Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước 1/7/2025

Bộ Nội vụ vừa có Công văn số 5231/BNV-CTL&BHXH gửi Bộ Tài chính về việc triển khai các văn bản quy phạm pháp luật mới về bảo hiểm xã hội, trong đó có nội dung triển khai Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ghi nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanhđã tham gia trước ngàyLuật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực thi hành (1/7/2025).

Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV thông qua tại Phiên họp thứ 45 ngày 17/5/2025 quyết nghị: Ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 1/7/2025 để làm căn cứ giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội. Chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành thì được giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội kể từ ngày đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.

Để triển khai thực hiện quy định này, Bộ Nội vụ đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các đơn vị có liên quan chỉ đạo bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện việc thông báo đến toàn bộ chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 1/7/2025 về Nghị quyết số 78/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đồng thời, thực hiện ghi nhận thời gian chủ hộ kinh doanh đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trước ngày 1/7/2025 và kịp thời giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội đối với các chủ hộ kinh doanh đã đủ điều kiện hưởng chế độ theo quy định của pháp luật; chủ động giải quyết những vướng mắc phát sinh theo thẩm quyền hoặc tổng hợp, nghiên cứu đề xuất báo cáo cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết bảo đảm quyền lợi cho chủ hộ kinh doanh trong giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội.

Về các nội dung mới khác trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, Bộ Nội vụ đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Bảo hiểm xã hội Việt Nam và các đơn vị có liên quan tập trung thực hiện một số nội dung sau:

Thứ nhất, chủ động rà soát, đối chiếu dữ liệu quản lý để thực hiện việc xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội và giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất đối với người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động trước ngày 1/7/2024 theo đúng quy định tại Chương V của Nghị định số 158/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Thứ hai, phối hợp với đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Nội vụ (Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội) biên soạn tài liệu tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ thực hiện chính sách, pháp luật bảo hiểm xã hội.

Thực hiện phổ biến, tuyên truyền và phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức tuyên truyền sâu, rộng đến người lao động và người sử dụng lao động về các quy định mới của pháp luật bảo hiểm xã hội.

Thứ ba, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để cắt giảm, đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính về bảo hiểm xã hội.

Rà soát, hoàn thiện, cập nhập cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”; hoàn thiện việc kết nối hệ thống dữ liệu chuyên ngành về bảo hiểm xã hội với các cơ sở dữ liệu khác.

Nghiên cứu việc khai thác, tái sử dụng dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành để điều chỉnh, cắt giảm, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục thực hiện bảo hiểm xã hội từ giao dịch bằng bản giấy sang giao dịch điện tử bảo đảm đơn giản, dễ dàng, thuận tiện nhất cho doanh nghiệp, người dân.

Bảo đảm 100% thủ tục hành chính về bảo hiểm xã hội được thực hiện không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh; chậm nhất là ngày 1/1/2026 thực hiện cấp sổ bảo hiểm xã hội bằng bản điện tử.

Trước đó, theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Nhưng từ tháng 1/2003 đến tháng 12/2021, cơ quan bảo hiểm xã hội tại nhiều địa phương đã thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với những trường hợp này.

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tại thời điểm tháng 9/2016, đã có 4.240 chủ hộ kinh doanh cá thể tại 54 địa phương đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Đến năm 2016 thì có chủ trương dừng lại, nhưng có một số đối tượng vẫn nộp tiếp đến năm 2020 thì dừng hẳn.

Do việc thực hiện bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật nên các chủ hộ kinh doanh cá thể chưa được tính thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, đặc biệt có nhiều trường hợp đã đóng bảo hiểm xã hội được gần 20 năm.

ANH CHI