Giá trị thời đại và sức sống trường tồn của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9

Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu khai mạc hội thảo.

Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng trong ba năm 2023 - 2025, nhân dịp kỷ niệm lần thứ 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Cách mạng Tháng Tám có giá trị và ý nghĩa to lớn với cách mạng Việt Nam và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới

Phát biểu khai mạc hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, năm 1940, phát xít Nhật tràn vào Đông Dương, thực dân Pháp lập tức quỳ gối đầu hàng. Nhân dân Việt Nam rơi vào cảnh “một cổ hai tròng”, bị bóc lột đến cùng cực cả về thể xác lẫn tinh thần. Đỉnh điểm là nạn đói khủng khiếp cuối năm 1944, đầu 1945 đã cướp đi sinh mạng của hơn hai triệu đồng bào, để lại những bi thương không dễ xóa nhòa.

Nhưng chính trong những ngày tháng đen tối ấy, ngọn lửa cách mạng vẫn âm ỉ cháy trong lòng dân tộc. Từ khi ra đời năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam dưới ánh sáng chủ nghĩa Mác - Lênin đã kiên trì, bền bỉ lãnh đạo Nhân dân kiên cường đấu tranh qua cao trào 1930-1931, cao trào đòi dân sinh dân chủ 1936-1939, cao trào giải phóng dân tộc 1939-1945, vừa xây dựng lực lượng chính trị, vừa hình thành lực lượng vũ trang, gây dựng căn cứ địa cách mạng, giác ngộ và tổ chức quần chúng, dự báo và sẵn sàng đón bắt mọi chuyển biến của thời cuộc.

Tháng Tám năm 1945, khi Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào hồi kết, phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, thời cơ “nghìn năm có một” xuất hiện. Chỉ trong vòng mười lăm ngày, dưới ngọn cờ cách mạng của Đảng và Bác Hồ, toàn dân tộc ta đã đồng loạt vùng dậy tiến hành Tổng khởi nghĩa thành công, đập tan xiềng xích nô lệ, giành chính quyền về tay Nhân dân.

Ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân đồng bào và toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do độc lập ấy”.

Không chỉ có giá trị và ý nghĩa to lớn với cách mạng Việt Nam, Cách mạng Tháng Tám thành công còn là sự kiện quan trọng của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, là đòn quyết định phá tung một mắt xích quan trọng và thúc đẩy sự tan rã nhanh chóng của hệ thống thuộc địa, mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ.

Cách mạng Tháng Tám cũng để lại những bài học lịch sử vô giá cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa: về vai trò lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh - kim chỉ nam cho mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, về nắm bắt thời cơ, về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc với niềm tin mãnh liệt, son sắt vào Nhân dân như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Trong bầu trời không gì quý bằng Nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của Nhân dân”.

Để Hội thảo thành công và đạt kết quả tốt đẹp, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị các đại biểu, chuyên gia tập trung thảo luận một số vấn đề.

Thứ nhất, làm rõ và luận giải sâu sắc bối cảnh lịch sử, diễn biến và các nhân tố tạo nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, từ đó khẳng định tầm vóc lịch sử và giá trị thời đại của thắng lợi này. Cách mạng Tháng Tám thành công là kết quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, liên tục, chủ động của Đảng ta, từ xây dựng lực lượng chính trị đến lực lượng vũ trang, từ giác ngộ quần chúng đến phát động cao trào cách mạng rộng khắp; chính quá trình ấy đã khẳng định con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là lựa chọn tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển của dân tộc Việt Nam và xu thế thời đại.

Thứ hai, tiếp tục kế thừa và phát huy giá trị lý luận, thực tiễn của thắng lợi Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Những bài học lớn, nhất là bài học về “ý Đảng - lòng dân” và nghệ thuật giành, giữ chính quyền, cần tiếp tục được vận dụng sáng tạo để củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của mỗi người Việt Nam, tạo nguồn lực nội sinh mạnh mẽ cho phát triển nhanh, bền vững.

Thứ ba, vận dụng giá trị và bài học của Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới. Trong bối cảnh thế giới và khu vực biến động nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo, đường lối đúng đắn của Đảng, niềm tin và sự đồng thuận xã hội là chìa khóa để tạo nên bước phát triển mang tính đột phá, hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đưa đất nước phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, vững bước sánh vai cùng các cường quốc năm châu.

Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 là dịp để chúng ta tri ân các thế hệ lãnh đạo tiền bối, các tầng lớp Nhân dân và bạn bè quốc tế đã ủng hộ, giúp đỡ to lớn cho cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là dịp cổ vũ, hiệu triệu toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tiếp tục đồng lòng, chung sức, phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc.

Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa tin tưởng rằng, những ý kiến tâm huyết, những kết quả nghiên cứu và luận cứ khoa học được trình bày tại Hội thảo hôm nay sẽ góp phần làm sáng rõ hơn giá trị lý luận và thực tiễn của Cách mạng Tháng Tám, khẳng định con đường cách mạng mà Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố nền tảng tư tưởng, nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, tạo sự thống nhất cao về ý chí và hành động để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, vững vàng bảo vệ Tổ quốc và đấu tranh làm thất bại mọi quan điểm sai trái, thù địch.

"Từ ánh sáng của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chúng ta có thêm niềm tin mãnh liệt vào những kỳ tích trong công cuộc xây dựng, phát triển và hội nhập, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng” - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Đảng bộ Hà Nội đã lãnh đạo Nhân dân lập nhiều chiến công hiển hách trong hai cuộc kháng chiến

Phát biểu chào mừng tại hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài khẳng định, Cách mạng tháng Tám là sự kiện có tầm vóc thời đại, có ý nghĩa quốc tế sâu sắc; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với các dân tộc thuộc địa, bị áp bức bóc lột trên thế giới vùng lên đấu tranh; là minh chứng sống động về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống yêu nước nồng nàn, bản lĩnh, trí tuệ và ý chí quật cường của dân tộc ta được kế thừa, phát huy lên tầm cao mới; là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, sự nhạy bén tạo thời cơ và chớp thời cơ nghìn năm có một, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, mà Hà Nội vinh dự, tự hào là nơi khởi nguồn và tạo tiền đề thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi cả nước.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài phát biểu chào mừng tại hội thảo.

Đảng bộ Hà Nội đã lãnh đạo Nhân dân lập nhiều chiến công hiển hách trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, tiêu biểu là: Quân và dân Thủ đô đã mở đầu Toàn quốc kháng chiến với ý chí “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, cùng cả nước làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” năm 1954. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Hà Nội vừa khẩn trương khôi phục và phát triển kinh tế, vừa cùng đồng bào miền Bắc dốc sức chi viện cho cách mạng miền Nam. Đặc biệt, với kỳ tích Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” tháng 12 năm 1972 của quân dân Thủ đô và các tỉnh thành miền Bắc đã góp phần quan trọng cùng quân dân cả nước làm nên Đại thắng Mùa xuân năm 1975.

Sau khi đất nước thống nhất, Hà Nội cùng cả nước bước vào giai đoạn cách mạng mới, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội sau chiến tranh, vừa đấu tranh bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả. Đặc biệt, qua 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng, Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô luôn đoàn kết, sáng tạo, luôn đi đầu thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, được Trung ương đánh giá cao, xứng đáng là niềm tự hào, niềm tin yêu của đồng bào cả nước.

Thực tiễn phong phú, sinh động của Thủ đô đã cung cấp nhiều kinh nghiệm quý để Đảng, Nhà nước hoạch định, triển khai các chủ trương lớn trên phạm vi toàn quốc. Sau 17 năm mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội đã phát triển mạnh mẽ, khẳng định vị thế là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học - công nghệ và hội nhập quốc tế.

“Thủ đô Hà Nội đang đứng trước những thời cơ, vận hội mới để phát triển nhanh và bền vững hơn, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Nội quyết tâm xây dựng Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", xứng đáng là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước” - Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài khẳng định.

Theo Bí thư Thành ủy Hà Nội, hội thảo góp phần làm sáng tỏ hơn những giá trị của Cách mạng Tháng Tám, từ đó vận dụng sáng tạo vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới. Hội thảo cũng giúp Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Nội có thêm kinh nghiệm quý vận dụng vào thực tiễn xây dựng và phát triển Thủ đô.

Kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhìn nhận, Cách mạng Tháng Tám đã khẳng định 6 bài học lịch sử to lớn. Trong đó, bài học đầu tiên và quan trọng nhất chính là vai trò lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là minh chứng hùng hồn cho sự lựa chọn đúng đắn của lịch sử. Đất nước đã chứng kiến thất bại của nhiều phong trào yêu nước trước đó, chỉ có Đảng Cộng sản Việt Nam là thành công. Bởi lẽ ngay từ những bước đi đầu tiên, Đảng có lý tưởng cao cả, đường lối đúng đắn, đại diện trung thành cho lợi ích của Nhân dân, biết dựa vào sức mình là chính, tập hợp sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, kiên trì chuẩn bị lực lượng, nhanh nhạy nắm bắt thời cơ “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, kết hợp tài tình giữa đấu tranh chính trị và khởi nghĩa vũ trang. Không có Đảng Cộng sản thì không có nước Việt Nam hôm nay. Đây chính là chân lý được thực tiễn khẳng định hùng hồn và không thể bác bỏ.

Đó còn là những bài học chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là ánh sáng chỉ đường tương lai. Nhân dân là sức mạnh vô địch của cách mạng. Chủ nghĩa yêu nước là nguồn sức mạnh tinh thần bất diệt. Đại đoàn kết dân tộc là “mạch nguồn sức mạnh”, là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt lịch sử cách mạng Việt Nam. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là nền tảng cho sự phát triển của đất nước.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.

Theo Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình, Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi thành lập năm 1930 với chỉ 211 đảng viên, nay đã có hơn 5,6 triệu đảng viên. Chúng ta đang hướng đến kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, năm 2030 Việt Nam sẽ là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chúng ta sẽ trở thành nước phát triển, thu nhập cao, hoàn thành sự nghiệp phấn đấu 100 năm. Kể từ Cách mạng Tháng Tám 1945, lịch sử đang được viết tiếp rạng rõ. Kỷ nguyên độc lập, tự do đã được tiếp nối bằng kỷ nguyên thống nhất đất nước, hòa bình, phát triển và sẽ được tiếp tục bằng kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh.

An Nhiên