Gia Lai: Bảo đảm an toàn tại các lối đi tự mở băng qua đường sắt

Tăng cường quản lý, từng bước xóa bỏ lối đi tự mở

Luật Đường sắt (sửa đổi) năm 2025, được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 27/6/2025, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, đã bổ sung nhiều quy định quan trọng về quản lý kết cấu hạ tầng, đường ngang, lối đi tự mở và hành lang an toàn đường sắt.

Luật mới nhấn mạnh rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và chính quyền địa phương trong việc xóa bỏ lối đi tự mở, xây dựng đường gom, hàng rào ngăn cách, tín hiệu cảnh báo, nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông đường sắt - một vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm thời gian qua.

Tỉnh Gia Lai triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo đảm an toàn tại các điểm giao cắt đường bộ và đường sắt.

Tại tỉnh Gia Lai, tuyến đường sắt đi qua địa bàn dài khoảng 118,5 km, gồm hai tuyến chính: Hà Nội - TP.HCM (108,2km) và Diêu Trì - Quy Nhơn (10,3km), đi qua 11 xã và 12 phường. Trên toàn tuyến hiện có 51 đường ngang, trong đó 22 đường ngang có gác, 28 đường ngang có cảnh báo tự động và 1 đường ngang biển báo, cùng 64 lối đi tự mở hình thành do người dân sử dụng trước đây. Toàn bộ các lối đi này đều đã được lắp đặt biển báo "Chú ý tàu hỏa" theo quy định.

Là đơn vị trực tiếp quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt trên địa bàn, Công ty Cổ phần đường sắt Nghĩa Bình phụ trách đoạn tuyến từ Km 903+00 đến Km 1096+200 (tuyến Hà Nội – TP.HCM) và từ Km 0 đến Km 10+300 (tuyến Diêu Trì - Quy Nhơn), với tổng chiều dài hơn 203km đi qua hai tỉnh Quảng Ngãi và Gia Lai.

Ông Huỳnh Văn Tuấn, Phó giám đốc Công ty Cổ phần đường sắt Nghĩa Bình trao đổi cùng PV Báo Xây dựng.

Trong những năm qua, công ty đã chủ động rào chắn toàn bộ các lối đi tự mở, cắm đầy đủ biển báo, đồng thời lập hồ sơ bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý. Đối với các vị trí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, công ty đề nghị địa phương bố trí lực lượng cảnh giới; hiện có 6 lối đi tự mở được tổ chức cảnh giới thường xuyên.

Ông Huỳnh Văn Tuấn, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Đường sắt Nghĩa Bình cho biết: "Tại các vị trí cảnh giới, công ty thường xuyên huấn luyện kỹ năng nghiệp vụ cho lực lượng chốt gác, kịp thời xử lý các tình huống nguy cơ để đảm bảo an toàn chạy tàu, đồng thời trang bị đầy đủ các dụng cụ thiết yếu như: cờ, đèn, pháo phòng vệ để bắt tàu khi cần thiết".

Thực tế hiện nay, dọc theo tuyến đường sắt, nhiều hộ dân vẫn mở các lối đi tự phát để thuận tiện cho việc đi lại, vận chuyển nông sản hoặc phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, chính những lối đi này lại tiềm ẩn nguy cơ cao gây mất an toàn giao thông đường sắt.

Trước thực trạng đó, Công ty Đường sắt Nghĩa Bình đã phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành nghiêm Luật Đường sắt, quan sát cẩn thận khi băng qua đường tàu, không cơi nới hoặc tháo dỡ rào chắn tại các lối đi đã đóng, đã thu hẹp.

Công ty Đường sắt Nghĩa Bình phối hợp các cơ quan chức năng rào chắn lối đi tự mở.

Là người dân sinh sống dọc theo tuyến đường sắt, nhiều hộ dân đã dần thay đổi nhận thức, chấp hành tốt hơn các quy định về bảo đảm an toàn giao thông, ông Trần Văn Sáu, người dân xã Tuy Phước chia sẻ: “Nhà tôi ở sát đường tàu, trước đây đi lại chủ yếu qua lối băng tự mở cho tiện. Nhưng sau khi được tuyên truyền, chúng tôi hiểu rõ nguy hiểm của việc băng qua đường sắt không đúng chỗ. Nay gia đình và bà con trong xóm đều chấp hành quy định, chỉ đi qua đường ngang có gác chắn hoặc nơi được phép. Tôi thấy việc làm rào chắn, đường gom là rất cần thiết, vừa bảo đảm an toàn, vừa tránh những tai nạn đáng tiếc".

Theo ông Huỳnh Văn Tuấn, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Đường sắt Nghĩa Bình, đối với các lối đi chưa đóng được, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, trước mắt, công ty đề nghị địa phương bố trí lực lượng cảnh giới, đồng thời phối hợp với các cơ quan đoàn thể tuyên truyền người dân 2 bên đường sắt thực hiện nghiêm túc Luật Đường sắt, quan sát cẩn thận khi đi bộ qua đường sắt, không cơi nới hoặc tháo dỡ các lối đi tự mở đã rào đóng hoặc đã thu hẹp. Về lâu dài, cần phải xây dựng các đường gom, hầm chui hoặc đường ngang hợp pháp để thay thế hoàn toàn các lối đi tự mở, vừa đáp ứng nhu cầu dân sinh, vừa đảm bảo an toàn giao thông đường sắt.

"Có thể nói, Luật Đường sắt 2025 ra đời là cơ sở pháp lý quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để chúng ta đẩy nhanh việc xây dựng đường gom, từng bước xóa bỏ các lối đi tự mở, đảm bảo an toàn cho người và phương tiện", ông Tuấn khẳng định.

Đồng bộ từ chủ trương đến hành động

Thực hiện Quyết định số 358/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành Kế hoạch số 79/KH-UBND về thu hẹp, xóa bỏ lối đi tự mở.

Theo ông Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai, thời gian qua, ngành Xây dựng đã phối hợp với các ngành, địa phương và ngành Đường sắt triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như tăng cường tuyên truyền pháp luật về giao thông đường sắt, cải tạo tầm nhìn, bổ sung biển báo, sơn kẻ vạch dừng, làm gờ giảm tốc, xây dựng hàng rào ngăn cách và tổ chức cảnh giới tại các vị trí nguy hiểm.

Một trong những lối đi tự mở được xóa bỏ.

Ông Sơn cho biết: "Công tác bảo đảm an toàn giao thông đường sắt được triển khai đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc. Những phong trào như "Đường tàu - đường hoa" không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn góp phần nâng cao ý thức của người dân về an toàn giao thông đường sắt".

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là việc xóa bỏ các lối đi tự mở do. Bởi, phần lớn lối đi đã tồn tại từ lâu, gắn liền với đời sống, sinh hoạt, giao thương của người dân, trong khi nguồn kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng còn hạn chế. Việc nâng cấp lối đi tự mở thành đường ngang hợp chuẩn cũng đòi hỏi chi phí lớn cho đầu tư và bảo trì hằng năm.

"Trong thời gian tới, Sở Xây dựng Gia Lai sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền Luật Đường sắt 2025 và các văn bản liên quan; vận động người dân không mở mới, không cơi nới lối đi tự phát; đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đầu tư xây dựng hàng rào cách ly, đường gom, hầm chui tại các điểm có nguy cơ cao", ông Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc Sở Xây dựng Gia Lai nhấn mạnh.

Việc xóa bỏ lối đi tự mở góp phần đảm bảo an toàn giao thông đường sắt.

Với nhiều quy định cụ thể và chặt chẽ hơn về trách nhiệm quản lý, đầu tư hạ tầng và xử lý vi phạm, Luật Đường sắt (sửa đổi) năm 2025 được kỳ vọng sẽ tạo bước chuyển mạnh mẽ trong công tác bảo đảm an toàn giao thông đường sắt.

Cùng với sự nỗ lực của ngành Đường sắt, ngành Xây dựng và chính quyền địa phương tỉnh Gia Lai, việc xóa bỏ lối đi tự mở, xây dựng đường gom, rào chắn, tổ chức cảnh giới đang được triển khai bài bản, hiệu quả, góp phần xây dựng văn hóa giao thông đường sắt an toàn, văn minh và hiện đại.

Thu Loan