Gần 900 triệu người nghèo đối mặt với rủi ro do biến đổi khí hậu

Người dân mua sắm tại một siêu thị ở London, Anh. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Ngày 17/10, Liên hợp quốc (LHQ) cảnh báo gần 80% số người nghèo nhất thế giới, tương đương khoảng 900 triệu người, đang đối mặt trực tiếp với các mối nguy hiểm liên quan đến khí hậu do hiện tượng nóng lên toàn cầu, đồng thời phải gánh chịu “hậu quả kép" do cả nạn bất bình đẳng sâu sắc.

Theo một quan chức của Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), không ai có thể miễn nhiễm với những tác động của biến đổi khí hậu vốn ngày càng xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn, như hạn hán, lũ lụt, nắng nóng và ô nhiễm không khí. Đáng chú ý, những người nghèo nhất lại đang phải đối mặt với những tác động khắc nghiệt nhất. Cũng theo quan chức này, Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), dự kiến diễn ra tại Brazil vào tháng tới, là thời điểm để các nhà lãnh đạo thế giới xem xét "hành động vì khí hậu" là "hành động chống lại đói nghèo".

Báo cáo thường niên do UNDP phối hợp với Sáng kiến Phát triển con người và Chống đói nghèo Oxford công bố cho cho thấy có khoảng 1,1 tỷ người, chiếm 18% trong số 6,3 tỷ người ở 109 quốc gia và vùng lãnh thổ được phân tích "đang sống trong cảnh nghèo đa chiều nghiêm trọng”. Con số này được tính toán dựa trên các yếu tố như tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và khả năng tiếp cận nhà ở, hệ thống vệ sinh, điện và giáo dục.

Theo báo cáo, 2 khu vực đặc biệt dễ bị tác động của đói nghèo là phía Nam sa mạc Sahara của châu Phi và Nam Á, những khu vực dễ bị ảnh hưởng trước tình trạng biến đổi khí hậu. Báo cáo cũng nhấn mạnh đến mối liên hệ giữa nghèo đói và 4 rủi ro về môi trường bao gồm nắng nóng cực đoan, hạn hán, lũ lụt và ô nhiễm không khí. Các hộ gia đình nghèo đặc biệt dễ bị ảnh hưởng của tình trạng biến đổi khí hậu, vì họ thường là nhóm đối tượng phụ thuộc vào các ngành nghề dễ bị tác động như nông nghiệp và lao động phi chính thức. Khi các nguy cơ này chồng chéo lên nhau hoặc xảy ra liên tục, hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn và có tính cộng hưởng nhiều hơn, khiến tình trạng nghèo đói càng thêm trầm trọng.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng 887 triệu người, chiếm gần 80% số người nghèo, từng chịu ảnh hưởng trực tiếp của ít nhất một mối đe dọa trong số trên. Cụ thể, 608 triệu người hứng chịu nắng nóng khắc nghiệt, 577 triệu người chịu ảnh hưởng của ô nhiễm, 465 triệu người bị lũ lụt và 207 triệu người bị hạn hán. Ngoài ra, khoảng 651 triệu người đối mặt với ít nhất 2 mối đe dọa, 309 triệu người chịu ảnh hưởng của 3 hoặc 4 rủi ro, và 11 triệu người trải qua cả 4 rủi ro trong cùng một năm.

Báo cáo nhấn mạnh tình trạng nghèo đói và những rủi ro do biến đổi khí hậu diễn ra đồng thời đang là vấn đề toàn cầu. Việc các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng đang đe dọa kéo lùi các tiến độ phát triển.

Trên thực tế, khu vực Nam Á đã đạt được tiến bộ nhất định trong cuộc chiến chống đói nghèo nhưng 99,1% số người nghèo ở khu vực này vẫn phải hứng chịu ít nhất 1 mối nguy hiểm liên quan đến khí hậu. Báo cáo cho rằng Nam Á cần vạch ra con đường mới để cân bằng giữa việc giảm nghèo với hành động sáng tạo vì khí hậu.

Theo cảnh báo của giới chuyên gia, khi bề mặt Trái Đất nóng lên nhanh chóng, tình hình có thể sẽ còn trở nên tồi tệ hơn. Do đó, các quốc gia nghèo nhất hiện nay có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề nhất do nhiệt độ tăng cao. Báo cáo nhấn mạnh: “Để ứng phó với tình trạng rủi ro chồng chéo, cần ưu tiên cả con người và hành tinh, và trên hết là phải chuyển từ nhận thức sang hành động nhanh chóng”.

Trần Quyên/vnanet.vn