Gắn bó với sự nghiệp y tế vùng cao

Trạm trưởng Trạm Y tế xã Hoàng Văn Sơn chỉ đạo rà soát trẻ trong độ tuổi tiêm chủng.

Năm 1983, chàng trai Hoàng Văn Sơn rời quê hương Nghĩa Lộ nhập ngũ làm nghĩa vụ thiêng liêng với Tổ quốc ở Sư đoàn 316. Được đưa đi học chuyên môn ngành y, anh về làm việc ở Viện 93 đóng ở tỉnh Hà Tuyên (cũ). Quá trình công tác, anh nên duyên với người bạn đời làm việc cùng Khoa Hồi sức. Những năm chín mươi, các đơn vị rút gọn, hai vợ chồng ra quân về Nghĩa Lộ.

Gắn bó với việc chăm sóc sức khỏe nhân dân, vợ ông mang chuyên môn của mình đi phục vụ bà con bằng việc thăm khám, tiêm - truyền giúp bệnh nhân. Nghỉ ở nhà không yên, năm 1996, ông xin vào Trung tâm Y tế huyện Văn Chấn và được phân công làm việc ở Trạm Y tế xã Sùng Đô. Nhận nhiệm vụ với bản lĩnh của một cán bộ quân y nhưng ông cũng không khỏi lo lắng.

"Thời điểm đó, ở đây đói lắm. Dân đã làm ruộng nhiều như bây giờ đâu, toàn lúa nương thôi, được bao nhiêu đâu. Đất thì dốc, một trận mưa thì màu mỡ lại trôi hết. Gạo phải mang ở nhà lên thôi!” - ông Sơn kể.

Trạm thì có 2 người, một số thầy cô giáo bên trường học. Đầu tuần, ông gửi xe đạp ở quốc lộ 32 rồi cuốc bộ hàng giờ ngược dốc để đến trung tâm xã. Mấy gian nhà trạm được coi là đàng hoàng nhất, mái được lợp tấm lợp, xung quanh lịa ván. Từ Trạm Y tế đi bộ đến các thôn thì trở ngại không tả hết, nhất là các thôn Giàng Pằng, Làng Mảnh phải vượt qua địa bàn xã Nậm Mười. Vậy mà mỗi năm 2 - 3 lần, ông Sơn vẫn đeo thuốc, cuốc bộ đến Giàng Pằng ngủ đêm, sáng hôm sau đi sớm đến Làng Mảnh tiêm phòng cho trẻ, vận động đồng bào ăn, ở hợp vệ sinh.

Bây giờ, dù đến Làng Mảnh đã đi được xe máy nhưng 25 km đường ấy vẫn chưa thuận, nhất là khi gặp trời mưa gió. Rồi hủ tục cúng ma và tập quán lạc hậu lâu đời của người Mông cũng là trở ngại lớn cho chữa bệnh cứu người của những thầy thuốc vùng cao. Trạm trưởng Sơn lại cùng đội ngũ của Trạm, cán bộ y tế thôn, bản và các thầy cô giáo, ban, ngành, đoàn thể xã kiên trì tuyên truyền để thay đổi nhận thức của người dân, ngay cả việc tiêm phòng bệnh cũng không ít khó khăn.

"Khi tiêm vắc-xin, các cháu khóc, nhiều cháu phản ứng sốt rất bình thường. Mất 1 - 2 tối, trẻ quấy, khóc, phải chăm trẻ cũng mệt, tối không được ngủ, ngày không đi làm, thành ra nhiều ông bố, bà mẹ ngại đưa con đi tiêm. Không đưa con đi tiêm thì trẻ không được bảo vệ bằng các mũi vắc-xin, tỷ lệ mắc dịch bệnh sẽ cao hơn” - ông Sơn nói.

Phụ trách Trạm, không đi bản thì lại trực trạm; khi thì tiêm, lúc lại khám, việc gì cũng đến tay bởi Trạm đâu có người. Có trường hợp cán bộ xuống thôn, đi tập huấn vắng cả, ông Sơn đã từng phải ra tay… đỡ đẻ. Chỉ 2 hoặc 3 cán bộ y tế ở một Trạm Y tế xã vùng cao đặc biệt khó khăn có 5 thôn mà rộng trên 4.000 ha như Sùng Đô thì thật không đơn giản. Gần 500 hộ dân có trên 2.900 nhân khẩu, 98% dân số là đồng bào Mông, cư trú không tập trung nên việc tuyên truyền, vận động phải tham mưu kỹ với lãnh đạo xã, phối hợp khéo với trưởng thôn và y tế thôn, bản thì mới làm được. Dịch COVID-19 là đợt "thử lửa” ghê gớm với đội ngũ y tế cơ sở. Trạm có 3 người, 2 anh em đi tăng cường, chỉ còn mình ông Sơn ở lại "chiến đấu”.

Xã vùng cao, xa các điểm nóng nhưng lại có nhiều lao động đi làm ăn xa trở về, nhiều cháu từ các trường nơi tập trung đông người nên việc kiểm dịch, phân loại, đưa đi cách ly cũng hết sức căng thẳng.

Theo ông Sơn: "Đó là một cuộc diễn tập không có sự chuẩn bị nào đối với cấp ủy, chính quyền. Các ban, ngành, đoàn thể, công an, quân sự, trường học, người dân đã được huy động vào cuộc, coi như diễn tập thành công đấy!”.

Đánh giá về người Trạm trưởng Y tế xã, Chủ tịch UBND xã Giàng A Lứ cho biết: "Ông Sơn gắn bó với sự nghiệp chăm sóc sức khỏe người dân địa phương này được gần 30 năm. Ông luôn nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ; trực chuyên môn đầy đủ, tham mưu giúp địa phương nhiều kế hoạch để triển khai hiệu quả; lúc khám, chữa bệnh luôn ân cần; hướng dẫn người dân vệ sinh môi trường sống, cách phòng bệnh, thực hiện tiêm phòng…”.

Với những đóng góp của mình, ông Sơn đã nhiều lần được các cấp và ngành y tế khen thưởng. Trạm Y tế xã Sùng Đô được xây dựng khang trang, có đủ 9 phòng chức năng thực hiện kỹ thuật chuyên môn. Năm 2024, các cuộc truyền thông sức khỏe của Trạm thu hút trên ngàn lượt người tham gia; đã khám chung trên 2.800 lượt, điều trị ngoại trú 837 lượt; gần 70% trẻ dưới 1 tuổi được tiêm vắc-xin; chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho đồng bào được nâng cao.

Quang Tuấn