Giá trị lịch sử, văn hóa và tầm vóc thời đại
Mỗi độ tháng Tám về, toàn dân tộc Việt Nam lại bồi hồi nhớ về mùa thu lịch sử năm 1945 – thời khắc non sông bừng sáng, khi khát vọng ngàn đời về độc lập, tự do, hạnh phúc trở thành hiện thực dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 2/9/1945 đã mở ra một bước ngoặt vĩ đại, khai sinh kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Đầu thế kỷ XX, đất nước ta chìm trong ách đô hộ của thực dân phong kiến. Nhân dân lầm than, tài nguyên bị vơ vét, văn hóa truyền thống bị xâm lấn. Bao cuộc khởi nghĩa - từ Cần Vương, Yên Thế đến Đông Du, Duy Tân - tuy đầy khí phách nhưng đều thất bại vì thiếu một đường lối cách mạng đúng đắn, thiếu một lực lượng tiên phong đủ bản lĩnh lãnh đạo.
Năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, kết hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào yêu nước và phong trào công nhân, mở ra con đường cách mạng mới: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Từ đây, dân tộc ta có một tổ chức chính trị tiên phong, đủ trí tuệ và uy tín để dẫn dắt nhân dân.
Người sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng - Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn từ chủ nghĩa Mác - Lênin, khẳng định chân lý giản dị mà bất hủ: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do.” Tư tưởng ấy thấm sâu, trở thành ngọn lửa thôi thúc dân tộc đứng lên giành quyền sống.
Cách mạng Tháng Tám không phải kết quả ngẫu nhiên, mà là sự kết tinh của cả một quá trình chuẩn bị công phu, bền bỉ. Đảng đã lãnh đạo phong trào đấu tranh từ dân sinh, dân chủ từng bước đi lên, đồng thời xây dựng lực lượng chính trị, vũ trang và các căn cứ cách mạng.
Đặc biệt, Đảng đã khơi dậy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, quy tụ mọi giai tầng, tôn giáo, dân tộc vào Mặt trận Việt Minh. Lực lượng chính trị khổng lồ ấy đã tạo thành sức mạnh áp đảo khi thời cơ lịch sử đến.
Mùa hè năm 1945, khi phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, chính quyền bù nhìn tan rã, lòng dân sục sôi, Đảng ta dưới sự chỉ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động Tổng khởi nghĩa. Chỉ trong nửa tháng, chính quyền về tay nhân dân trên phạm vi cả nước. Đỉnh cao là ngày 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
Cách mạng Tháng Tám đã chấm dứt ách đô hộ hàng trăm năm, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc. Đây là thắng lợi của ý chí quật cường, khát vọng tự do, và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân. Thắng lợi ấy cũng trở thành nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latin.

Ảnh: TTXVN
Cách mạng Tháng Tám không chỉ đem lại độc lập chính trị mà còn khẳng định những giá trị tinh thần, văn hóa Việt Nam: lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường, khát vọng hòa bình, nhân ái và đoàn kết. Những giá trị ấy đã trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, bồi đắp bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thêm sức mạnh cho công cuộc dựng xây đất nước hôm nay.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám để lại nhiều bài học quý báu: kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; có đường lối đúng đắn, sáng tạo; nhạy bén nắm bắt và tận dụng thời cơ lịch sử.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư cùng với những biến động chính trị - kinh tế thế giới, bài học từ Cách mạng Tháng Tám càng trở nên thời sự. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII, xây dựng đất nước phát triển nhanh, bền vững, phồn vinh, hạnh phúc.
Đặc biệt, việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc càng có ý nghĩa chiến lược. Văn hóa chính là nền tảng tinh thần, là động lực phát triển đất nước. Những giá trị văn hóa - tinh thần từ Cách mạng Tháng Tám chính là mạch nguồn để nuôi dưỡng bản lĩnh Việt Nam trong giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng.
80 năm đã trôi qua, nhưng tầm vóc và giá trị của Cách mạng Tháng Tám vẫn sáng ngời, soi đường cho cách mạng Việt Nam. Trong công cuộc đổi mới và hội nhập, chúng ta càng phải biết trân trọng, giữ gìn, phát huy những giá trị thiêng liêng ấy: sức mạnh đại đoàn kết, khát vọng độc lập tự do, bản lĩnh kiên cường và trí tuệ sáng tạo.
Chính những giá trị bất biến ấy sẽ thôi thúc dân tộc ta vững bước xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, nhân dân hạnh phúc, để xứng đáng với sự hy sinh to lớn của các thế hệ cha anh, và để lịch sử mãi mãi sáng ngời những mùa thu cách mạng.