Giá giảm, dịch bủa vây, người chăn nuôi lợn loay hoay giữ đàn

Giá lợn hơi giảm 15% so với đầu năm

Trong 3 tuần trở lại đây, thị trường chăn nuôi lợn tại nhiều địa phương ghi nhận sự sụt giảm đáng kể về giá lợn hơi. Theo khảo sát ngày 31/7, giá lợn hơi tại miền Bắc và miền Trung - Tây Nguyên nhích nhẹ, trong khi khu vực miền Nam đi ngang, dao động trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg. So với mức ổn định 74.000 - 75.000 đồng/kg trong nhiều tháng trước, giá đã giảm khoảng 15%.

Dịch tả lợn châu Phi tái bùng phát là nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng giảm giá này. Hiện tại, nhiều địa phương, đặc biệt là tại các tỉnh chăn nuôi trọng điểm như Đồng Nai, đồng bằng sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên đang phải bán ra một lượng lớn lợn chưa đạt trọng lượng chuẩn vì lo ngại dịch bệnh lan rộng.

Thêm một yếu tố khác khiến thị trường mất cân đối là sự chênh lệch giá giữa các vùng miền. Trước khi dịch bùng phát, giá lợn hơi tại phía Bắc thấp hơn phía Nam từ 7.000 - 8.000 đồng/kg, khiến một số hộ đã nhập lợn từ Bắc vào Nam để vỗ béo. Nay đến kỳ xuất chuồng, người chăn nuôi buộc phải đẩy hàng ra sớm, gia tăng áp lực nguồn cung.

Dịch bệnh bủa vây, giá lợn hơi lao dốc khiến người chăn nuôi lâm vào thế bí, không tái đàn thì thiếu hụt, mà tái đàn thì nguy cơ trắng tay luôn rình rập.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến cuối tháng 7/2025, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện tại 30/34 tỉnh, thành phố. Mặc dù một số địa phương như Đồng Nai đã áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp phòng dịch và đạt kết quả kiểm soát tương đối tốt, song rủi ro vẫn luôn hiện hữu, đặc biệt trong bối cảnh mùa mưa bão là điều kiện thuận lợi để mầm bệnh phát tán.

“Virus tả lợn châu Phi tồn tại dai dẳng trong môi trường. Các ổ dịch nhỏ lẻ vẫn rải rác xuất hiện cho thấy dịch chưa được kiểm soát hoàn toàn”, đại diện Cục Thú y nhận định.

Trước nguy cơ dịch bùng phát trở lại, tâm lý e ngại tái đàn đang lan rộng trong cộng đồng chăn nuôi. Với kinh nghiệm nuôi lợn lâu năm, ông Nguyễn Huy Dũng, (Sơn Tây, Hà Nội) cho biết thời điểm tháng 6 - 7 hằng năm thường ghi nhận mức tiêu thụ thịt lợn giảm do kỳ nghỉ hè, đồng thời nguồn thực phẩm thủy sản mùa mưa rẻ và dồi dào đã kéo nhu cầu thịt lợn xuống thấp hơn.

“Đáng lo nhất là giá con giống tăng vọt, từ 2,5 - 3 triệu đồng/con, người mua phải đặt trước và chờ đợi hàng tháng mới có giống, trong khi đó chi phí thức ăn, điện, nước, thuốc thú y đều ở mức cao khiến lợi nhuận bị bào mòn nghiêm trọng”, ông Dũng cho hay.

Chi phí cao, đầu tư tái đàn không dễ

Khi giá lợn hơi xuống thấp, nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ buộc phải cắt giảm chi phí, dẫn đến nguy cơ mất an toàn sinh học. Không ít hộ giảm tần suất tiêm phòng, hạn chế dùng thuốc sát trùng, hoặc thay đổi công thức thức ăn nhằm tiết kiệm chi phí… những hành động tưởng chừng vô hại nhưng lại tạo điều kiện cho mầm bệnh lây lan nhanh hơn.

“Chúng tôi không còn dám đầu tư lớn như trước. Nếu không kiểm soát được dịch, đầu tư tái đàn có thể trở thành gánh nặng và thua lỗ nặng nề”, một hộ chăn nuôi tại huyện Mỹ Đức (Hà Nội) chia sẻ.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi tuy đã có chuyển biến tích cực, song vẫn chưa đủ rộng để bao phủ toàn bộ hệ thống chăn nuôi hộ cá thể. Chỉ những trang trại quy mô lớn, đầu tư bài bản mới có khả năng áp dụng đầy đủ các giải pháp tiêm phòng, bảo vệ đàn vật nuôi. Nếu kỹ thuật tiêm phòng không đảm bảo, thì dù chất lượng vaccine có tốt đến đâu, lợn vẫn có thể bị sốc hoặc không đáp ứng như kỳ vọng.

Nhiều chuyên gia lo ngại rằng với đà giảm giá hiện tại, thị trường thịt lợn có thể rơi vào trạng thái mất cân đối cung - cầu vào dịp cao điểm cuối năm. Lịch sử đã ghi nhận các đợt khủng hoảng giá khi nguồn cung nội địa giảm mạnh do dịch bệnh như giai đoạn cuối năm 2020 hay đầu năm 2025 khi giá lợn hơi chạm mốc 80.000 - 85.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lại tỏ ra lạc quan hơn. Đại diện một công ty nhập khẩu thực phẩm tại Hà Nội cho biết: “Thị trường hiện nay đã có độ mở hơn, nếu nguồn cung trong nước thiếu hụt, chúng tôi có thể nhanh chóng nhập khẩu thịt lợn từ các quốc gia như Brazil, Mỹ, Canada để bình ổn giá”.

Để tháo gỡ khó khăn cho ngành chăn nuôi lợn, các chuyên gia và cơ quan chức năng đều thống nhất rằng nhiệm vụ ưu tiên hiện nay là tăng cường giám sát, khoanh vùng, xử lý triệt để các ổ dịch tả lợn châu Phi. Đồng thời, cần nâng cao khả năng tiếp cận vaccine phòng bệnh cho người chăn nuôi, đặc biệt là tại các hộ cá thể quy mô nhỏ.

Bên cạnh đó, cần rà soát và có chính sách hỗ trợ tài chính cho các trang trại, hợp tác xã bị ảnh hưởng dịch bệnh, bao gồm hỗ trợ mua con giống, thức ăn, thuốc thú y và chi phí tái đàn.

Nhiều nông hộ kiến nghị Thành phố sớm ban hành cơ chế hỗ trợ tái đàn có điều kiện, tức chỉ hỗ trợ cho những cơ sở đáp ứng yêu cầu an toàn sinh học, đã tiêm phòng đầy đủ để vừa phòng chống dịch, vừa đảm bảo nguồn cung thịt lợn ổn định cuối năm.

Linh Nguyễn