Fed sẽ giảm thêm lãi suất, song sẽ không có mức đột biến
Trong các phát biểu mới đây, nhiều quan chức Fed cho rằng nên tiếp tục cắt giảm lãi suất, nhưng tất cả đều ủng hộ cách tiếp cận dần dần do vẫn lo ngại lạm phát. Tuy nhiên một câu hỏi đặt ra là mức lãi suất trung lập và mức lãi suất cuối cùng của Fed là bao nhiêu?

Nhiều quan chức ủng hộ giảm thêm lãi suất
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với CNBC hôm thứ Ba, Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee - một thành viên của Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) bỏ phiếu quyết định lãi suất - cho biết, nếu lạm phát hạ nhiệt, Fed vẫn còn dư địa để cắt giảm lãi suất. “Tôi nghĩ chúng tôi đang hạn chế, ở mức độ hạn chế vừa phải”, Goolsbee nói đến chính sách của Fed.
Thậm chí Phó Chủ tịch phụ trách giám sát của Fed, Michelle Bowman, còn cho rằng, Fed có thể đã chậm trễ trong việc hỗ trợ thị trường lao động và có thể cần phải đẩy nhanh tốc độ cắt giảm lãi suất nếu nhu cầu suy yếu và các doanh nghiệp bắt đầu sa thải nhân viên.
“Việc hỗ trợ thị trường lao động bằng cách hạ lãi suất quỹ liên bang dễ hơn nhiều so với việc sửa chữa nó sau khi nó đã bị phá vỡ”, bà cho biết và nhấn thêm: “Chúng ta đang có nguy cơ nghiêm trọng bị tụt hậu trong việc giải quyết các điều kiện thị trường lao động đang xấu đi. Nếu những điều kiện này tiếp tục, tôi lo ngại rằng chúng ta sẽ cần phải điều chỉnh chính sách với tốc độ nhanh hơn và ở mức độ lớn hơn trong tương lai”.
Trước đó một ngày, tân Thống đốc Fed Stephen Miran - người được Tổng thống Mỹ Donal Trump đề cử vào vị trí Thống đốc Fed – đã phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế New York rằng ông cảm thấy NHTW Mỹ đã không nắm bắt được cách thức những thay đổi về nhập cư, thuế và quy định của chính quyền đang định hình lại nền kinh tế và có khả năng làm giảm cái gọi là lãi suất “trung lập”, vốn không khuyến khích cũng không ngăn cản đầu tư và chi tiêu.
Kết quả là mức lãi suất 4% - 4,25% hiện tại mang tính hạn chế hơn nhiều so với nhận định của các quan chức Fed, và nên được cắt giảm khoảng hai điểm phần trăm trong một đợt nới lỏng nhanh chóng.
“Kết quả là chính sách tiền tệ đang ở trong vùng hạn chế. Việc giữ lãi suất ngắn hạn quá chặt chẽ khoảng hai điểm phần trăm có nguy cơ gây ra tình trạng sa thải không cần thiết và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn”, Miran nói.
Nhưng nên cắt giảm dần
Tân Thống đốc Fed Stephen Miran cũng là người đề xuất cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách của Fed diễn ra vào tuần trước. Tuy nhiên quan điểm này không nhận được sự đồng tình của đa số các thành viên khác của FOMC, dẫn đến quyết định cuối cùng của Fed là chỉ giảm lãi suất 25 điểm vào tuần trước.
Cách tiếp cận thận trọng đó tiếp tục được nhiều quan chức Fed nhắc lại trong tuần này mà lý do chủ yếu là lạm phát hiện vẫn còn cao hơn khá nhiều so với mục tiêu 2% của Fed.
“Tôi nghĩ cuối cùng, với tốc độ dần dần, lãi suất có thể giảm xuống một mức đáng kể nếu chúng ta có thể loại bỏ được tình trạng đình trệ lạm phát này”, Goolsbee nói. Theo ông, rủi ro lạm phát là có thật. “Với việc lạm phát đã vượt mục tiêu trong bốn năm rưỡi liên tiếp và đang gia tăng, tôi nghĩ chúng ta cần thận trọng một chút khi áp dụng các biện pháp cắt giảm lãi suất quá mạnh tay ngay từ đầu”.
Ngay cả Phó Chủ tịch Fed Michelle Bowman, dù cảnh báo Fed có thể cần phải đẩy nhanh tốc độ cắt giảm lãi suất nếu nhu cầu suy yếu và các doanh nghiệp bắt đầu sa thải nhân viên, song bà cũng là người đã bỏ phiếu ủng hộ quyết định cắt giảm lãi suất 25 điểm của Fed vào tuần trước. Bà cũng là một trong số các nhà hoạch định chính sách dự báo sẽ có thêm hai đợt cắt giảm lãi suất nữa, mỗi đợt 25 điểm cơ bản, vào tháng 10 và tháng 12 tới.
Quan điểm thận trọng càng được thể hiện rõ trong phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell hôm thứ Ba. Theo đó ông đã chỉ ra những khó khăn của Fed hiện nay khi mà rủi ro lạm phát ngắn hạn nghiêng về phía tăng và rủi ro việc làm nghiêng về phía giảm.
“Một tình huống đầy thách thức”, ông nói và nhấn thêm: “Rủi ro hai chiều đồng nghĩa với việc không có con đường nào an toàn tuyệt đối”. Bởi nếu nới lỏng quá mức, có thể khiến Fed bỏ dở mục tiêu lạm phát và cần phải đảo ngược chính sách sau này để khôi phục hoàn toàn lạm phát ở mức 2%. Con nếu duy trì chính sách hạn chế quá lâu, thị trường lao động có thể suy yếu.
“Khi các mục tiêu của chúng ta đang căng thẳng như thế này, khuôn khổ của chúng ta đòi hỏi chúng ta phải cân bằng cả hai mặt của nhiệm vụ kép”, ông nói.
Mặc dù vậy, quan điểm của ông cũng có vẻ đã nghiêng về xu hướng nới lỏng thêm. “Rủi ro giảm gia tăng đối với việc làm đã làm thay đổi cán cân rủi ro để đạt được các mục tiêu của chúng ta”, ông nói và cho biết thêm: “Lập trường chính sách này, mà tôi thấy vẫn còn khá hạn chế, giúp chúng ta có vị thế tốt để ứng phó với các diễn biến kinh tế tiềm ẩn”.
Tuy nhiên ông cũng một lần nữa nhắc lại cách tiếp cận thận trọng: “Chính sách của chúng ta không theo một lộ trình cố định. Chúng tôi sẽ tiếp tục xác định lập trường phù hợp dựa trên dữ liệu thu thập được, triển vọng phát triển và cán cân rủi ro”.
Lãi suất trung lập là bao nhiêu?
Theo các nhà phân tích, qua những phát biểu của các quan chức Fed có thể thấy, cơ quan này nhiều khả năng sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, song sẽ không có một mức cắt giảm đột biến nào. Dự báo trung bình của các nhà hoạch định chính sách thông qua đồ thị điểm (dot plot) cũng cho thấy, sẽ có thêm hai đợt cắt giảm lãi suất nữa trong hai cuộc họp cuối năm, song mỗi đợt cũng chỉ cắt giảm 25 điểm cơ bản.
Tuy nhiên một câu hỏi mà thị trường đang đặt ra hiện nay đó là mức lãi suất trung lập và mức lãi suất cuối cùng trong chu kỳ nới lỏng hiện tại của Fed là bao nhiêu? Đó quả là một câu hỏi không dễ khi mà bản thân các quan chức Fed cũng không đồng nhất về quan điểm.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee cho biết, lãi suất trung lập sẽ thấp hơn khoảng 100 đến 125 điểm cơ bản so với phạm vi lãi suất hiện tại là 4,0% - 4,25%. Ông cũng lưu ý rằng “cuối cùng lãi suất có thể ổn định ở mức khoảng 3% với lạm phát ở mức 2% và tôi cảm thấy thoải mái với mức đó, với điều kiện đó là một mốc quan trọng”.
Trong khi đó, tân Thống đốc Fed Stephen Miran lại cho rằng, ông cảm thấy NHTW Mỹ đã không nắm bắt được cách thức những thay đổi về nhập cư, thuế và quy định của chính quyền đang định hình lại nền kinh tế và có khả năng làm giảm cái gọi là lãi suất trung lập. Kết quả là mức lãi suất 4% - 4,25% hiện tại mang tính hạn chế hơn nhiều so với nhận định của các quan chức Fed, và nên được cắt giảm khoảng hai điểm phần trăm.
Trong khi dù không nêu cụ thể mức lãi suất trung lập là bao nhiêu, song theo Chủ tịch Fed Jerome Powell, động thái cắt giảm lãi suất tuần trước của Fed là để “thực hiện một bước nữa hướng tới lập trường chính sách trung lập hơn”, song mức lãi suất 4,0% - 4,25% hiện tại “vẫn còn khá hạn chế”, tức vẫn còn cao hơn cái gọi là “lãi suất trung lập”.
Trong khi theo dự báo lãi suất của các nhà hoạch định chính sách, mức lãi suất trong dài hạn của Fed sẽ ở đâu đó khoảng 3%.