hương, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Tân Hương, ngoài các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường thì các bệnh lý về phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản, động kinh… cũng hoàn toàn có thể được quản lý, điều trị ngay tại tuyến cơ sở. Nhất là khi ngành y tế đang tập trung triển khai chuyển đổi số, quản lý người bệnh bằng bệnh án điện tử. Nếu được tăng cường cơ sở vật chất và tháo gỡ một số vướng mắc trong khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế ở tuyến cơ sở sẽ tạo điều kiện, trao cơ hội cho trạm y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân tốt hơn.

Theo dõi bệnh tăng huyết áp và đái tháo đường định kỳ hằng tuần ở trạm y tế nhưng ông Mạc Đức Tăng ở xã An Phú (Nam Sách) vẫn phải lên tuyến huyện thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu. “Khi đã có bác sĩ về tuyến cơ sở, tôi mong muốn trạm y tế được đầu tư trang thiết bị khám chữa bệnh để không mất công đi lại. Khi mắc các bệnh không lây nhiễm, tôi xác định phải chung sống lâu dài với bệnh. Nếu trạm có đầy đủ thiết bị sẽ tạo thuận lợi hơn cho người bệnh”, ông Tăng bày tỏ.

PV